Đường sắt cao tốc Thái Lan: Kết hợp cả công nghệ Trung Quốc và châu Âu, tham vọng trở thành trung tâm ASEAN

Kết hợp công nghệ châu Âu và Trung Quốc trong phát triển hạ tầng

Trong làn sóng tăng tốc hạ tầng ở Đông Nam Á, Thái Lan đang nổi lên như một trung tâm chiến lược với kế hoạch xây dựng mạng lưới đường sắt cao tốc kết nối các trung tâm kinh tế lớn trong nước và mở rộng ra quốc tế. Đáng chú ý, Thái Lan không chỉ dựa vào công nghệ của đối tác lâu năm Trung Quốc mà còn tích cực đưa các giải pháp từ châu Âu, đặc biệt là Siemens (Đức) vào quá trình hiện đại hóa hệ thống giao thông đường sắt.

Một trong những dự án trọng điểm là tuyến đường sắt cao tốc kết nối ba sân bay quốc tế gồm Don Mueang, Suvarnabhumi và U-Tapao. Tuyến dài khoảng 220 km này được kỳ vọng sẽ vận hành vào năm 2029 với tốc độ thiết kế đạt 250 km/h. Đây là lần đầu tiên Thái Lan tích hợp đồng thời hai loại tàu: tàu CRRC từ Trung Quốc cho đoạn liên tỉnh và tàu Siemens Desiro phục vụ kết nối đô thị và sân bay.

Điểm đặc biệt của dự án nằm ở việc Siemens Mobility phụ trách toàn bộ hệ thống điện khí hóa, tín hiệu, kiểm soát tàu và công nghệ an toàn cho đoạn đô thị. Việc này đánh dấu bước ngoặt quan trọng khi công nghệ châu Âu lần đầu được triển khai quy mô lớn trong một dự án PPP tại Thái Lan.

Siemens và dấu ấn dài hạn trong mạng lưới vận tải Thái Lan

Sự hiện diện của Siemens trong ngành vận tải Thái Lan không phải là điều mới. Từ năm 2010, hãng đã cung cấp đoàn tàu Desiro EMU cho tuyến Airport Rail Link (ARL), kết nối trung tâm Bangkok với sân bay Suvarnabhumi – một trong những tuyến có tốc độ khai thác cao nhất Đông Nam Á thời điểm đó (160 km/h). Không chỉ cung cấp đoàn tàu, Siemens còn triển khai hệ thống tín hiệu LZB700M, giám sát hành trình và hệ thống điện – cơ đồng bộ.

Trong mảng vận tải đô thị, Siemens hiện là đối tác chủ chốt tại các tuyến tàu điện ngầm Bangkok như MRT Blue Line và Orange Line, với vai trò cung cấp đoàn tàu, nền tảng điều khiển tự động và các giải pháp kỹ thuật an toàn.

Ở miền Bắc, mặc dù tuyến Den Chai – Chiang Rai không phải là đường sắt cao tốc, nhưng Siemens vẫn cung cấp hệ thống tín hiệu ETCS Level 1 – tiêu chuẩn châu Âu hiện đại được áp dụng lần đầu cho đường sắt truyền thống tại Thái Lan.

Song song đó, một trong những dự án đường sắt cao tốc quy mô lớn nhất – tuyến Bangkok – Nakhon Ratchasima – Nong Khai lại là sân chơi riêng của Trung Quốc. Dự án dài hơn 600 km, sử dụng toàn bộ công nghệ Trung Quốc từ tàu CR300AF, hệ thống tín hiệu đến kỹ thuật xây dựng. Đây là một phần trong mạng lưới kết nối với Lào và Trung Quốc, thuộc sáng kiến Vành đai – Con đường (BRI).

Thái Lan định hình chiến lược đa cực cho mạng lưới đường sắt cao tốc

Việc cùng lúc triển khai các dự án sử dụng công nghệ từ cả Trung Quốc và châu Âu cho thấy Thái Lan đang theo đuổi chiến lược cân bằng và đa cực trong phát triển đường sắt cao tốc. Trung Quốc mang đến giải pháp tài chính trọn gói, tiến độ nhanh và giá thành cạnh tranh, trong khi châu Âu cung cấp công nghệ kỹ thuật cao, ổn định, dễ tích hợp với hạ tầng đô thị hiện đại.

Sự kết hợp này giúp Thái Lan vừa học hỏi quy trình vận hành – bảo trì tiên tiến, vừa xây dựng đội ngũ kỹ sư, nhân sự vận hành trong nước mà không phụ thuộc tuyệt đối vào bất kỳ đối tác nào. Điều này thể hiện một bước tiến chiến lược trong nỗ lực hiện đại hóa ngành vận tải, đồng thời tăng tính linh hoạt trong đối ngoại và thu hút đầu tư quốc tế.

Theo quy hoạch đến năm 2040, Thái Lan dự kiến phát triển hơn 2.500 km đường sắt cao tốc, kết nối các vùng kinh tế then chốt, trong đó có các tuyến mở rộng đến biên giới Lào, Malaysia và Campuchia. Tuyến kết nối ba sân bay sẽ đóng vai trò hạt nhân cho vùng đại đô thị Bangkok – Pattaya – Rayong, trong khi tuyến phía Bắc mở rộng giao thương với Trung Quốc.

Việc đưa công nghệ châu Âu vào các mắt xích đô thị – sân bay không chỉ cải thiện tiêu chuẩn kỹ thuật mà còn tăng cường năng lực vận hành và an toàn, góp phần đưa Thái Lan trở thành trung tâm đường sắt của ASEAN trong tương lai.

Chí Vỹ