Dây chuyền 1 ‘càng chạy càng lỗ’, cổ đông lớn quyết liệt đòi cải tổ, PPC tiếp tục để ngỏ mọi khả năng
Dây chuyền 1 ngày càng thua lỗ, khiến REE liên tục thúc ép cải tổ. Trong khi đó, lãnh đạo PPC vẫn để ngỏ mọi khả năng và thận trọng cân nhắc hướng đi tiếp theo.
Theo biên bản họp Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2025 của Công ty CP Nhiệt điện Phả Lại (HOSE: PPC) diễn ra ngày 25/6, nhiều cổ đông đã đặt câu hỏi về hiệu quả vận hành của Dây chuyền 1 (DC1), vốn đang hoạt động kém hiệu quả và thua lỗ kéo dài.
Cụ thể, đại diện Công ty TNHH Năng lượng REE, cổ đông lớn nắm giữ trên 20% vốn điều lệ tiếp tục đề nghị Hội đồng quản trị cân nhắc phương án tạm dừng DC1 nếu không thể cải thiện mức tiêu hao nhiệt để tránh lãng phí nguồn lực. REE cho rằng nên ưu tiên tập trung nhân lực và tài chính để chuẩn bị dự án nhà máy điện linh hoạt công suất 1.200 MW, dự án đã được cập nhật vào Quy hoạch điện VIII bổ sung.
Cùng chung quan điểm, quỹ ngoại Samarang Ucits (sở hữu gần 5% cổ phần) cho rằng việc duy trì DC1 chỉ khiến thua lỗ gia tăng và đề xuất công ty nên tạm dừng sản xuất để tập trung sửa chữa, bảo đảm thiết bị đạt tiêu chuẩn kỹ thuật trước khi tái vận hành, đồng thời chỉ phát điện khi chắc chắn có hiệu quả kinh tế.
Ban lãnh đạo PPC giải thích nguyên nhân chính khiến DC1 liên tục thua lỗ là do chưa triển khai được đầy đủ các hạng mục sửa chữa lớn cần thiết. Nhiều năm qua, công ty phải ưu tiên nguồn lực cho dự án Phả Lại 3 – dự án hiện đã buộc phải dừng vĩnh viễn do không được bổ sung quy hoạch. Hiện PPC đang xây dựng kế hoạch chi tiết để từng bước khắc phục, nâng cao hiệu suất và giảm tiêu hao nhiên liệu.
Ngoài ra, hoạt động sản xuất của DC1 vẫn phải tuân thủ hợp đồng đã ký kết và chỉ đạo điều độ nhằm đảm bảo an ninh cung cấp điện cho hệ thống. Trong năm qua, PPC đã hoàn thành đại tu tổ máy S3, đưa vào khai thác trở lại với mức tiêu hao nhiên liệu đã được cải thiện đáng kể.
Công tác sửa chữa lớn gặp không ít trở ngại bởi ảnh hưởng từ xung đột Nga – Ukraine, dẫn đến khó khăn trong việc mua sắm vật tư và đội giá thiết bị, đặc biệt khi đa phần máy móc DC1 có xuất xứ từ các nước trong khu vực xung đột. Về vấn đề lỗ do suất tiêu hao cao, công ty đang phối hợp với đơn vị mua bán điện để xây dựng phương án thương thảo giá điện mới, căn cứ hướng dẫn của cơ quan quản lý đối với các nhà máy sử dụng thiết bị cũ.
“Ban điều hành sẽ tiếp thu ý kiến cổ đông, cụ thể hóa thành chỉ đạo và kế hoạch triển khai để dần cải thiện hiệu quả phát điện DC1, hướng tới bảo toàn lợi ích cổ đông”, đoàn chủ tọa cuộc họp nhấn mạnh.
Nhà máy Phả Lại hiện sở hữu hai dây chuyền sản xuất. Dây chuyền 1 gồm 4 tổ máy với tổng công suất 440MW, đưa vào vận hành từ năm 1983. Dây chuyền 2 có công suất 600MW, hoạt động từ năm 2002. Sau hơn 4 thập kỷ khai thác, nhiều thiết bị DC1 đã xuống cấp nghiêm trọng, không còn đáp ứng các chỉ tiêu kỹ thuật và nằm trong diện cần xem xét chuyển đổi công nghệ, nhiên liệu. Dây chuyền 2 dù trẻ hơn nhưng cũng đã trải qua hơn 20 năm khai thác, nhiều bộ phận lão hóa theo thời gian.
Về phương án phân phối lợi nhuận năm 2024, công ty ghi nhận doanh thu hơn 8.000 tỷ đồng, tăng so với năm trước nhưng vẫn chưa đạt kế hoạch đề ra. Lợi nhuận sau thuế đạt 427 tỷ đồng, tăng trưởng 12% so với cùng kỳ. Dựa trên kết quả này, Hội đồng quản trị đề xuất chia cổ tức tiền mặt 7%, tương đương khoảng 224 tỷ đồng (đã tạm ứng 2%, còn lại chi trả 5%).
Công ty cũng dự kiến trích gần 60 tỷ đồng vào quỹ khen thưởng phúc lợi, hơn 128 tỷ đồng vào quỹ đầu tư phát triển, và hơn 2 tỷ đồng xử lý chi phí dự án Phả Lại 3 đã dừng. Tuy nhiên, gần 32% tổng số cổ phần tham dự đại hội, trong đó có REE, không tán thành phương án này.
REE cho rằng công ty nên tăng cổ tức lên mức 12% và giảm trích lập quỹ khen thưởng phúc lợi xuống không quá 2 tháng lương, đồng thời dừng trích quỹ đầu tư phát triển vì quỹ này đã tích lũy tới 659 tỷ đồng cuối năm 2024. Một số cổ đông cá nhân và quỹ Samarang cũng đồng tình không trích lập thêm để tập trung chia cổ tức.
Lãnh đạo PPC phản hồi rằng, với đặc thù là công ty Nhà nước do EVN Genco2 nắm trên 51% vốn, việc trích lập các quỹ phải tuân thủ đúng quy định pháp luật và hướng dẫn của cơ quan chủ quản. Ban điều hành kêu gọi cổ đông cân nhắc bối cảnh lâu dài, bởi nhiều năm trước công ty đã duy trì mức cổ tức cao, cần duy trì sự cân đối quyền lợi cổ đông và phúc lợi người lao động.
Năm 2025, PPC đặt mục tiêu sản lượng điện gần 5 tỷ kWh, doanh thu hơn 9.000 tỷ đồng. Tuy vậy, lợi nhuận trước thuế dự kiến giảm 10% còn khoảng 395 tỷ đồng, trong khi nhu cầu chi phí sửa chữa lớn lên tới 833 tỷ đồng. Cổ tức kế hoạch chỉ còn 5%. Dù tỷ lệ tán thành các tờ trình quan trọng đạt hơn 68%, gần 1/3 cổ đông tham dự vẫn bỏ phiếu không đồng ý. Các tờ trình khác đều được thông qua với tỷ lệ ủng hộ rất cao, trên 99%.