Thanh khoản sụt giảm, nhà đầu tư nên phòng thủ ra sao?

Thanh khoản suy giảm mạnh

Thị trường chứng khoán Việt Nam đang trải qua giai đoạn “lặng sóng” hiếm thấy. Dù VN-Index vẫn neo quanh mức gần 1.660 điểm, cảm giác chung trên sàn là bên mua và bên bán đều dè dặt, khiến nhiều phiên giao dịch như đang “ngủ gật”.

Giá trị khớp lệnh toàn thị trường hiện chỉ còn khoảng 27.000 tỷ đồng mỗi phiên, thấp hơn đáng kể so với giai đoạn sôi động khi dòng tiền từng đạt 35.000–45.000 tỷ đồng trước đó. Đây là mức sụt giảm được xem là khá nghiêm trọng, phản ánh tâm lý chờ đợi và phòng thủ của cả nhà đầu tư cá nhân lẫn tổ chức trước những tín hiệu chính thức như việc quyết định nâng hạng thị trường.

Diễn biến tương tự diễn ra ở thị trường phái sinh. Trước đây, hợp đồng tương lai VN30 thường ghi nhận thanh khoản 4.000–6.000 tỷ đồng/phiên. Nhưng vài tuần gần đây, giá trị giao dịch chỉ còn quanh 2.000 tỷ đồng, tương đương mức trầm lắng từng xuất hiện vào tháng 6–7 năm nay. Sự co hẹp này cho thấy dòng tiền đầu cơ ngắn hạn vốn rất nhạy với xu hướng cũng đang chờ đợi thị trường.

Mặc dù chỉ số VN-Index vẫn giữ vùng 1.660 điểm, phần lớn cổ phiếu đang trong xu hướng giảm, chỉ khoảng 20% cổ phiếu tăng, đà tăng chủ yếu nhờ một số mã có vốn hóa thị trường lớn như họ nhà Vingroup, Sacombank, VietinBank, Techcombank, SSI, Hòa Phát, MWG, Masan… Các cổ phiếu này đủ sức giữ chỉ số không rơi sâu, trong khi phần lớn thị trường vẫn chưa tăng điểm tích cực. Điều này đồng nghĩa với việc chỉ số chung không phản ánh chính xác hoàn toàn sức khỏe toàn bộ thị trường.

Chiến lược đầu tư

Thu hẹp quy mô, giảm rủi ro margin: Đòn bẩy tài chính vốn là con dao hai lưỡi. Khi thanh khoản mỏng, việc sử dụng margin dễ dẫn đến bán tháo khi thị trường biến động. Giảm quy mô danh mục không chỉ giúp kiểm soát rủi ro mà còn giúp nhà đầu tư giữ được tâm lý bình tĩnh, tránh bán ra ở vùng đáy.

Chỉ tập trung vào cổ phiếu mạnh: Trong giai đoạn dòng tiền suy yếu, nhóm cổ phiếu có nền tảng cơ bản vững, báo cáo tài chính minh bạch, dòng tiền kinh doanh dương và hưởng lợi từ xu hướng ngành rõ rệt sẽ là nơi trú ẩn an toàn. Những cổ phiếu này thường giữ giá tốt hơn và phục hồi nhanh khi thị trường lấy lại cân bằng.

Hạn chế “bắt đáy”: Hiện tượng “sóng tôm” là những nhịp tăng ngắn 1-2 phiên rồi lại điều chỉnh đang xuất hiện nhiều hơn. Ngay cả cổ phiếu chất lượng cũng dễ bị chốt lời nhanh. Vì vậy, chiến lược mua đuổi giá thấp với kỳ vọng hồi phục nhanh có thể khiến nhà đầu tư kẹt hàng dài ngày.

Kỷ luật là chìa khóa: Giai đoạn thị trường “thiếu lửa” đòi hỏi nhà đầu tư kiên nhẫn và kỷ luật. Duy trì lượng tiền mặt hợp lý, chỉ giải ngân khi thấy tín hiệu dòng tiền quay lại, đồng thời phân biệt rõ cổ phiếu mạnh – yếu sẽ giúp hạn chế rủi ro và sẵn sàng đón cơ hội khi thị trường hồi phục.

Dù thị trường đang trầm lắng, đây cũng là lúc sàng lọc và quan sát. Một danh mục tinh gọn, tránh margin, chú trọng cổ phiếu đầu ngành chính là “áo giáp” bảo vệ vốn, đồng thời chuẩn bị cho nhịp sóng mới khi dòng tiền trở lại.

Thu Hà