Đề xuất sử dụng xăng E10 từ năm 2026: Loại xăng này có gì đặc biệt khác hai loại E5 RON 92 và RON 95?

Sự khác biệt giữa ba loại xăng phổ biến

Việc Bộ Công Thương đề xuất áp dụng bắt buộc xăng E10 từ ngày 1/1/2026 đánh dấu một bước ngoặt lớn trong chính sách sử dụng nhiên liệu tại Việt Nam. Trong bối cảnh thị trường hiện nay đang quen thuộc với E5 RON 92 và RON 95, sự xuất hiện của E10 như một lựa chọn chủ đạo đặt ra câu hỏi: Người tiêu dùng nên chọn loại xăng nào cho phù hợp với phương tiện và điều kiện sử dụng?

Hiện nay, E5 RON 92 và RON 95 là hai loại xăng chính trên thị trường. E5 RON 92 là sản phẩm được pha trộn giữa 95% xăng khoáng RON 92 và 5% ethanol nhiên liệu. Loại xăng này đã được thương mại hóa tại Việt Nam từ năm 2018 và dần thay thế hoàn toàn xăng RON 92 truyền thống. Ưu điểm nổi bật của E5 là giá thành thấp hơn, giúp người tiêu dùng tiết kiệm chi phí và đồng thời góp phần giảm phát thải khí nhà kính nhờ sự có mặt của ethanol – một loại nhiên liệu tái tạo.

Trong khi đó, RON 95 là loại xăng khoáng cao cấp hơn, không pha ethanol, có trị số octane cao hơn (95), giúp động cơ vận hành mượt mà hơn, đặc biệt phù hợp với các phương tiện có động cơ tỷ số nén cao hoặc đời mới. Mặc dù có giá cao hơn, RON 95 vẫn được ưa chuộng nhờ khả năng chống kích nổ tốt, phù hợp cho các xe ô tô cao cấp hoặc vận hành trong điều kiện tải nặng, đường dài.

Xăng E10, loại nhiên liệu sinh học chứa 10% ethanol và 90% xăng khoáng là sản phẩm được áp dụng rộng rãi tại nhiều quốc gia phát triển, nhờ tính thân thiện với môi trường cao hơn cả E5. Tuy nhiên, tại Việt Nam, xăng E10 mới chỉ được đề cập trong lộ trình chính sách và chưa được phân phối thương mại trên diện rộng. Theo dự thảo mới của Bộ Công Thương, kể từ ngày 1/1/2026, xăng được sản xuất, phối chế và kinh doanh trên toàn quốc sẽ là E10. Từ năm 2031, tỷ lệ ethanol sẽ tiếp tục tăng lên, hướng đến E15 hoặc các mức phối trộn khác tùy thuộc vào điều kiện thực tế.

Khi lựa chọn nhiên liệu không chỉ là chuyện giá

Việc chọn loại xăng nào không đơn giản là bài toán về chi phí. Mỗi loại xăng đều có ưu và nhược điểm riêng, và lựa chọn phù hợp cần dựa vào đặc tính kỹ thuật của phương tiện, thói quen vận hành và cả định hướng môi trường.

Với những người sử dụng xe máy hoặc ô tô phổ thông, chủ yếu di chuyển trong đô thị với vận tốc và tải trọng không quá lớn, E5 RON 92 vẫn là lựa chọn tiết kiệm và hợp lý. Ethanol trong E5 giúp giảm phát thải, song lượng ethanol chỉ chiếm 5% nên ít gây ảnh hưởng đến các chi tiết kỹ thuật trên xe. Trong khi đó, với những phương tiện yêu cầu hiệu suất vận hành cao, cần độ ổn định trong điều kiện đường dài hoặc tải nặng, RON 95 vẫn là giải pháp tối ưu, bất chấp chi phí cao hơn.

Xăng E10 nằm ở giữa hai thái cực trên. Việc tăng tỷ lệ ethanol lên 10% đồng nghĩa với việc giảm phát thải khí nhà kính mạnh hơn, góp phần thúc đẩy mục tiêu phát triển năng lượng tái tạo. Nhưng cùng với đó là những thách thức về tương thích động cơ, đặc biệt với các xe đời cũ, vốn không được thiết kế để sử dụng nhiên liệu sinh học ở tỷ lệ cao. Ethanol là chất hút ẩm mạnh, có thể gây ăn mòn nếu sử dụng lâu dài hoặc không có hệ thống bảo quản tốt. Những vấn đề kỹ thuật này sẽ cần được các hãng sản xuất ô tô và ngành nhiên liệu Việt Nam giải quyết đồng bộ trước khi E10 có thể được triển khai hiệu quả.

Hạ tầng, chính sách và sự sẵn sàng của người tiêu dùng

Việc chuyển đổi sang E10 không chỉ phụ thuộc vào quyết định hành chính. Đó là cả một chuỗi thay đổi về hạ tầng kỹ thuật, hệ thống phân phối, tiêu chuẩn động cơ và nhận thức người tiêu dùng. Theo thông tin từ Bộ Công Thương, các doanh nghiệp như Petrolimex và PVOIL sẽ bắt đầu thử nghiệm bán xăng E10 từ tháng 8/2025 tại một số thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM và Hải Phòng.

Đồng thời, việc nâng cao tỷ lệ phối trộn ethanol cũng kéo theo yêu cầu nâng cấp chuỗi cung ứng nguyên liệu, trong đó ethanol chủ yếu được sản xuất từ sắn lát khô tại Việt Nam. Điều này mở ra cơ hội cho ngành nông nghiệp và các ngành công nghiệp phụ trợ, song cũng đặt ra áp lực về ổn định nguồn cung và giá cả.

Phú Quý