Ngành học được nhiều "ông lớn" ráo riết săn đón: Điểm chuẩn vừa tầm, lộ trình lương tăng gấp 5 sau 3 năm, vừa học vừa làm cũng kiếm được hàng nghìn đô
Ngành học này đang dẫn đầu về nhu cầu tuyển dụng và mức lương tại Việt Nam, với hàng trăm nghìn vị trí cần nhân lực mỗi năm.
Cơn khát nhân lực và triển vọng thu nhập cao
Trong bối cảnh chuyển đổi số ngày càng sâu rộng, ngành công nghệ thông tin (CNTT) được xem là ngành học có triển vọng nhất hiện nay. Tại Việt Nam, theo Bộ Thông tin và Truyền thông, thị trường cần khoảng 150.000 – 200.000 nhân lực công nghệ mỗi năm, trong khi nguồn cung chưa đáp ứng đủ.
Các doanh nghiệp lớn như FPT, Viettel, VNG, KMS hay các startup công nghệ, công ty phần mềm quốc tế đều tích cực săn tìm kỹ sư phần mềm, chuyên gia dữ liệu, lập trình viên web và ứng dụng di động, cùng nhiều vị trí khác như DevOps, AI, Cybersecurity. Không chỉ riêng khối doanh nghiệp công nghệ, mà các ngân hàng, nhà máy, tổ chức công – tư cũng đều cần đội ngũ CNTT để triển khai chuyển đổi số.
Mức lương khởi điểm của sinh viên CNTT khá cao. Dữ liệu từ TopDev và các đơn vị đào tạo cho thấy:
- Sinh viên mới ra trường có thể nhận lương 7 – 15 triệu đồng/tháng.
- Nếu có ngoại ngữ tốt và kinh nghiệm thực tế, lương khởi điểm có thể đạt 12 – 15 triệu đồng.
- Sau 1–3 năm: lương tăng lên 12 – 25 triệu đồng.
- Sau 3–5 năm: với vị trí team lead hoặc chuyên gia, lương có thể đạt 30 – 60 triệu đồng.
Một số lĩnh vực chuyên sâu như AI, Cloud, An ninh mạng có thể vượt mốc 100 triệu đồng/tháng, nếu có chứng chỉ quốc tế và kinh nghiệm thực chiến.
Dễ xin việc nhưng không dễ thành công
Nhiều sinh viên ngành học này, nhất là từ các trường top như Đại học Bách khoa Hà Nội, Đại học Công nghệ (ĐHQG Hà Nội), Đại học CNTT (ĐHQG TP.HCM)… có thể đi làm ngay từ năm 3, nếu có năng lực và tham gia các dự án thực hành.
Tuy nhiên, thực tế không phải ai cũng dễ dàng có việc sau khi ra trường. Những sinh viên thiếu kỹ năng thực hành, không có sản phẩm cá nhân (portfolio), trình độ ngoại ngữ thấp hoặc kỹ năng mềm yếu thường bị loại ngay từ vòng phỏng vấn đầu tiên.
Vấn đề không nằm ở ngành học dễ hay khó, mà ở cách sinh viên tiếp cận. Một bộ phận vẫn cho rằng chỉ cần học xong lý thuyết, có bằng tốt nghiệp là đủ. Nhưng trong ngành CNTT, khả năng làm việc thực tế, tinh thần học hỏi và tư duy giải quyết vấn đề mới là yếu tố cốt lõi.
Ngoài ra, sự cạnh tranh ngày càng lớn từ các bạn trẻ học trực tuyến, học từ bootcamp hoặc chuyển ngành sau khi tự học cũng là áp lực không nhỏ đối với sinh viên học chính quy.
Cần gì để thành công với ngành công nghệ thông tin?
Để vượt qua “ngưỡng cửa” ban đầu và xây dựng sự nghiệp lâu dài, sinh viên ngành CNTT cần chú trọng những yếu tố sau:
- Nắm chắc nền tảng kiến thức, ít nhất một ngôn ngữ lập trình phổ biến như Python, JavaScript, Java hoặc C++.
- Thực hành nhiều, từ làm dự án nhỏ, thực tập đến viết ứng dụng cá nhân, góp phần làm đẹp hồ sơ xin việc.
- Tiếng Anh chuyên ngành, là điều kiện bắt buộc nếu muốn làm việc trong môi trường quốc tế hoặc các công ty lớn.
- Kỹ năng mềm như làm việc nhóm, trình bày ý tưởng, quản lý thời gian, đều là yêu cầu phổ biến ở các doanh nghiệp hiện đại.
- Cập nhật công nghệ liên tục: công nghệ mới như AI, Blockchain, DevOps, Cloud… thay đổi nhanh, đòi hỏi người học phải liên tục học hỏi và thích nghi.
Ngành học công nghệ thông tin được xem là “cửa ngõ” cho giới trẻ bước vào thế giới việc làm có thu nhập cao, cơ hội rộng mở. Nhưng đó cũng là lĩnh vực đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng, tư duy cầu tiến và tinh thần thực chiến.
Không ít sinh viên chọn ngành vì xu hướng, nhưng lại bỏ cuộc khi gặp khó khăn trong quá trình học hoặc đi làm. Vì vậy, việc xác định rõ đam mê, tìm hiểu kỹ ngành nghề và có kế hoạch phát triển năng lực từ sớm là điều tối quan trọng nếu muốn gắn bó và thành công với ngành học nhiều tiềm năng nhưng cũng đầy thách thức này.