Cổ nhân dạy: Ăn uống tùy tiện, làm việc vô chừng – thân nhanh mòn, trí nhanh rối
“Ăn có nơi, làm có buổi” là lời nhắc giữ nề nếp trong ăn uống, sinh hoạt và làm việc. Muốn sống lành mạnh, hiệu quả, phải biết tổ chức thời gian hợp lý.
Nề nếp từ bàn ăn đến cách sống
Câu tục ngữ “Ăn có nơi, làm có buổi” là lời răn dạy mộc mạc mà đầy trí tuệ của ông bà ta xưa. Nghe qua tưởng như chỉ nói đến chuyện ăn uống và làm việc thường ngày, nhưng thực ra lại là một nguyên tắc sống nền tảng: sống có trật tự, biết đúng lúc đúng nơi, không tùy tiện, không bừa bãi.
“Ăn có nơi” nghĩa là ăn uống phải đàng hoàng, lịch sự, biết chọn chỗ tử tế, sạch sẽ, thể hiện sự tôn trọng bản thân và người khác. Người có thói quen ăn uống đúng nơi chốn, không ăn bừa ở đầu đường xó chợ, thường cũng là người biết giữ nề nếp trong sinh hoạt và có ý thức gìn giữ phẩm chất cá nhân.
“Làm có buổi” không chỉ có nghĩa đơn thuần là “làm có giờ giấc”, mà sâu xa hơn, nó là lời nhắc phải biết tổ chức công việc một cách khoa học, tránh tình trạng làm việc tràn lan, không phân định rõ thời gian nghỉ – làm, từ đó dẫn đến mệt mỏi, mất năng suất và thiếu hiệu quả lâu dài.
Câu tục ngữ tưởng nhẹ nhàng, nhưng lại là lời khuyên sâu sắc về việc giữ trật tự và kỷ luật trong đời sống hàng ngày, điều mà càng trong xã hội hiện đại, con người càng dễ bỏ quên.
Làm việc có buổi mới giữ được sức và trí
Trong nhịp sống hiện đại, nhiều người rơi vào tình trạng lao động không có điểm dừng, làm việc triền miên từ sáng đến khuya, thậm chí ăn uống qua loa, sinh hoạt đảo lộn. Hệ quả là cơ thể kiệt sức, tâm trí mệt mỏi, dễ sinh cáu gắt, hiệu suất giảm sút rõ rệt. Không ít người trẻ tưởng rằng làm liên tục mới là chăm chỉ, nhưng thực tế không nghỉ ngơi đúng cách sẽ khiến năng suất và chất lượng lao động tụt dốc không phanh.
Câu “làm có buổi” vì vậy trở thành một lời nhắc rất đúng lúc: hãy biết phân chia thời gian hợp lý cho từng việc. Giờ làm thì tập trung làm, giờ nghỉ thì nghỉ ngơi trọn vẹn. Chính sự rạch ròi ấy giúp con người tái tạo năng lượng, bảo vệ sức khỏe thể chất lẫn tinh thần, từ đó mới đủ sức đi đường dài.
Đặc biệt trong môi trường làm việc chuyên nghiệp, việc biết sắp xếp thời gian còn thể hiện sự tôn trọng tập thể và khả năng tổ chức cá nhân. Những người có “giờ giấc đàng hoàng” thường được tin cậy hơn, làm việc hiệu quả hơn và có nhiều cơ hội phát triển hơn.
Kỷ luật thời gian là nền cho sự bền vững
Không chỉ trong đời sống cá nhân, mà trong kinh doanh, quản lý doanh nghiệp hay điều hành dự án, câu tục ngữ “Ăn có nơi, làm có buổi” vẫn còn nguyên giá trị. Một tổ chức mà không có nề nếp, giờ giấc, không biết phân định rõ việc gì làm lúc nào, ai chịu trách nhiệm ra sao, sớm muộn cũng rơi vào hỗn loạn và trì trệ.
Thói quen “làm mọi lúc” tưởng là linh hoạt, nhưng dễ dẫn đến mất tập trung, hiệu quả thấp, ảnh hưởng đến toàn bộ chuỗi vận hành. Doanh nghiệp vận hành tốt là doanh nghiệp có kỷ luật thời gian rõ ràng, ai vào việc nấy, đúng giờ đúng trách nhiệm. Nhờ đó mà nhân sự ổn định, tiến độ đảm bảo, khách hàng tin tưởng.
Tương tự, trong đầu tư, việc biết “ăn có nơi, làm có buổi” cũng giúp nhà đầu tư giữ được tỉnh táo. Không đầu tư theo cảm xúc, không quyết định lúc tâm trí rối loạn, không để “thị trường mở cửa thì ta lao vào, đóng cửa ta vẫn chưa dừng lại”. Đầu tư cần phân thời gian rõ ràng: lúc nghiên cứu, lúc theo dõi thị trường, lúc ra quyết định và lúc tạm nghỉ để đánh giá lại toàn bộ chiến lược. Tự giác kỷ luật chính là sự vững vàng nội tại mà thị trường nào cũng cần.