Bộ Tài chính nêu 5 giải pháp giúp hộ kinh doanh an tâm khi bỏ thuế khoán

Sáng 19/6, tại phiên chất vấn đầu tiên của kỳ họp Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng là thành viên Chính phủ đầu tiên đăng đàn trả lời chất vấn đại biểu. Các nội dung tập trung vào các vấn đề kinh tế - tài chính lớn, đang được cử tri và người dân quan tâm sâu sắc như: giải pháp tài chính thúc đẩy tăng trưởng, chính sách hỗ trợ khu vực kinh tế tư nhân, thu hút đầu tư nước ngoài, cũng như các cơ chế nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nhận được nhiều câu hỏi chất vấn từ các đại biểu Quốc hội xoay quanh chính sách thuế, cải cách tài chính và định hướng hỗ trợ khu vực sản xuất – kinh doanh trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều biến động.

Ông Hoàng Văn Cường (Đoàn Hà Nội) đã đặt câu hỏi liên quan đến chủ trương xóa bỏ thuế khoán đối với hộ kinh doanh – một bước đi lớn nằm trong lộ trình cải cách hệ thống thuế theo tinh thần Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân và Nghị quyết 198 của Quốc hội.

Theo đại biểu Cường, việc chấm dứt áp dụng thuế khoán từ ngày 1/1/2026 là chính sách có tác động sâu rộng đến hàng triệu hộ kinh doanh trên cả nước. Mặc dù đây là chủ trương đúng và cần thiết để thúc đẩy khu vực kinh tế phi chính thức chuyển sang mô hình hoạt động minh bạch, chuyên nghiệp hơn, nhưng thực tế cho thấy đang tồn tại tâm lý e ngại, lúng túng trong cộng đồng hộ kinh doanh.

Ông cho rằng phần lớn các hộ kinh doanh không ngại nghĩa vụ nộp thuế, nhưng lo lắng về cách thức tính thuế mới, thủ tục khai báo và việc đảm bảo tuân thủ đúng quy định mà không bị xử phạt hay chịu chi phí hành chính quá lớn. Ngay tại hội trường Quốc hội, đã có ý kiến đề xuất lùi thời điểm áp dụng chính sách nhằm tạo thêm thời gian chuẩn bị.

Từ thực tiễn này, đại biểu Hoàng Văn Cường đặt câu hỏi: “Chính phủ đã có kế hoạch và giải pháp như thế nào để chuẩn bị cho việc thực thi cách thu thuế mới với hộ kinh doanh mà sau khi ta bỏ thuế khoán, để các hộ cảm thấy là phải thuận lợi hơn, phải chuyên nghiệp hơn và hứng khởi hơn trong việc nộp thuế”

Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, hình thức thuế khoán từng phù hợp trong giai đoạn nhất định, nhưng đến nay đã bộc lộ nhiều bất cập, từ thiếu minh bạch đến khả năng bị lạm dụng. Điều này gây bất bình đẳng giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp, đồng thời cản trở sự phát triển quy mô của kinh tế cá thể.

Việc bãi bỏ thuế khoán được xác định là "bước đi căn cơ và cần thiết" để minh bạch hóa hoạt động hộ kinh doanh và thúc đẩy chuyển đổi sang khu vực kinh tế chính thức. Theo Bộ trưởng, Bộ Tài chính đã chủ động xây dựng hàng loạt giải pháp đồng bộ cả về pháp lý lẫn công nghệ để giảm áp lực cho người nộp thuế.

1. Rà soát hoàn thiện chính sách thuế. Bộ Tài chính đang đề xuất sửa luật quản lý thuế, luật thu nhập cá nhân hướng đến mô hình quản lý thuế mới và kê khai đơn giản, minh bạch và dễ thực hiện. Đơn giản hóa các sổ sách, các hóa đơn chứng tử để đảm bảo hộ kinh doanh sẽ không bị áp lực khi mà chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp.
2. Tăng cường chuyển đổi số trong quản lý thuế như là áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền để giúp thu đúng, thu đủ, đồng thời giảm thời gian cũng như là chi phí cho các hộ kinh doanh.
3. Cung cấp miễn phí hệ thống khai nộp thuế điện tử, phần mềm hóa đơn điện tử, phần mềm kế toán đặc biệt là hỗ trợ cho các hộ kinh doanh còn khó khăn trong giai đoạn đầu.
4. Đẩy mạnh chuyển đổi số nội bộ, nâng cao chất lượng dịch vụ công và năng lực quản lý thuế, tăng cường kết nối dữ liệu.
5. Đẩy mạnh truyền thông đào tạo và tư vấn, như là tăng cường tuyên truyền hướng dẫn các hộ kinh doanh hiểu rõ lợi ích, cách thực hiện hóa đơn điện tử và kê khai thuế, tổ chức đào tạo tư vấn pháp lý, kế toán, rồi thuế cho các hộ kinh doanh.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, việc bỏ thuế khoán không chỉ là thay đổi hình thức thu thuế mà còn là bước ngoặt để thúc đẩy hộ kinh doanh chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp nhỏ – với khả năng tiếp cận vốn, mở rộng thị trường và nâng cao sức cạnh tranh.

Bộ Tài chính khẳng định cam kết sẽ đồng hành cùng hộ kinh doanh trong quá trình chuyển đổi, đảm bảo việc thực hiện chính sách không trở thành gánh nặng mà là cơ hội để phát triển bền vững hơn.

Đăng Khiêm