Mô hình xe điện mới này có thể mang lại tính bền vững hơn, tiếp cận người dân hơn
Thay vì cạnh tranh theo mô hình đơn lẻ, Trung Quốc đang xây dựng một hệ sinh thái hợp tác toàn diện để phát triển xe điện.
Chiến lược hợp tác và tốc độ triển khai
Trong khi thế giới chú ý tới cuộc cạnh tranh gay gắt giữa Tesla và các tập đoàn công nghệ phương Tây, Trung Quốc lại chọn một lối đi khác là xây dựng một hệ sinh thái hợp tác, đa tầng và được điều phối chặt chẽ. Thay vì chỉ trông chờ vào một công ty dẫn dắt, quốc gia này huy động sức mạnh từ nhiều thành phần từ các hãng xe điện, nhà sản xuất ô tô truyền thống đến những tập đoàn công nghệ và startup để đẩy nhanh quá trình đưa công nghệ xe tự lái từ phòng thí nghiệm ra thực tiễn.
Các hãng xe điện mới như XPeng, NIO chọn cách tự phát triển toàn bộ công nghệ, từ phần cứng đến phần mềm, tương tự Tesla, nhằm kiểm soát tối đa trải nghiệm người dùng. Trong khi đó, các nhà sản xuất ô tô truyền thống như Geely, BYD hay SAIC lại đi theo hướng hợp tác chiến lược, tận dụng giải pháp của đối tác công nghệ để tích hợp vào sản phẩm của mình.
Các tập đoàn công nghệ đóng vai trò như “bộ não” của hệ sinh thái. Huawei cung cấp giải pháp tự lái Qiankun ADS cho nhiều hãng xe qua các mô hình hợp tác linh hoạt. Baidu, với nền tảng mã nguồn mở Apollo, vừa tạo sân chơi chung cho toàn ngành, vừa trực tiếp vận hành dịch vụ robotaxi Apollo Go trên quy mô lớn. Ngoài ra, startup Pony.ai và WeRide tập trung phát triển robotaxi thương mại, còn Inceptio Technology và Neolix hướng vào mảng logistics, vận hành hàng trăm xe tải tự hành và hàng nghìn xe giao hàng chặng cuối.
Ba trụ cột cho sự bứt phá
Một trong những điểm khác biệt nổi bật của Trung Quốc là sự đồng thuận trong việc sử dụng LiDAR làm cảm biến chủ đạo, trái ngược với triết lý chỉ dùng camera của Tesla. Sự thống nhất này thúc đẩy chuỗi cung ứng LiDAR nội địa phát triển nhanh chóng, giúp giảm chi phí và tăng khả năng tiếp cận.
Lợi thế lớn hơn nằm ở dữ liệu thực tế. Việc triển khai sớm và rộng rãi các hệ thống hỗ trợ lái L2+ trên hàng triệu xe điện cá nhân, cùng đội ngũ robotaxi và robotruck, đã tạo ra một vòng lặp “dữ liệu – thuật toán – triển khai” liên tục. Điều này cho phép các công ty nhanh chóng tối ưu hóa hệ thống cho điều kiện giao thông phức tạp đặc thù của Trung Quốc.
Nhờ vậy, xe điện tự lái đã không còn là khái niệm thử nghiệm. Dịch vụ robotaxi Apollo Go của Baidu đã thực hiện hơn 11 triệu chuyến tại hơn 15 thành phố. Pony.ai được cấp phép vận hành thương mại hoàn toàn không người lái ở bốn thành phố hạng nhất. Trong lĩnh vực logistics, đội xe tải tự hành của Inceptio đã chạy hơn 100 triệu km thương mại mà không gặp sự cố nghiêm trọng, phục vụ các khách hàng lớn như SF Express và Nestlé.
Chính phủ Trung Quốc đóng vai trò hỗ trợ mạnh mẽ khi cho phép các thành phố lớn như Bắc Kinh, Thượng Hải xây dựng “hộp cát” quy định. Hiện đã có hơn 32.000 km đường thử nghiệm được mở trên toàn quốc. Ngoài ra, Trung Quốc đang đầu tư vào hạ tầng Giao tiếp giữa Xe với Vạn vật (V2X), hướng tới một hệ thống giao thông hợp tác, nơi phương tiện và hạ tầng có thể trao đổi dữ liệu trực tiếp.