Vì sao những vụ nổ tên lửa trị giá hàng tỷ USD lại là một tín hiệu tốt?
Những vụ nổ tên lửa "ngoạn mục" không phải là tai nạn, mà là những bước lặp thu thập dữ liệu quý giá, theo tỷ phú Elon Musk.
Đối với các nhà phê bình, việc các mảnh vỡ từ tên lửa lớn nhất thế giới có thể rơi xuống khu bảo tồn biển quốc gia là một hành động liều lĩnh. Nhưng đối với SpaceX và Elon Musk, đây là một hệ quả tất yếu của triết lý phát triển công nghệ độc nhất: thất bại nhanh, học hỏi nhanh.
Vị tỷ phú này cho biết những vụ nổ ngoạn mục không phải là tai nạn, mà là những bước lặp thu thập dữ liệu quý giá trên con đường chinh phục Sao Hỏa.
Để hiểu được chiến lược của SpaceX, trước hết cần phải phân tích siêu tên lửa Starship. Đây không chỉ là một tên lửa lớn hơn, mà là một sự thay đổi kiến trúc toàn diện so với các phương tiện vũ trụ trước đây.
Nền tảng của nó là mục tiêu tái sử dụng hoàn toàn, với cả tầng đẩy Super Heavy và tàu vũ trụ Starship đều được thiết kế để quay trở về và hạ cánh, cho phép giảm chi phí du hành không gian theo cấp số nhân.
Một trong những đột phá công nghệ cốt lõi là việc sử dụng động cơ Raptor đốt cháy khí mê-tan lỏng và oxy lỏng (methalox). Lựa chọn này mang tính chiến lược vì methalox cháy sạch hơn, giúp việc tái sử dụng động cơ dễ dàng hơn. Quan trọng hơn, mê-tan có thể được sản xuất trên Sao Hỏa, chìa khóa cho tầm nhìn "tự cung tự cấp" trên hành tinh khác của Musk.
Cùng với đó, việc sử dụng vật liệu thép không gỉ, dù nặng hơn, lại giúp giảm chi phí và tăng tốc độ sản xuất, cho phép SpaceX chế tạo hàng loạt nguyên mẫu để thử nghiệm và chấp nhận phá hủy chúng.
Lịch sử các chuyến bay thử nghiệm của Starship đầy rẫy những vụ nổ mà Musk gọi là "sự giải thể ngoài kế hoạch nhanh chóng". Đây không phải là lỗi, mà là một phần của triết lý kỹ thuật. Thay vì dành nhiều năm mô phỏng trên mặt đất theo kiểu truyền thống của NASA, SpaceX chọn cách chế tạo, bay thử và tìm ra các điểm yếu trong điều kiện thực tế. Mỗi vụ nổ đều cung cấp dữ liệu vô giá, giúp các kỹ sư cải tiến thiết kế cho lần phóng tiếp theo.
Việc lựa chọn một vùng biển rộng lớn ở Thái Bình Dương làm khu vực rơi cũng là một yêu cầu kỹ thuật. Với một vụ phóng từ Texas hướng tới quỹ đạo, quỹ đạo bay tự nhiên sẽ đưa con tàu đi qua Thái Bình Dương.
Thông qua quá trình cho tàu tái nhập và hạ cánh có kiểm soát xuống biển ở khu vực này là bước thử nghiệm quan trọng nhất để kiểm tra khả năng sống sót khi quay về từ không gian. Phạm vi rộng lớn của khu vực rơi được đề xuất là một tính toán kỹ thuật dựa trên xác suất, phải đủ lớn để bao trùm mọi kịch bản thất bại có thể xảy ra.
Chính triết lý kỹ thuật cấp tiến này đã tạo ra một cuộc đối đầu với các quy định hiện hành. Cục Hàng không Liên bang (FAA) đang ở trong một tình thế khó xử: một bên là thúc đẩy sự đổi mới đột phá, một bên là trách nhiệm bảo vệ môi trường và các di sản văn hóa. Việc các báo cáo đánh giá tác động môi trường được chính SpaceX soạn thảo đã làm dấy lên nghi ngờ về tính khách quan.
Cuối cùng, kế hoạch của SpaceX tại Hawaii đã đặt ra một câu hỏi lớn hơn về trách nhiệm của công nghệ cao. Trong khi Musk nhìn vào các vì sao với tầm nhìn về một nền văn minh đa hành tinh, thì các nhà hoạt động và người dân bản địa lại nhìn xuống đại dương, nơi chứa đựng lịch sử và một hệ sinh thái mong manh.