Xe điện ngập tràn, pin đổi trong 3 phút, nhưng đây là điều đang khiến Trung Quốc lo lắng

Hạ tầng tăng gấp đôi, rác công nghệ cũng chất đống

Nửa đầu năm 2025 đánh dấu bước nhảy vọt của ngành xe điện Trung Quốc, khi số trạm sạc tăng gần gấp đôi so với cùng kỳ. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển thần tốc là những hệ lụy môi trường và thị trường đang âm thầm tích tụ.

Theo số liệu từ Liên minh Thúc đẩy Cơ sở Hạ tầng Sạc xe điện Trung Quốc, trong 6 tháng đầu năm nay, nước này đã bổ sung thêm 3,282 triệu điểm sạc, nâng tổng số lên 16,1 triệu trạm (tăng 55,6% so với cùng kỳ 2024). Trong đó, đáng chú ý là lượng trạm sạc tư nhân tăng hơn 120%, chủ yếu lắp đặt tại nhà riêng.

Đây là hệ quả tất yếu của sự bùng nổ doanh số xe năng lượng mới, với gần 5,9 triệu xe được bán chỉ trong nửa đầu năm. Trung bình, mỗi 1,8 chiếc xe điện có 1 điểm sạc, cho thấy tốc độ phát triển hạ tầng đang theo kịp đà tiêu dùng.

Tại Quảng Châu, xe điện đã thay thế gần như toàn bộ dòng xe truyền thống. Đường phố không còn khói bụi nặng nề, chỉ còn âm thanh êm ái từ động cơ điện. Thượng Hải, Hàng Châu và nhiều thành phố khác cũng chuyển mình mạnh mẽ, nhờ chính sách trợ cấp toàn diện từ sản xuất pin đến tiêu thụ xe và đầu tư vào đổi mới công nghệ.

Tuy nhiên, khi thị trường phát triển quá nhanh, mặt trái cũng lộ diện. Những “nghĩa địa xe điện” mọc lên ở Hàng Châu, nơi hàng trăm chiếc xe bị bỏ hoang, biến công nghệ tiên phong thành rác thải điện tử. Theo các chuyên gia, việc sản xuất vượt xa nhu cầu khiến nguồn cung dư thừa, đẩy nhiều mẫu xe cũ vào lãng quên.

Startup xe điện trỗi dậy, nhưng áp lực sinh tồn vẫn hiện hữu

Trong làn sóng đổi mới đó, hàng loạt startup công nghệ như Xpeng hay NIO đã vươn lên nhanh chóng. Xpeng hiện lọt top 10 toàn cầu, tiên phong bán xe qua livestream, thu hút thế hệ tiêu dùng trẻ không còn gắn bó với các thương hiệu phương Tây.

Ông Mike Wu, Giám đốc sản xuất Xpeng, cho biết mẫu xe mới sắp ra mắt sẽ tích hợp loạt công nghệ hiện đại như tự lái, điều khiển bằng giọng nói, phát video trực tuyến, tất cả chỉ với giá khoảng 20.000 USD. Đây là chiến lược nhắm tới giới trẻ, nơi công nghệ và giá thành là yếu tố quyết định.

Song hành với đó, công nghệ đổi pin tự động của NIO cũng đang tạo đột phá tại Thượng Hải. Người dùng chỉ cần lái xe vào trạm, hệ thống sẽ tự động tháo pin cũ, lắp pin mới trong chưa đầy 3 phút. Việc này giúp rút ngắn thời gian “nạp năng lượng”, giải quyết bài toán hạ tầng trong đô thị đông đúc.

Dù ghi nhận nhiều thành công, ngành xe điện Trung Quốc cũng đang đối mặt với áp lực cạnh tranh khốc liệt và nỗi lo từ chất thải pin, vòng đời xe ngắn, khó tái chế. Chủ tịch Xpeng – ông Brian Gu chia sẻ rằng họ đang mở rộng ra châu Âu, với kỳ vọng thay đổi cái nhìn về xe điện Trung Quốc bằng chất lượng và công nghệ.

Phú Quý