Tên lửa "khủng" của Iran, tầm bay tới 2.000 km, mang đầu đạn gần 2 tấn, thổi bay mọi lá chắn trong khu vực

Một biểu tượng từ lịch sử chiến tranh đến công nghệ quân sự hiện đại

Trong suốt nhiều thập kỷ bị cấm vận, Iran đã không ngừng phát triển chương trình tên lửa đạn đạo như một phần trong chiến lược phòng vệ chủ động. Một trong những thành tựu đáng chú ý nhất là dòng tên lửa Khorramshahr – loại tên lửa đạn đạo tầm trung được thiết kế nhằm tăng cường khả năng răn đe và bảo vệ lợi ích chiến lược của Tehran trong khu vực.

Khorramshahr được công bố lần đầu vào năm 2017, lấy tên từ một thành phố phía tây nam Iran từng bị tàn phá nặng nề trong chiến tranh Iran-Iraq. Tên gọi này không chỉ mang giá trị lịch sử mà còn thể hiện ý chí phục hồi và khẳng định năng lực công nghiệp quốc phòng nội địa.

Theo phân tích của các chuyên gia quốc tế, Khorramshahr nhiều khả năng có nguồn gốc công nghệ từ tên lửa Hwasong-10 của Triều Tiên, nhưng đã được Iran cải tiến đáng kể. Đặc biệt, những thay đổi trong thiết kế, hệ thống dẫn đường và nhiên liệu đã giúp dòng tên lửa này ngày càng tiệm cận chuẩn hiện đại, phù hợp với điều kiện chiến lược của Iran.

Tầm bắn 2.000 km và khả năng mang đầu đạn lớn

Điểm nổi bật đầu tiên của Khorramshahr là tầm bắn lên tới 2.000 km – đủ để vươn tới toàn bộ lãnh thổ Israel, các căn cứ quân sự Mỹ tại Trung Đông và nhiều mục tiêu chiến lược ở Nam Âu, Bắc Phi. Nhờ đó, Khorramshahr được xếp vào nhóm tên lửa đạn đạo tầm trung (MRBM), đóng vai trò quan trọng trong chiến lược phòng thủ tầm xa của Iran.

Không chỉ có tầm bắn xa, Khorramshahr còn mang được đầu đạn nặng tới 1.800–2.000 kg – vượt trội so với nhiều tên lửa cùng phân khúc. Điều này cho phép nó tiêu diệt hiệu quả các mục tiêu cố định như căn cứ quân sự, trung tâm chỉ huy, hạ tầng dầu khí hoặc kho hậu cần quan trọng.

Iran cũng chú trọng nâng cấp liên tục các phiên bản của Khorramshahr. Từ Khorramshahr-1 ban đầu, nước này đã công bố thêm các biến thể Khorramshahr-2, 3 và gần đây là Khorramshahr-4 (hay còn gọi là Kheibar). Trong đó, phiên bản Kheibar ra mắt năm 2023 tích hợp nhiều cải tiến về nhiên liệu và hệ thống điều hướng.

Nhiên liệu lỏng ổn định lâu dài giúp Kheibar có thể duy trì trạng thái sẵn sàng chiến đấu trong thời gian dài mà không cần nạp lại. Bên cạnh đó, đầu đạn của phiên bản này có thể tách rời và thay đổi quỹ đạo bay trong giai đoạn cuối – một tính năng quan trọng nhằm vượt qua các hệ thống phòng thủ tên lửa hiện đại.

Hệ thống dẫn đường tích hợp cả quán tính và định vị vệ tinh nội địa giúp tăng độ chính xác trong tấn công, đặc biệt khi sử dụng đầu đạn phi hạt nhân. Sự kết hợp giữa tầm bắn, tải trọng lớn và khả năng cơ động biến Khorramshahr thành một công cụ quân sự hiệu quả trong chiến lược răn đe của Iran.

Răn đe chủ động và vị thế địa chính trị

Sự hiện diện của tên lửa Khorramshahr phản ánh rõ học thuyết quốc phòng "răn đe chủ động" mà Iran đang theo đuổi. Trong học thuyết này, các loại vũ khí tầm xa được xem là công cụ bảo đảm an ninh, giúp Iran duy trì khả năng đáp trả trong trường hợp bị tấn công mà không cần phát động chiến tranh toàn diện.

Khorramshahr đóng vai trò như một “lá bài áp lực” trong bàn cờ an ninh khu vực. Sự kết hợp giữa khả năng triển khai nhanh, tính cơ động và sức công phá khiến nó trở thành một trong những khí tài được các cơ quan tình báo phương Tây theo dõi sát sao.

Tuy không phải là tên lửa mạnh nhất thế giới, Khorramshahr vẫn được đánh giá là phương tiện có ý nghĩa chiến lược cao, đặc biệt trong bối cảnh Trung Đông luôn tiềm ẩn nguy cơ xung đột. Tên lửa này giúp Iran duy trì sức mạnh răn đe, đồng thời tạo ra thế đối trọng với các đối thủ như Israel hay các liên minh quân sự do Mỹ dẫn đầu.

Một số ý kiến từ giới phân tích quốc phòng phương Tây cho rằng Khorramshahr có tiềm năng trở thành nền tảng để phát triển tên lửa mang đầu đạn hạt nhân trong tương lai, nếu Iran thay đổi lập trường về không phổ biến vũ khí hạt nhân. Dù hiện chưa có bằng chứng cho điều đó, nhưng mối quan tâm ngày càng gia tăng đối với tên lửa này cho thấy tầm ảnh hưởng thực sự mà nó mang lại trong cán cân quân sự khu vực.

Tuấn Anh