Món ăn tưởng vô hại nhưng khiến đường huyết tăng vọt, người tiểu đường nên tránh xa

Nhiều người vẫn tin rằng bệnh tiểu đường và tình trạng tăng đường huyết chỉ đến từ việc ăn quá nhiều đồ ngọt. Tuy nhiên, theo chuyên gia dinh dưỡng Lưu Á Huy (Đài Loan, Trung Quốc), đây là quan niệm sai lầm. Thủ phạm chính là carbohydrate, bao gồm tinh bột và đường khi tiêu thụ quá nhiều sẽ làm đường huyết tăng đột ngột.

Các món ăn chứa carbohydrate ẩn thường không có vị ngọt, dễ khiến người dùng chủ quan. Đặc biệt, món dạng sệt, đồ chiên rán và các loại nước sốt chế biến sẵn chính là ba “thủ phạm thầm lặng” gây dao động đường huyết mạnh mà ít người chú ý.

Món ăn dạng sệt: "Đường ẩn" từ bột năng

Trong ẩm thực châu Á, đặc biệt ở Việt Nam, nhiều món súp, mì hay xào thường sử dụng bột năng để tạo độ sánh. Chính loại bột tưởng chừng vô hại này lại khiến lượng calo và chỉ số đường huyết tăng cao.

So sánh thực tế: Một bát canh viên thịt bình thường chỉ khoảng 150 kcal, nhưng khi thêm bột năng làm sệt, lượng calo có thể vượt 400 kcal, gấp 2–3 lần.

Cơ chế tác động: Bột năng thuộc nhóm tinh bột nhanh, dễ bị cơ thể hấp thu ngay sau khi ăn. Khi vào máu, chúng nhanh chóng chuyển thành glucose, khiến đường huyết tăng vọt chỉ trong thời gian ngắn.

Với người bệnh tiểu đường hoặc người cần kiểm soát cân nặng, ăn các món dạng sệt có thể phá hỏng chế độ dinh dưỡng lành mạnh, dẫn đến đường huyết dao động khó kiểm soát.

Đồ chiên rán: "Cái bẫy" từ bột và dầu

Đồ chiên rán như gà rán, cá tẩm bột, khoai chiên, sườn chiên… từ lâu được coi là món khoái khẩu của nhiều người, đặc biệt là giới trẻ. Nhưng đây lại là nhóm thực phẩm có ảnh hưởng tiêu cực kép đến đường huyết.

Tinh bột trong lớp bột chiên: Dù tưởng như chỉ ăn thịt, thực chất mỗi miếng gà rán hay cá tẩm bột lại chứa lượng tinh bột khá lớn từ lớp bột áo ngoài.

Chất béo bão hòa từ dầu chiên: Khi chiên ngập dầu, lượng chất béo xấu tăng cao, làm chậm quá trình tiêu hóa, khiến đường huyết không chỉ tăng nhanh mà còn duy trì ở mức cao lâu hơn.

Hậu quả: Người ăn dễ rơi vào tình trạng "tăng đường huyết kéo dài", khó hạ xuống nhanh, gây nguy cơ kháng insulin và biến chứng tim mạch.

Không chỉ ảnh hưởng đường huyết, đồ chiên rán còn làm tăng cholesterol xấu (LDL), gây béo phì và gan nhiễm mỡ là những yếu tố nguy cơ hàng đầu cho bệnh tiểu đường tuýp 2.

Các loại sốt: “Đường giấu mặt” khó nhận biết

Ít ai ngờ rằng những loại nước sốt tưởng vô hại như sốt BBQ, sốt chua ngọt, sốt teriyaki, sốt cà chua chế biến sẵn, nước tương sệt… lại là nguồn cung cấp đường bổ sung khá lớn.

Đọc nhãn thành phần: Trong hầu hết các loại sốt đóng chai, đường thường xuất hiện ngay ở những thành phần đầu tiên, chứng tỏ tỷ lệ sử dụng cao.

Ảnh hưởng: Dù vị ngọt không rõ rệt như bánh kẹo, lượng đường này vẫn nhanh chóng hấp thụ vào máu, làm tăng đường huyết sau bữa ăn.

Nguy hiểm hơn: Vì được "ẩn" trong gia vị, người ăn thường không để ý, dẫn đến vô tình nạp quá nhiều đường mỗi ngày.

Người bệnh tiểu đường nếu thường xuyên sử dụng các loại sốt này sẽ rất khó kiểm soát chỉ số đường máu, dù bữa ăn không hề có bánh kẹo hay nước ngọt.

Lời khuyên để kiểm soát đường huyết an toàn

Ưu tiên chế biến đơn giản: Chọn món luộc, hấp, nướng thay vì chiên rán hoặc dùng bột năng.

Tự làm sốt tại nhà: Sử dụng chanh, giấm táo, tỏi, gừng, rau thơm thay thế cho sốt đóng chai nhiều đường.

Tăng cường rau xanh và chất xơ: Chất xơ giúp làm chậm quá trình hấp thu đường, giảm dao động đường huyết.

Đọc kỹ nhãn sản phẩm: Kiểm tra thành phần carbohydrate và đường bổ sung trước khi mua sốt, nước chấm hoặc thực phẩm chế biến sẵn.

Kiểm soát khẩu phần: Ngay cả thực phẩm ít đường cũng cần ăn vừa phải, kết hợp với vận động để duy trì cân bằng năng lượng.

Đường huyết tăng cao không chỉ đến từ bánh kẹo hay nước ngọt. Món dạng sệt, đồ chiên rán và các loại sốt chế biến sẵn mới chính là những "kẻ giấu mặt" âm thầm phá hoại sức khỏe.

Nhận diện đúng thủ phạm và thay đổi thói quen ăn uống sẽ giúp người bệnh tiểu đường cũng như người khỏe mạnh kiểm soát đường huyết tốt hơn, từ đó giảm nguy cơ biến chứng nguy hiểm cho tim, gan, mắt và thần kinh.

Uyên Chi