Bạn có biết: Một loại thực phẩm không bao giờ hỏng, được cất trong lăng mộ ở Ai Cập hơn 3.000 năm vẫn ăn được
Không chỉ là thực phẩm ngọt ngào, thứ này còn được coi là kháng sinh thiên nhiên với nhiều công dụng y học.
Từ kho báu Ai Cập cổ đại đến bí mật khoa học
Trong lịch sử ẩm thực của nhân loại, hiếm có loại thực phẩm nào mang những đặc tính độc đáo như mật ong. Không chỉ ngọt ngào, giàu năng lượng và gắn liền với nhiều nền văn minh, mật ong còn được mệnh danh là loại thực phẩm duy nhất “không bao giờ hỏng”. Điều này không chỉ được chứng minh bằng nghiên cứu khoa học hiện đại mà còn bởi những dẫn chứng khảo cổ học từ hàng nghìn năm trước.
Một trong những minh chứng nổi tiếng nhất đến từ những cuộc khai quật lăng mộ Ai Cập cổ đại. Các nhà khảo cổ từng tìm thấy những hũ mật ong có niên đại hơn 3.000 năm trong kim tự tháp. Điều đáng kinh ngạc là khi mở ra, mật ong vẫn giữ nguyên màu vàng óng và hương vị ngọt ngào, thậm chí còn có thể ăn được. Với người Ai Cập, mật ong không chỉ là thực phẩm, mà còn là lễ vật dâng thần linh và là nguyên liệu y học cổ truyền dùng để sát khuẩn, bảo quản xác ướp.
Lý do mật ong có “tuổi thọ bất tử” nằm ở cấu trúc hóa học đặc biệt. Thứ nhất, mật ong có hàm lượng nước rất thấp, chỉ khoảng 17–18%, không đủ để vi khuẩn và nấm men phát triển. Thứ hai, mật ong có độ pH cao (từ 3 đến 4), tạo môi trường axit khắc nghiệt, ngăn chặn phần lớn vi sinh vật gây hư hỏng. Thứ ba, mật ong chứa enzyme glucose oxidase, khi gặp độ ẩm sẽ sinh ra hydrogen peroxide (một chất kháng khuẩn tự nhiên). Chính sự kết hợp này giúp mật ong có thể bảo quản qua nhiều năm, thậm chí nhiều thế kỷ nếu được cất giữ trong điều kiện kín và khô ráo.
Không chỉ là một loại thức ăn, mật ong từ lâu còn được coi là “kháng sinh thiên nhiên”. Trong y học Hy Lạp cổ đại, Hippocrates (cha đẻ của y học) từng khuyên dùng mật ong để chữa ho, viêm họng. Ở Ấn Độ, trong y học Ayurveda, mật ong được kết hợp với nhiều loại thảo dược để làm thuốc bổ. Ngày nay, khoa học hiện đại tiếp tục khẳng định giá trị của mật ong: giúp vết thương mau lành, tăng sức đề kháng, chống oxy hóa và hỗ trợ tiêu hóa.
Một nghiên cứu đăng trên Journal of Medicinal Food (Mỹ, 2018) cho thấy mật ong có thể ức chế sự phát triển của nhiều loại vi khuẩn, kể cả những chủng kháng kháng sinh. Ở châu Âu, một số bệnh viện còn sử dụng mật ong Manuka (New Zealand) để điều trị vết loét lâu ngày.
Công dụng và lưu ý khi sử dụng thực phẩm đặc biệt này
Bên cạnh lợi ích y học, mật ong cũng đóng vai trò quan trọng trong ẩm thực. Nó được sử dụng rộng rãi để làm chất tạo ngọt tự nhiên, chế biến món ăn, làm bánh và đồ uống. Với ưu thế không cần bảo quản lạnh, mật ong đã trở thành loại thực phẩm dự trữ phổ biến trong nhiều gia đình, đặc biệt tại các vùng nông thôn.
Tuy nhiên, để giữ trọn vẹn giá trị, mật ong vẫn cần được bảo quản đúng cách: đựng trong lọ thủy tinh hoặc gốm sứ, để nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp. Việc để lẫn tạp chất hay nước có thể phá vỡ môi trường tự nhiên, khiến mật ong dễ bị hỏng.
Ngoài ra, các chuyên gia khuyến cáo không nên cho trẻ dưới 1 tuổi sử dụng mật ong. Nguyên nhân là nguy cơ ngộ độc botulinum – một loại vi khuẩn có thể tồn tại dưới dạng bào tử trong mật ong. Dù trường hợp này rất hiếm gặp, nhưng vẫn cần chú ý để đảm bảo an toàn sức khỏe cho trẻ nhỏ.
Nhìn từ góc độ văn hóa, y học và khoa học, mật ong không chỉ là một món ăn ngọt ngào, mà còn là minh chứng cho sự kỳ diệu của tự nhiên. Sự bền vững của mật ong góp phần khẳng định đây là một loại thực phẩm đặc biệt, vừa giàu dinh dưỡng vừa có giá trị y học, trở thành di sản quý báu trong kho tàng ẩm thực nhân loại.