Xe điện giá cao, trạm sạc thưa thớt nhưng người dân nơi này vẫn đổ xô đi chuyển đổi

Làn sóng xe điện mạnh mẽ

Cuộc cách mạng xe điện tại Ethiopia đang thu hút sự quan tâm của giới quan sát toàn cầu. Dù còn nhiều hạn chế về hạ tầng và nền kinh tế, quốc gia Đông Phi này đã trở thành ví dụ nổi bật cho việc chuyển đổi phương tiện giao thông bằng các chính sách mạnh tay.

Lệnh cấm nhập khẩu xe chạy xăng và dầu của chính phủ Ethiopia được xem là bước ngoặt lớn. Khi nguồn cung nhiên liệu liên tục thiếu hụt và chi phí nhập khẩu hàng năm lên tới 4,5 tỷ USD, quyết định này khiến xe điện dần trở thành lựa chọn mặc định.

Trên các con phố Addis Ababa, ngày càng nhiều xe BYD nhập khẩu từ Trung Quốc xuất hiện, phản ánh nhu cầu đang tăng nhanh. Theo thống kê mới nhất, khoảng 115.000 chiếc xe điện đã lưu thông, trong tổng số 1,5 triệu phương tiện và chính phủ đặt mục tiêu đạt 500.000 chiếc vào năm 2030.

Cơ hội và thách thức của một quốc gia đang phát triển

Khác với nhiều quốc gia theo đuổi mục tiêu giảm phát thải, động lực chuyển đổi của Ethiopia xuất phát từ áp lực kinh tế. Phần lớn điện năng tại đây đến từ thủy điện, nguồn rẻ và ít gây ô nhiễm. Hiện 97% sản lượng điện quốc gia được tạo từ năng lượng tái tạo, tạo nền tảng thuận lợi cho việc phát triển xe điện. Tuy nhiên, tình trạng mất điện diễn ra thường xuyên, nhất là ở khu vực nông thôn, khiến quá trình vận hành vẫn chưa thật sự ổn định.

Hạ tầng trạm sạc cũng là rào cản đáng kể. Cả nước mới chỉ có hơn 100 điểm sạc, phần lớn tập trung ở thủ đô. Giá xe điện khoảng 2,2 triệu birr cho một chiếc BYD vẫn vượt quá khả năng chi trả của nhiều hộ gia đình thu nhập trung bình. Dù vậy, khi so sánh với cảnh xếp hàng dài tại các trạm xăng, nhiều người dân vẫn coi xe điện là giải pháp kinh tế hợp lý trong dài hạn.

Niềm hy vọng lớn của Ethiopia nằm ở dự án Đập Thủy điện Đại Phục Hưng, công trình có thể cung cấp hơn 5.000 megawatt điện và gần như nhân đôi công suất quốc gia. Khi đập vận hành toàn phần, tình trạng mất điện được kỳ vọng sẽ giảm mạnh, tạo tiền đề cho mạng lưới trạm sạc mở rộng và củng cố niềm tin vào giao thông xanh.

Cùng với đó, kế hoạch phát triển ngành lắp ráp xe điện trong nước đang được chính phủ thúc đẩy. Chiến lược này nhằm giảm chi phí nhập khẩu, tạo việc làm và xây dựng nền công nghiệp hỗ trợ, yếu tố quan trọng để Ethiopia không chỉ là thị trường tiêu thụ mà còn trở thành nhà sản xuất.

Trên thực tế, lợi ích kinh tế đã thuyết phục nhiều người. Một tài xế taxi ở Addis Ababa chia sẻ, trước đây anh mất 20.000 birr mỗi tháng cho xăng, nay chỉ cần dưới 3.000 birr để sạc pin cho chiếc EV Trung Quốc. Một giám đốc hãng gọi xe cũng từng hoài nghi chính sách này vì lo ngại hạ tầng điện yếu kém, nhưng đã đổi ý sau khi trải nghiệm thực tế.

Nhược Vy