Biến động toàn cầu khiến Nissan lỗ nặng, Toyota bất ngờ đề xuất một giải pháp “chưa từng có tiền lệ”
Giữa biến động thương mại và công nghệ, Nissan vấp khủng hoảng tài chính, trong khi Toyota đưa ra đề xuất chưa từng có.
Nissan chìm trong thua lỗ, CEO mới vấp phản ứng dữ dội từ cổ đông
Trong bối cảnh ngành công nghiệp ô tô toàn cầu đang đối mặt với những thách thức chưa từng có do lạm phát, chi phí nguyên liệu tăng cao và chính sách bảo hộ thương mại gia tăng, hãng xe Nhật Bản Nissan đang phải gồng mình vượt qua giai đoạn khó khăn nhất kể từ sau đại dịch.
Tại cuộc họp cổ đông thường niên vừa diễn ra, tân Tổng giám đốc điều hành (CEO) Ivan Espinosa đã bị bao vây bởi hàng loạt câu hỏi gay gắt liên quan đến kết quả kinh doanh yếu kém của hãng trong năm tài chính 2024–2025. Theo báo cáo tài chính, Nissan ghi nhận khoản lỗ lên tới 671 nghìn tỷ yên, tương đương 4,6 tỷ USD – một con số gây sốc, nhất là khi đi kèm dự báo tiếp tục lỗ 200 nghìn tỷ yên trong quý đầu của năm tiếp theo.
Căng thẳng leo thang khi các cổ đông được biết ban lãnh đạo tiền nhiệm, trong đó có cựu CEO Makoto Uchida, đã nhận tổng cộng 646 triệu yên tiền bồi thường rời nhiệm sở, dù công ty đang chìm trong thua lỗ. Động thái này khiến nhiều người đặt câu hỏi về đạo đức quản trị và hiệu quả sử dụng nguồn lực tài chính tại Nissan.
Bên cạnh đó, kế hoạch tái cấu trúc mang tên “Re:Nissan” của ông Espinosa cũng gây tranh cãi. Kế hoạch bao gồm việc cắt giảm 20.000 việc làm toàn cầu và đóng cửa 7 nhà máy – biện pháp được cho là “không phù hợp với tình hình lao động hiện nay”. Dù vậy, CEO mới vẫn cam kết Nissan sẽ quay lại có lãi vào năm tài chính 2026–2027 và hiện công ty còn hơn 2.100 nghìn tỷ yên (gần 14,5 tỷ USD) tín dụng chưa sử dụng, làm “bệ đỡ” tài chính cho các kế hoạch dài hạn.
Toyota tìm hướng đi mới: Gợi ý đại lý Nhật bán xe Ford để đối phó thuế
Trái ngược với tình cảnh khó khăn của Nissan, Toyota – hãng xe lớn nhất Nhật Bản – đã có những bước đi chiến lược nhằm ứng phó với biến động thương mại toàn cầu, đặc biệt là căng thẳng về thuế quan với Mỹ. Trong cuộc họp nội bộ hồi tháng 5/2025 giữa Chủ tịch Toyota Akio Toyoda, Giám đốc công nghệ Hiroki Nakajima và Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba, Toyota bất ngờ đề xuất một giải pháp được cho là “chưa từng có tiền lệ”: Cho phép các đại lý của Toyota tại Nhật bán cả xe của các hãng Mỹ như Ford.
Mục tiêu chính của đề xuất này là xoa dịu áp lực từ phía Mỹ – nơi Tổng thống Donald Trump đang theo đuổi chính sách bảo hộ thương mại mạnh tay, khiến các hãng xe Nhật phải đối mặt với thuế nhập khẩu cao chưa từng có. Toyota kỳ vọng, nếu hỗ trợ xe Mỹ xâm nhập thị trường nội địa, Tokyo có thể đàm phán để Washington giảm thuế đối với xe Nhật xuất khẩu sang Mỹ – một thị trường then chốt với ngành ô tô Nhật Bản.
Ngoài ra, một phương án thay thế cũng được nhắc tới là các hãng xe Nhật sẽ đẩy mạnh sản xuất tại Mỹ, sau đó tái nhập khẩu trở lại Nhật nhằm tránh thuế trực tiếp, tạo ra một vòng lưu chuyển thương mại “linh hoạt” hơn.
Đề xuất của Toyota không đơn độc. CEO Mercedes – ông Ola Källenius – cũng kêu gọi Mỹ và EU xây dựng cơ chế “miễn thuế tương hỗ” đối với xe hơi nhằm giảm thiểu bất cân bằng thương mại. Tuy nhiên, giới phân tích nhận định những động thái này cho thấy ngành công nghiệp ô tô toàn cầu đang phải tìm mọi cách xoay xở để tồn tại trong một môi trường đầy biến động, nơi mà chính trị, công nghệ và thương mại không còn vận hành theo những quy tắc cũ.