Những dòng mã lệnh đang dần thay thế các đạo diễn phim Hollywood
Chỉ cần một câu lệnh, hệ thống AI có thể tự dựng nên bối cảnh, ánh sáng và chuyển động. Ranh giới giữa thực và ảo trong nghệ thuật đang bị xóa nhòa bởi công nghệ.
Từ một chi tiết nhỏ trong bản tin thời sự, đạo diễn Samir Mallal đã dùng AI để dựng nên những cảnh quay phức tạp, trông như thể được dàn dựng bởi các chuyên gia tại Hollywood. Một dự án mà trước đây có thể tốn hàng triệu USD và nhiều năm để thực hiện, nay được hoàn thành chỉ trong vòng hai tuần.
Các mô hình như Veo của Google hay Sora của OpenAI không chỉ là công cụ mới, mà còn là một sự thay đổi mô hình, biến ngôn ngữ văn bản thành những thước phim và đưa tốc độ sáng tạo đến mức không tưởng.
Cốt lõi của cuộc cách mạng này là các mô hình AI tạo sinh video, hay còn gọi là mô hình "văn bản thành video" (text-to-video). Chúng hoạt động dựa trên việc phân tích một kho dữ liệu khổng lồ gồm hàng triệu video và các mô tả văn bản đi kèm.
Qua quá trình này, AI không chỉ học cách nhận diện đối tượng, mà còn thấu hiểu các khái niệm trừu tượng của ngôn ngữ điện ảnh như góc quay rộng, phong cách phim noir hay quay bằng drone.
Khi người dùng đưa vào một câu lệnh, mô hình AI sẽ phân tích các từ khóa và ngữ nghĩa để tạo ra một chuỗi hình ảnh chuyển động tương ứng với mô tả. Đây chính là lúc kỹ năng của người làm phim chuyển đổi. Thay vì điều khiển máy quay hay sắp đặt ánh sáng vật lý, công việc của họ giờ đây là "chế tác câu lệnh" (prompt craft).
Đạo diễn Samir Mallal gọi đây là quá trình chuyển hóa kỹ năng đạo diễn của mình thành câu lệnh. Một người đạo diễn AI giỏi phải biết cách viết ra những câu lệnh chi tiết, nhiều lớp nghĩa để điều khiển AI tạo ra đúng tông màu, bố cục và chuyển động máy quay mà họ mong muốn.
Tác động lớn nhất của công nghệ này là việc nén thời gian và chi phí sản xuất ở mức độ chưa từng có. Ông Mallal nhận định rằng AI cho phép các nhà làm phim nhanh chóng thử nghiệm và loại bỏ những ý tưởng không hiệu quả, một công đoạn vốn rất tốn kém trong quy trình làm phim truyền thống.
Công nghệ này cũng mở ra những thể loại sáng tạo mới. Khái niệm bản tin điện ảnh (cinematic news report) như "Spiders in the Sky" là một ví dụ, nơi các sự kiện thời sự có thể được tái hiện một cách sống động và nghệ thuật gần như ngay lập tức.
Tuy nhiên, đằng sau sự phát triển thần kỳ này là một vấn đề pháp lý và đạo đức gai góc, đó là: bản quyền. Các mô hình AI mạnh mẽ này được huấn luyện dựa trên một lượng khổng lồ dữ liệu lấy từ internet, bao gồm vô số tác phẩm có bản quyền mà không có sự cho phép hay trả phí cho tác giả gốc.
Các công ty công nghệ cho rằng việc sử dụng dữ liệu này là cần thiết cho sự đổi mới, trong khi các ngành công nghiệp sáng tạo lại lo sợ tài sản trí tuệ của họ đang bị khai thác một cách bất công.
Tương lai của ngành công nghiệp sáng tạo sẽ phụ thuộc rất nhiều vào việc tìm ra một mô hình công bằng, nơi sự đổi mới của AI có thể song hành cùng việc tôn trọng và đền bù xứng đáng cho quyền lợi của những người sáng tạo đã đóng góp nên nền tảng dữ liệu cho nó.