Đối trọng của Vingroup tại dự án đường sắt cao tốc Bắc-Nam có động thái mới, cuộc đua sắp ngã ngũ?

Trong khi đang nổi bật với vai trò là một trong hai ứng viên tư nhân hàng đầu đề xuất đầu tư tuyến đường sắt cao tốc Bắc – Nam, Tập đoàn Trường Hải (THACO) tiếp tục có động thái đáng chú ý tại đầu cầu phía Nam. Doanh nghiệp này vừa có văn bản gửi Chủ tịch UBND TP.HCM, đề xuất được nghiên cứu và đầu tư các tuyến metro trọng điểm gắn với mô hình đô thị thông minh, cam kết tiến độ và không yêu cầu hoàn trả chi phí nếu không được lựa chọn.

Cam kết không chậm tiến độ, sẵn sàng “nghiên cứu sạch”

Theo nội dung văn bản, THACO bày tỏ mong muốn được UBND TP.HCM cho phép thực hiện nghiên cứu đầu tư tuyến metro số 2 (gồm các đoạn Tham Lương – Bến Thành, Bến Thành – Thủ Thiêm) và tuyến đường sắt Thủ Thiêm – Long Thành. Hai tuyến này được xác định là động mạch giao thông quan trọng trong kế hoạch đầu tư 355 km metro đến năm 2035 theo Nghị quyết 188 của Quốc hội.

Các tuyến metro và đường sắt được quy hoạch đồng bộ theo mô hình phát triển đô thị định hướng giao thông công cộng (TOD), với hệ thống nhà ga và depot tích hợp không gian thương mại – dịch vụ, tiện ích công cộng và các khu dân cư mật độ cao. Trên cơ sở đó, THACO đề xuất được nghiên cứu tổng thể phương án đầu tư theo hai hình thức: tổng thầu EPC hoặc nhà đầu tư trực tiếp theo Luật Đầu tư.

Đáng chú ý, doanh nghiệp này đề nghị được triển khai nghiên cứu trong thời gian không quá 3 tháng, song song với quy trình báo cáo các cấp có thẩm quyền. Kết quả nghiên cứu sẽ bao gồm đề xuất mô hình đầu tư tối ưu, phương án tích hợp hạ tầng ngầm, phát triển các khu TOD tại vị trí nhà ga nhằm nâng cao hiệu quả vận hành.

THACO cam kết nghiên cứu “sạch”, đảm bảo không ảnh hưởng đến tiến độ khởi công tuyến metro số 2 vào tháng 12/2025 và đường sắt Thủ Thiêm – Long Thành vào quý IV/2026 theo kế hoạch đã công bố. Nếu không được chọn làm nhà đầu tư, toàn bộ kết quả nghiên cứu sẽ được bàn giao lại cho TP.HCM mà không yêu cầu hoàn trả bất kỳ chi phí nào.

TP.HCM đánh giá cao, mở ra cơ hội tích hợp tuyến metro – sân bay Long Thành

Với đề xuất này, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được đã có kết luận chỉ đạo, đánh giá cao ý tưởng kết nối các tuyến metro từ trung tâm thành phố đến sân bay quốc tế Long Thành, thông qua khu đô thị mới Thủ Thiêm.

Lãnh đạo TP.HCM cho rằng việc tích hợp quy hoạch tuyến Bến Thành – Thủ Thiêm – Long Thành thành một trục liên kết thống nhất không chỉ phù hợp về kỹ thuật, mà còn đáp ứng chiến lược phát triển không gian đô thị hiện đại, đồng bộ. Tuyến đường sắt này được kỳ vọng sẽ phát huy hiệu quả đầu tư, tăng khả năng kết nối và thúc đẩy kinh tế khu vực phía Đông thành phố.

Hiện TP.HCM đã có văn bản gửi Bộ Xây dựng đề xuất Thủ tướng giao thành phố làm cơ quan chủ quản dự án. Trên cơ sở đó, thành phố đề nghị các nhà đầu tư như THACO chủ động hoàn thiện hồ sơ nghiên cứu, phối hợp báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét.

Củng cố vị thế trên đường đua đường sắt cao tốc Bắc – Nam

Trước đó, THACO cũng đã gửi văn bản lên Chính phủ đề xuất trở thành nhà đầu tư thực hiện dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam. Đề xuất được xây dựng trên tinh thần Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân và Nghị quyết 198 của Quốc hội liên quan cơ chế đặc thù cho phát triển đường sắt đô thị.

Với năng lực tài chính mạnh và kinh nghiệm triển khai các dự án hạ tầng giao thông lớn trong nước, THACO nổi lên như một trong những ứng viên tiềm năng hàng đầu, bên cạnh Tập đoàn Vingroup – doanh nghiệp tư nhân đầu tiên đề xuất đầu tư toàn tuyến cao tốc Bắc – Nam theo hình thức xã hội hóa.

Dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam đã được Quốc hội tái khởi động qua Nghị quyết 172/2024/QH15, với tổng mức đầu tư dự kiến khoảng 67 tỷ USD. Tuyến đường có chiều dài gần 1.560 km, tốc độ thiết kế 320 km/h, rút ngắn thời gian di chuyển giữa Hà Nội – TP.HCM xuống còn khoảng 5 giờ. Giai đoạn 1 sẽ ưu tiên hai đoạn: Hà Nội – Vinh và Nha Trang – TP.HCM, dự kiến khởi công vào năm 2026.

Nguyên Nam