Bất ngờ với công dụng ít ai biết của loại rau gia vị quen thuộc, lạm dụng sai cách có thể gây hại sức khỏe

Lá tía tô từ lâu đã hiện diện trong hầu hết các bữa cơm Việt, không chỉ để làm dậy mùi món ăn mà còn được coi là một vị thuốc quý trong Đông y. Tuy nhiên, giống như nhiều loại thảo dược khác, tía tô tuy tốt nhưng nếu dùng sai cách hoặc dùng cho sai đối tượng có thể gây hại cho sức khỏe.

Công dụng nổi bật của lá tía tô

Hỗ trợ giải cảm, hạ sốt

Trong y học cổ truyền, tía tô có vị cay, tính ấm, được xếp vào nhóm thảo dược có tác dụng phát tán phong hàn. Khi bị cảm lạnh, ho, sổ mũi, chỉ cần nấu nước lá tía tô cùng gừng hoặc hành rồi uống nóng, cơ thể sẽ ra mồ hôi, giảm nhanh triệu chứng sốt và lạnh run.

Cải thiện tiêu hóa

Tinh dầu trong lá tía tô có tác dụng làm dịu các cơn co thắt dạ dày, giảm đầy hơi, khó tiêu. Người hay bị chướng bụng, ăn không ngon có thể uống nước sắc tía tô hoặc dùng lá tươi ăn kèm bữa chính để cải thiện hệ tiêu hóa.

Giảm viêm, chống dị ứng

Thành phần perillaldehyde trong tía tô giúp kháng viêm, giảm tình trạng dị ứng ngoài da như mẩn đỏ, ngứa rát. Ngoài ra, các hợp chất flavonoid trong tía tô còn chống oxy hóa mạnh, bảo vệ tế bào khỏi sự tấn công của gốc tự do.

Làm đẹp da, trị mụn

Không ít chị em sử dụng nước lá tía tô để xông hơi, rửa mặt hoặc đắp trực tiếp lên da nhằm làm sạch lỗ chân lông, trị mụn và mờ thâm. Tinh dầu tía tô còn giúp da sáng khỏe, giảm tình trạng lão hóa sớm.

Hỗ trợ điều trị bệnh gout

Một số nghiên cứu ghi nhận rằng chiết xuất từ tía tô có thể ức chế enzyme xanthine oxidase là nguyên nhân chính hình thành acid uric. Vì vậy, người mắc bệnh gout có thể ăn tía tô để hỗ trợ giảm cơn đau và phòng ngừa biến chứng.

Giải độc, thanh lọc cơ thể

Tía tô còn nổi tiếng là phương thuốc giải rượu dân gian. Nước ép hoặc nước sắc từ lá giúp đào thải độc tố, làm dịu triệu chứng nôn nao, chóng mặt sau khi uống rượu. Đồng thời, uống tía tô thường xuyên cũng giúp lợi tiểu, thanh lọc cơ thể hiệu quả.

Những ai nên hạn chế hoặc tránh dùng lá tía tô

Dù mang nhiều lợi ích nhưng lá tía tô không phù hợp cho tất cả mọi người:

Phụ nữ mang thai (3 tháng đầu hoặc lạm dụng quá nhiều): Tía tô có thể làm tăng huyết áp, ảnh hưởng đến thai nhi.

Người huyết áp cao: Tía tô có thể khiến huyết áp tăng thêm, gây nguy hiểm cho tim mạch.

Người đang dùng thuốc điều trị mạn tính: Đặc biệt là thuốc chống đông máu hoặc thuốc tiểu đường, vì tía tô có thể làm giảm hiệu quả hoặc gây tác dụng phụ.

Người bị suy thận: Việc hấp thu nhiều tinh dầu hoặc hoạt chất từ tía tô có thể tăng gánh nặng cho thận.

Người có cơ địa dị ứng: Một số ít trường hợp có thể mẩn ngứa, phát ban sau khi tiếp xúc hoặc ăn tía tô.

Lưu ý khi sử dụng

Không nên nấu lá quá lâu vì tinh dầu dễ bay hơi, giảm hiệu quả.

Uống vừa phải (1–2 ly/ngày), tránh lạm dụng.

Nên chọn lá tươi, sạch, không bị dập úa.

Nếu dùng để xông mặt, sau đó cần rửa lại bằng nước mát để tránh bí da.

Người đang điều trị bệnh bằng thuốc Tây nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bổ sung tía tô vào chế độ ăn.

Lá tía tô là một loại thảo mộc giàu công dụng: từ hỗ trợ tiêu hóa, giải cảm, chống viêm đến làm đẹp da và phòng ngừa gout. Tuy nhiên, không phải ai cũng nên sử dụng. Hiểu rõ lợi ích và hạn chế của loại lá này sẽ giúp bạn tận dụng tối đa giá trị của tía tô mà vẫn đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

Thanh Hằng