Sau sáp nhập, hồ nước ngọt tự nhiên lớn nhất Việt Nam nằm ở đâu?

Hồ nước ngọt tự nhiên lớn nhất Việt Nam

Hồ Ba Bể, nằm tại xã Ba Bể, tỉnh Thái Nguyên (trước sáp nhập thuộc xã Nam Mẫu, huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn) là hồ nước ngọt tự nhiên lớn nhất Việt Nam với diện tích mặt nước hơn 650 ha, ở độ cao 145 mét so với mực nước biển. Nằm giữa vùng địa hình phức tạp với các ngọn núi cao từ 1.400–1.600 mét, hồ được bao quanh bởi các dãy núi đá vôi, hang động và suối ngầm, tạo nên cảnh quan đặc trưng. Độ sâu trung bình của hồ dao động từ 20–25 mét vào mùa mưa, giảm xuống khoảng 10 mét vào mùa khô.

Hồ nhận nguồn nước chính từ sông Chợ Lèng và sông Nam Cường, trước khi chảy vào sông Năng. Vận tốc dòng chảy bình thường là 0,5 m/giây, nhưng vào mùa lũ có thể tăng lên 2,5–3 m/giây. Trên mặt hồ nổi bật hai đảo nhỏ – đảo An Mã và đảo Bà Góa – điểm xuyết cho không gian mặt nước. Người Tày gọi hồ là “Slam Pé”, nghĩa là “ba hồ”, do địa hình bị chia thành ba khu vực bởi các dãy núi đá vôi: Pé Lầm, Pé Lù và Pé Lèng.

Từ lâu, hồ Ba Bể đã được UNESCO và các tổ chức bảo tồn quốc tế ghi nhận là một trong 20 hồ nước ngọt đặc biệt cần bảo vệ. Nằm trong khuôn viên Vườn quốc gia Ba Bể, nơi đây không chỉ là điểm đến du lịch nổi bật của Bắc Kạn mà còn là di sản thiên nhiên có giá trị khoa học và sinh học cao.

Giá trị địa chất, khảo cổ và hệ sinh thái đặc biệt

Theo các nhà địa chất, hồ Ba Bể hình thành cách đây khoảng 200 triệu năm do một biến động địa chất lớn khiến các dãy núi đá vôi sụp xuống, tạo thành vùng trũng chứa nước. Hệ sinh thái nơi đây là sự kết hợp độc đáo của các môi trường karst, phi karst và sông hồ, với nhiều thảm thực vật và động vật quý hiếm.

Bên cạnh giá trị tự nhiên, hồ Ba Bể còn gắn liền với những phát hiện khảo cổ quan trọng. Tại hang Thẳm Khít trong vùng lõi Vườn quốc gia, các nhà khảo cổ đã tìm thấy 54 hiện vật như công cụ đá cuội, rìu thô, mảnh tước, cho thấy nơi đây từng là di chỉ cư trú của người tiền sử cách nay khoảng 20.000 năm. Ngoài ra, khảo sát tại động Nả Phòng, hang Thẳm Mìa, hang Ba Cửa cũng ghi nhận gần 100 hiện vật có niên đại từ 2.000 đến 20.000 năm, góp phần làm rõ lịch sử phát triển của cư dân vùng Đông Bắc.

Hệ sinh thái hồ nước này vô cùng đa dạng, với hơn 100 loài cá nước ngọt, trong đó có cá Chép Kình, cá Rầm Xanh, cá Chiên – những loài nằm trong Sách đỏ Việt Nam. Các đảo nhỏ như đảo Bà Góa, đảo An Mạ không chỉ tạo điểm nhấn cảnh quan mà còn là môi trường sống của nhiều loài chim, thực vật đặc hữu.

Với chiều dài hơn 8 km, chỗ rộng nhất khoảng 2 km, hồ Ba Bể mang vẻ đẹp của một bức tranh thủy mặc, nước xanh mát quanh năm phản chiếu núi rừng hùng vĩ. Việc bảo tồn hồ không chỉ giữ gìn một danh thắng quốc gia mà còn góp phần duy trì sự đa dạng sinh học quý hiếm của Việt Nam. Năm 1995, hồ đã được vinh danh tại Hội nghị Hồ nước ngọt thế giới ở Mỹ, khẳng định tầm quan trọng của nó trên bản đồ bảo tồn toàn cầu.

Phú Quý