Fed hạ lãi suất, mở đường cho kịch bản nới lỏng tiếp theo
Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) giảm lãi suất 0,25% xuống 4,0 – 4,25%, đánh dấu bước ngoặt chính sách khi ưu tiên bảo vệ việc làm trong bối cảnh thất nghiệp gia tăng.
Chính sách xoay trục sang ưu tiên việc làm
Ngày 17/9 (giờ địa phương), Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) thông báo hạ lãi suất chuẩn thêm 25 điểm cơ bản, đưa biên độ mới xuống 4,0 – 4,25%. Đây là lần cắt giảm đầu tiên kể từ tháng 12 năm ngoái, đánh dấu sự chuyển hướng quan trọng trong chính sách tiền tệ khi mục tiêu ổn định việc làm được đặt cao hơn so với kiềm chế lạm phát.
Phát biểu sau cuộc họp, Chủ tịch Fed Jerome Powell nhấn mạnh thị trường lao động đang đối mặt nhiều thách thức. Tốc độ tạo việc làm mới trong thời gian gần đây đã giảm xuống dưới mức cần thiết để duy trì tỷ lệ thất nghiệp ổn định. Trong bối cảnh doanh nghiệp hạn chế tuyển dụng, chỉ một đợt cắt giảm nhân sự cũng có thể khiến tỷ lệ thất nghiệp tăng nhanh.
Ông Powell cũng chỉ ra rằng tỷ lệ thất nghiệp ở các nhóm thiểu số và người trẻ tuổi gia tăng rõ rệt, trong khi nhiều vị trí việc làm mới chỉ có mức lương thấp, phản ánh sự suy yếu của thị trường. “Chúng ta không cần thị trường lao động suy yếu thêm nữa”, ông Powell nhấn mạnh.
So với những tháng mùa Hè, giọng điệu của Fed đã thay đổi đáng kể. Nếu trước đây các quan chức còn khẳng định thuế nhập khẩu cao không gây áp lực lạm phát dài hạn, nay ưu tiên chính sách đã nghiêng về bảo vệ việc làm, chấp nhận để lạm phát duy trì ở mức cao hơn mục tiêu 2% trong một khoảng thời gian.
Tranh luận trong nội bộ Fed
Quyết định giảm lãi suất 0,25% nhận được sự đồng thuận rộng rãi trong Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC), ngoại trừ Thống đốc mới Stephen Miran. Ông Miran, vừa tuyên thệ nhậm chức ngay trước cuộc họp, cho rằng cần hạ mạnh hơn 0,5% để hỗ trợ nền kinh tế, thậm chí đề xuất đưa lãi suất xuống dưới 3% vào cuối năm.
Tuy nhiên, các thống đốc khác, bao gồm Michelle Bowman và Christopher Waller – những nhân vật do Tổng thống Donald Trump bổ nhiệm đều ủng hộ phương án cắt giảm vừa phải. Ông Waller trước đó cũng từng nhấn mạnh cần quan tâm nhiều hơn đến thị trường lao động, phù hợp với định hướng mà Fed hiện đang theo đuổi.
Sự tham gia của Stephen Miran, người được ông Trump đề cử thay thế vị trí bỏ trống trong Hội đồng Thống đốc, khiến dư luận đặt câu hỏi về khả năng Fed chịu tác động chính trị. Bởi song song với đó, Tổng thống Trump nhiều lần công khai chỉ trích chính sách lãi suất và tìm cách sa thải Thống đốc Lisa Cook nhưng không thành công. Dù vậy, Chủ tịch Powell khẳng định mọi quyết định đều dựa trên dữ liệu kinh tế và không chịu ảnh hưởng từ yếu tố bên ngoài. Ông cũng cho biết hiện chưa có sự ủng hộ rộng rãi trong nội bộ đối với phương án hạ lãi suất 0,5%.
Các chuyên gia thị trường nhận định sự chuyển hướng của Fed là rõ rệt. Ellen Hazen, chiến lược gia tại FL Putnam Investment Management, cho rằng ngay cả khi lạm phát kết thúc năm ở mức 3%, cao hơn mục tiêu 2%, Fed vẫn xem rủi ro mất việc làm là mối quan tâm hàng đầu.
Triển vọng và phản ứng thị trường
Theo dự báo mới, Fed giữ nguyên mức lạm phát cuối năm 2025 ở 3%, không thay đổi so với dự báo hồi tháng 6, nhưng cao hơn mục tiêu dài hạn. Tỷ lệ thất nghiệp dự kiến duy trì ở mức 4,5%, trong khi tăng trưởng kinh tế được nâng từ 1,4% lên 1,6%. Powell cho biết điều quan trọng không nằm ở lần hạ lãi suất đầu tiên, mà ở lộ trình tiếp theo, có thể đưa lãi suất thấp hơn 0,25% so với dự báo hồi tháng 6. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh Fed cần duy trì sự linh hoạt bởi lạm phát vẫn có nguy cơ tăng trở lại.
Một số chuyên gia, như Christopher Hodge – kinh tế trưởng tại Natixis, nhận định Fed có thể hướng đến trạng thái “trung lập”, tức chấp nhận mức lạm phát nhỉnh hơn để đổi lấy sự ổn định việc làm đến năm 2026.
Trên thị trường tài chính, phản ứng sau thông báo khá phân hóa. Cổ phiếu Mỹ ban đầu tăng nhẹ rồi phân hóa khi kết thúc phiên, đồng USD mạnh lên so với các đồng tiền chủ chốt, còn lợi suất trái phiếu kho bạc gần như đi ngang. Với mức cắt giảm vừa công bố, thị trường hợp đồng tương lai hiện cho rằng có hơn 90% khả năng Fed sẽ tiếp tục hạ lãi suất trong cuộc họp tháng 10 tới.
Với động thái lần này, Fed đã phát đi thông điệp rõ ràng rằng ưu tiên hàng đầu hiện nay là giữ cho thị trường lao động không rơi vào suy yếu sâu hơn, đồng thời vẫn giữ sự thận trọng để đảm bảo kiểm soát lạm phát trong trung hạn. Hai cuộc họp còn lại trong năm, vào tháng 10 và tháng 12, sẽ là những dấu mốc quan trọng cho định hướng chính sách tiền tệ của Mỹ trong giai đoạn sắp tới.