Trồng lúa kém hiệu quả, nông dân Quảng Ngãi đổi sang trồng giống cây kỳ lạ, bất ngờ với thu nhập cao ngất ngưởng gấp vài lần

Từ cánh đồng lúa kém hiệu quả đến vùng chuyên canh hẹ hữu cơ

Từng là vùng đất sản xuất lúa truyền thống, cánh đồng Bầu Phước Lai (thôn 1, xã Đức Chánh, huyện Mộ Đức, Quảng Ngãi) nhiều năm qua gặp khó vì đất bạc màu, thiếu nước tưới, năng suất lúa chỉ bằng 60–70% so với các vùng khác. Thực trạng này khiến nhiều nông dân địa phương trăn trở, tìm kiếm mô hình sản xuất hiệu quả hơn.

Giải pháp đến từ một loại cây trồng vốn ít ai ngờ tới: cây hẹ. Nhờ khả năng thích nghi tốt với điều kiện khô hạn, tốn ít chi phí giống ban đầu và cho thu hoạch liên tục, hẹ dần trở thành lựa chọn thay thế cây lúa của hàng chục hộ dân nơi đây.

Một trong những người tiên phong chuyển đổi là ông Nguyễn Tấn, hiện canh tác 0,5 ha hẹ – diện tích lớn nhất thôn. Theo ông, hẹ là cây cho thu hoạch quanh năm, với chu kỳ 20 ngày/lần cắt. “Trồng hẹ một lần, dùng giống lại nhiều năm. Sau mỗi đợt thu hoạch chỉ cần đầu tư thêm phân hữu cơ. Nếu thời tiết thuận lợi, năng suất đạt 250–300kg/sào (500m²), thương lái thu mua giá từ 20.000–30.000 đồng/kg. Như vậy, mỗi sào cho thu nhập 5–9 triệu đồng/lần, cao gấp nhiều lần so với trồng lúa hay bắp”, ông Tấn nói.

Cây trồng tiềm năng nhưng đòi hỏi kỹ thuật cao

Dù mang lại lợi nhuận cao, trồng hẹ không phải là công việc đơn giản. Theo chia sẻ từ các nông dân ở thôn 1, hẹ đòi hỏi kỹ thuật chăm sóc tỉ mỉ, đặc biệt là kiểm soát nước tưới và phòng trừ sâu bệnh. Hai bệnh phổ biến nhất là thối rễ và quắn đầu – vàng lá, nếu không xử lý kịp thời có thể làm hỏng cả ruộng.

Để chủ động nguồn nước, người trồng hẹ thường đầu tư giếng khoan riêng phục vụ tưới tiêu. Khi phát hiện bệnh, nông dân ưu tiên thuốc sinh học, nếu bệnh nặng phải đào bỏ cả ruộng, chọn lọc cây khỏe để trồng lại sau khi xử lý đất. Cách làm này tuy mất thời gian nhưng giúp duy trì giống hẹ chất lượng và tiết kiệm chi phí đầu tư giống mới.

Một yếu tố đặc biệt giúp nâng giá trị cây hẹ tại Đức Chánh là giống hẹ sẻ – loại có mùi thơm đặc trưng, khác biệt với hẹ lai phổ biến. Nhờ đó, đầu ra ổn định, giá thu mua luôn cao và được thị trường ưa chuộng. Hiện toàn xã đã có hơn 3 ha chuyên canh hẹ hữu cơ, được quản lý theo tổ hợp tác rau sạch, quy tụ 13 hộ dân.

Hiệu quả kinh tế gấp hàng chục lần so với cây lúa

Theo ông Nguyễn Văn Thanh – Chủ tịch Hội Nông dân xã Đức Chánh, cây hẹ đang trở thành điểm sáng trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng tại địa phương. Tính trung bình, 1 ha hẹ có thể thu về doanh thu 900 triệu đến 1,2 tỷ đồng mỗi năm. Sau khi trừ chi phí đầu tư (giống, phân bón, nhân công), lợi nhuận ròng đạt khoảng 600–800 triệu đồng/ha/năm.

So với trồng lúa – mỗi ha chỉ cho lãi từ 16–20 triệu đồng/năm, hiệu quả kinh tế từ cây hẹ rõ ràng cao gấp hàng chục lần. Đặc biệt, với thời gian thu hoạch liên tục, người trồng có thể xoay vòng dòng tiền nhanh, linh hoạt trong sản xuất.

Sự phát triển của mô hình trồng hẹ không chỉ giúp tăng thu nhập, cải thiện đời sống cho người dân mà còn mở ra hướng đi bền vững cho những vùng đất khô cằn, khó canh tác lúa truyền thống. Đây là minh chứng rõ ràng cho việc người nông dân có thể làm giàu trên chính mảnh đất của mình, nếu biết lựa chọn đúng cây trồng và áp dụng kỹ thuật hợp lý.

Ngọc Linh