Ăn uống kiểu này là bạn đang tự "hành hạ" dạ dày mà không biết
Những thói quen trong ăn uống khiến dạ dày "khóc thét", dễ dẫn đến viêm loét, trào ngược và ung thư.
Theo thống kê y tế, tỉ lệ mắc bệnh dạ dày ở Việt Nam đang gia tăng nhanh chóng. Trong đó, viêm loét dạ dày tá tràng chiếm khoảng 26% dân số trưởng thành. Đây là con số đáng báo động, phản ánh lối sống thiếu khoa học đang ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe tiêu hóa.
Không chỉ dừng lại ở mức viêm loét, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng xếp ung thư dạ dày vào top 5 loại ung thư phổ biến nhất toàn cầu, trong đó châu Á đặc biệt là các quốc gia Đông Á chiếm tỉ lệ cao. Điều này cho thấy dạ dày đang trở thành "điểm yếu" của nhiều người hiện đại.
Các chuyên gia nhấn mạnh: những thói quen xấu tưởng như vô hại trong sinh hoạt hàng ngày có thể là "mồi lửa" châm ngòi cho các bệnh lý dạ dày nguy hiểm.
7 thói quen hại dạ dày phổ biến
Ăn uống thất thường, bỏ bữa hoặc ăn quá muộn
Dạ dày có "đồng hồ sinh học" riêng. Khi bạn bỏ bữa hoặc ăn quá muộn, axit dạ dày vẫn được tiết ra theo nhịp, nhưng lại không có thức ăn để trung hòa. Hậu quả là niêm mạc bị bào mòn, lâu dài gây viêm loét.
Các bác sĩ khuyến nghị: duy trì 3 bữa chính đều đặn, ăn tối trước khi ngủ ít nhất 2 tiếng để dạ dày có thời gian tiêu hóa và nghỉ ngơi.
Ăn quá nhanh, nhai không kỹ
"Dạ dày không có răng" là câu nói quen thuộc nhắc nhở rằng nếu nuốt thức ăn quá to, hệ tiêu hóa sẽ phải làm việc vất vả hơn. Một nghiên cứu tại Nhật Bản cho thấy, người ăn nhanh có nguy cơ trào ngược dạ dày thực quản cao gấp đôi so với người ăn chậm.
Việc nhai kỹ không chỉ giúp giảm gánh nặng cho dạ dày, mà còn hỗ trợ hấp thu dinh dưỡng tối ưu, giảm nguy cơ béo phì và rối loạn chuyển hóa.
Thường xuyên ăn đồ cay nóng, chiên rán và chế biến sẵn
Ớt, tiêu, mù tạt, món chiên ngập dầu hay thực phẩm đóng gói đều là "kẻ thù" của niêm mạc dạ dày. Chúng khiến lượng axit tiết ra tăng cao, tạo cảm giác nóng rát và tổn thương lớp lót bảo vệ.
Ngoài ra, chất béo bão hòa và phụ gia trong đồ chế biến sẵn còn phá vỡ hệ vi sinh đường ruột, dẫn đến đầy hơi, khó tiêu và tăng nguy cơ viêm loét.
Lạm dụng rượu bia và đồ uống có cồn
Cồn hoạt động như chất ăn mòn, phá hủy trực tiếp lớp nhầy bảo vệ niêm mạc. Người uống nhiều rượu bia có nguy cơ viêm loét, xuất huyết dạ dày, xơ gan cao hơn hẳn.
Một nghiên cứu trên tạp chí Alcohol Research chỉ ra rằng, ngay cả khi uống lượng rượu vừa phải nhưng kéo dài nhiều năm cũng có thể làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày. Vì vậy, nếu không thể kiêng hoàn toàn, hãy hạn chế tối đa, không uống khi bụng rỗng và tuyệt đối không lạm dụng.
Uống quá nhiều cà phê, trà đặc và nước ngọt có gas
Caffeine trong cà phê và trà đặc kích thích tiết axit, gây cảm giác cồn cào, đầy bụng. Trong khi đó, nước ngọt có gas chứa axit citric và CO₂ làm tăng áp lực trong dạ dày, dễ dẫn đến trào ngược.
Thói quen này mang lại sự tỉnh táo tức thì nhưng lại khiến dạ dày yếu đi và khó hồi phục. Giải pháp thay thế là nước lọc, trà thảo mộc hoặc nước ép loãng vừa thanh mát vừa an toàn cho niêm mạc.
Thức khuya, stress kéo dài
Dạ dày chịu tác động mạnh từ thần kinh trung ương. Căng thẳng làm tăng tiết hormone cortisol, dẫn đến co thắt và tăng axit dạ dày.
Thức khuya, ngủ ít khiến quá trình tái tạo niêm mạc bị đình trệ. Người thường xuyên mất ngủ dễ bị đau dạ dày, viêm loét và khó hồi phục tổn thương. Do đó, ngủ đủ giấc và giảm stress là "liều thuốc tự nhiên" hiệu quả nhất.
Lạm dụng thuốc giảm đau, kháng viêm
Các thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) như Aspirin, Ibuprofen, Diclofenac… thường được dùng để trị đau nhức xương khớp, hạ sốt. Nhưng nếu lạm dụng hoặc dùng không đúng chỉ định, chúng sẽ giảm chất nhầy bảo vệ niêm mạc, tăng nguy cơ loét và xuất huyết tiêu hóa.
Nhiều ca nhập viện vì biến chứng dạ dày đều xuất phát từ thói quen tự ý dùng thuốc lâu dài. Vì vậy, cần tuân thủ hướng dẫn bác sĩ và kết hợp thuốc bảo vệ dạ dày khi điều trị.
Lời khuyên bảo vệ dạ dày
Để giảm nguy cơ mắc bệnh dạ dày, mỗi người có thể bắt đầu từ những điều rất nhỏ: Ăn uống đúng giờ, điều độ, nhai kỹ; Hạn chế tối đa rượu bia, đồ ăn cay nóng, dầu mỡ.
Giữ thói quen ngủ sớm, ngủ đủ 7–8 tiếng mỗi ngày; Giảm căng thẳng bằng tập luyện, thiền hoặc hít thở sâu; Không tự ý dùng thuốc giảm đau, kháng viêm kéo dài.
Một dạ dày khỏe mạnh không chỉ giúp hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru mà còn là nền tảng cho một cơ thể khỏe mạnh, tràn đầy năng lượng.