Chuyên gia nước ngoài khen xe điện Việt Nam: "Nếu học hỏi mô hình, có thể xây dựng hệ sinh thái chỉ trong 3 năm"

Tăng tốc nhưng vẫn chậm chân

Cuối tháng 6 vừa qua, tập đoàn pin quốc gia Indonesia IBC, hãng pin lớn nhất thế giới CATL và PT Aneka Tambang đã chính thức khởi công tổ hợp sản xuất vật liệu pin xe điện với tổng vốn đầu tư gần 6 tỷ USD tại Subang. Đây là một phần trong chiến lược lớn nhằm đưa Indonesia trở thành trung tâm công nghệ xe điện của khu vực Đông Nam Á.

Tuy nhiên, không ít chuyên gia trong nước cho rằng tốc độ triển khai các dự án xe điện của Indonesia còn tương đối chậm. Giáo sư Evvy Kartini, nhà sáng lập Viện nghiên cứu pin quốc gia Indonesia (NBRI), phát biểu trên báo Kumparan rằng: “Dù có còn hơn không, nhưng đáng lẽ chúng ta nên bắt đầu từ vài năm trước”.

Theo bà Evvy, Việt Nam dù có trữ lượng nickel thấp hơn, đã phát triển nhanh hơn nhờ quy trình đơn giản và nội địa hóa hiệu quả, đặc biệt thông qua mô hình phát triển xe điện của VinFast. Bà cho rằng nếu học hỏi mô hình Việt Nam, Indonesia có thể xây dựng hệ sinh thái xe điện chỉ trong vòng 3 năm.

VinFast trở thành hình mẫu khu vực

Sự nổi bật của Việt Nam trong ngành công nghiệp xe điện khu vực được củng cố qua đánh giá của nhiều chuyên gia và truyền thông Indonesia. Trong một bài viết đăng trên CNN Indonesia tháng 3, ông Jayan Sentanuhady, giảng viên Đại học Gadjah Mada, nhận định: “Việt Nam là hình mẫu đáng tham khảo cho quốc gia đang phát triển, có thể xây dựng thành công ngành ôtô điện”.

Tờ Kumparan cũng gọi VinFast là điển hình tiêu biểu cho việc tự chủ sản xuất xe điện trong nước. Doanh nghiệp này đã đạt tỷ lệ nội địa hóa hơn 60% và đặt mục tiêu tăng lên 80% vào năm 2026. Không chỉ phát triển tại Việt Nam, VinFast còn mở rộng thị trường sang chính Indonesia, nơi họ triển khai đầy đủ mô hình hệ sinh thái xe điện khép kín như từng thành công tại quê nhà.

VinFast đã đưa các mẫu xe VF 3, VF 5, VF 6 và VF e34 ra thị trường Indonesia, đồng thời đang xây dựng nhà máy sản xuất tại Subang, với kế hoạch vận hành ngay trong năm nay. Ngoài ra, hãng đã đưa vào sử dụng hơn 1.000 trạm sạc V-Green, với mục tiêu đạt 50.000 trạm sạc trong năm 2025.

Chính sách bài bản và tầm nhìn dài hạn

Một trong những yếu tố được đánh giá cao là loạt chính sách ưu đãi hấp dẫn mà VinFast triển khai tại Indonesia: từ mua xe trả góp lãi suất 0%, cam kết mua lại xe với giá trị đến 90%, đến miễn phí sạc pin đến năm 2028. Nhờ đó, hình ảnh xe điện VinFast đã bắt đầu hiện diện trong đời sống hàng ngày của người dân Jakarta, nhất là thông qua hoạt động của hãng taxi thuần điện Green SM (tên địa phương của Xanh SM).

Thành công này là kết quả của chiến lược đồng bộ, kết hợp giữa sản phẩm chất lượng, mạng lưới hạ tầng và chiến lược truyền thông – hậu mãi rõ ràng. Các chuyên gia nhận định đây chính là điểm mà Indonesia cần học hỏi nếu muốn đẩy nhanh tiến trình điện hóa ngành giao thông.

Tại lễ khai mạc triển lãm Gaikindo Jakarta, Bộ trưởng Công nghiệp Indonesia Agus Gumiwang từng tiết lộ, Tổng thống đã yêu cầu nội các sớm xây dựng ngành sản xuất ôtô nội địa. Tuy nhiên, chuyên gia Jayan cho rằng điều này đòi hỏi chính sách đồng bộ, sự phối hợp của các bộ ngành và quan trọng hơn cả là tinh thần yêu chuộng hàng nội địa.

Việt Nam, với mô hình VinFast, đã cho thấy một hướng đi khả thi: bắt đầu từ trong nước, mở rộng ra thế giới, nội địa hóa sản xuất và xây dựng hệ sinh thái khép kín. Việc VinFast mở nhà máy tại Indonesia không chỉ là bước đi chiến lược kinh doanh, mà còn là minh chứng cho tiềm năng hợp tác công nghiệp giữa hai nước.

Tuấn Anh