Nông dân Ninh Bình không “một mình một ao” mà áp dụng theo công thức mới, sản phẩm nào cũng gắn tem, doanh thu đạt 600 triệu đồng/năm

Từ nuôi nhỏ lẻ đến kinh tế hợp tác ven biển

Từ vùng ven biển xã Định Hóa đến đồng bằng trù phú Khánh Trung, hình ảnh người nông dân Ninh Bình đang dần thay đổi. Không còn đơn độc với sản xuất nhỏ lẻ, họ đã biết liên kết, ứng dụng kỹ thuật và tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị thông qua các mô hình hợp tác xã (HTX) kiểu mới. Hai điển hình là HTX thủy sản Văn Hải và HTX sản xuất – tiêu thụ nông sản an toàn Khánh Thành cho thấy cách làm nông nghiệp đang bước vào thời kỳ chuyên nghiệp và bền vững hơn.

Xã Định Hóa được thiên nhiên ưu đãi với hệ sinh thái đầm phá, sông ngòi, nguồn nước mặn và lợ đa dạng. Người dân nơi đây sớm phát triển nuôi trồng thủy sản như tôm thẻ chân trắng, ngao và các loại cá nước lợ. Tuy nhiên, sản xuất nhỏ lẻ theo hộ gia đình từng khiến đầu ra thiếu ổn định, giá cả bấp bênh.

Chuyển biến lớn đến từ việc thành lập HTX thủy sản Văn Hải vào tháng 5/2022. Với 22 thành viên và tổng diện tích hơn 30 ha, HTX là nơi tập hợp, chia sẻ kinh nghiệm, cập nhật kỹ thuật và phối hợp tiêu thụ sản phẩm. Theo anh Nguyễn Văn Dương, Giám đốc HTX, “Từ khi thành lập, các thành viên được tiếp cận nguồn vốn, vật tư, ứng dụng kỹ thuật mới, sản xuất hiệu quả hơn cả về kinh tế và quy mô.”

HTX cũng hướng đến quy trình sản xuất sạch, đảm bảo an toàn thực phẩm: kiểm soát từ giống đầu vào, ghi chép nhật ký sản xuất, phòng chống dịch bệnh và minh bạch trong toàn bộ chuỗi. Nhờ đó, sản phẩm được thương lái đánh giá cao, đầu ra ngày càng ổn định.

Một số hộ đã mạnh dạn mở rộng mô hình nuôi ghép cá – tôm trong ao nước ngọt nhằm tận dụng tối đa mặt nước và giảm thiểu rủi ro. Thu nhập trung bình của các thành viên HTX tăng 20–30% mỗi năm, không có trường hợp thua lỗ nghiêm trọng, cho thấy sự chuyển dịch hiệu quả của mô hình kinh tế tập thể ven biển.

Rau sạch – từ cánh đồng đến thị trường an toàn

Tại xã Khánh Trung, HTX sản xuất và tiêu thụ nông sản an toàn Khánh Thành được thành lập từ năm 2016, nay đã có 275 thành viên. Với diện tích sản xuất lớn, HTX chuyên canh rau củ theo quy trình VietGAP, đạt chuẩn OCOP 3 sao từ năm 2019, có tem điện tử, mã vạch truy xuất nguồn gốc, đảm bảo an toàn thực phẩm.

Anh Phạm Văn Dũng, Giám đốc HTX, cho biết: “Chúng tôi nắm bắt được nhu cầu thị trường ngày càng khắt khe, nên HTX luôn chú trọng sản xuất sạch, ổn định đầu ra và tạo sinh kế lâu dài cho bà con.” Sản phẩm của HTX được bao tiêu đến từng lứa rau, nhờ các liên kết thương mại chặt chẽ với hệ thống cửa hàng nông sản sạch trong và ngoài tỉnh.

Năm 2024, sản lượng nông sản HTX đạt 2.532 tấn, giá trị thu ước đạt 18 tỷ đồng. Doanh thu của các hộ trong HTX bình quân khoảng 600 triệu đồng/ha/năm – mức thu nhập cao, bền vững so với mặt bằng chung. HTX Khánh Thành cũng được Trung ương Hội Nông dân Việt Nam vinh danh là 1 trong 63 HTX tiêu biểu toàn quốc năm 2024.

Khi nông dân làm chủ tri thức và cộng đồng

Không chỉ tập trung vào sản xuất, các HTX hiện đại còn gắn kết với cộng đồng thông qua các hoạt động xã hội, xây dựng nông thôn mới. Tại Văn Hải, HTX đã đóng góp 15 triệu đồng và nhiều ngày công để xây dựng nhà văn hóa, đường bê tông, mương dẫn nước và tham gia các hoạt động an sinh.

Mô hình HTX kiểu mới không chỉ giúp nông dân tăng thu nhập mà còn nâng cao vai trò của họ trong phát triển kinh tế địa phương. Thông qua tập huấn, chuyển giao công nghệ và học hỏi lẫn nhau, nông dân từng bước trở thành những người chủ động, làm chủ công nghệ, thị trường và cả tương lai của chính mình.

Trong 5 năm qua, khu vực kinh tế tập thể đã có bước tiến rõ rệt: số lượng HTX, tổ hợp tác tăng lên; quy mô đầu tư mở rộng; lĩnh vực hoạt động phong phú từ nuôi trồng thủy sản, trồng rau sạch đến chế biến, tiêu thụ và dịch vụ.

Bằng cách phát huy lợi thế địa phương, gắn sản xuất với thị trường và không ngừng đổi mới, người nông dân Việt Nam hôm nay đang bước đi vững vàng hơn trên con đường làm nông nghiệp hiện đại.

Tuấn Anh