Tàu chiến dài hơn 100m, chứa hàng tá loại vũ khí, có cả tên lửa siêu thanh dễ dàng bắn nát mục tiêu hơn 1000km

Thiết kế tối ưu hóa giữa kích thước và hỏa lực

Thuộc Project 22350, Admiral Gorshkov-class là lớp tàu chiến hộ vệ hạng nặng được Nga thiết kế và phát triển sau thời kỳ hậu Xô Viết. Với chiều dài khoảng 135 mét và lượng giãn nước đầy tải khoảng 5.400 tấn, lớp tàu này được xem là gọn gàng hơn các khu trục hạm phương Tây, nhưng lại tích hợp hỏa lực mạnh mẽ vượt tầm nhiều đối thủ cùng phân khúc.

Trung tâm hỏa lực của tàu là 16 ống phóng thẳng đứng UKSK, có khả năng mang theo và khai hỏa nhiều loại tên lửa khác nhau:

• Kalibr – tấn công mặt đất tầm xa;
• Oniks – tên lửa chống hạm siêu thanh;
• Zircon (3M22) – vũ khí siêu vượt âm với tốc độ Mach 8–9 và tầm bắn hơn 1.000 km.

Đặc biệt, Zircon – nếu được triển khai đại trà sẽ biến tàu Gorshkov trở thành một trong những tàu chiến đầu tiên trên thế giới có khả năng tấn công siêu thanh thực chiến, đe dọa đến các cụm tác chiến tàu sân bay hiện đại của phương Tây.

Bên cạnh năng lực tấn công, hệ thống phòng không Poliment-Redut tích hợp trên tàu có khả năng phóng tới 32 tên lửa phòng không tầm trung và xa, lấy nền tảng từ các hệ thống nổi tiếng như S-350 và S-400. Nhờ đó, Gorshkov-class vừa có khả năng phòng thủ đa lớp, vừa bảo vệ biên đội tàu trong các tình huống tác chiến hỗn hợp.

Khả năng tác chiến đa nhiệm và công nghệ nội địa hóa

Là lớp tàu hộ vệ hiện đại đầu tiên do Nga chế tạo hoàn toàn sau Liên Xô, Admiral Gorshkov-class hướng đến khả năng tác chiến toàn diện: phòng không, chống hạm, chống ngầm và yểm trợ hỏa lực. Ngoài tên lửa, tàu còn được trang bị:

• Pháo hạm A-192M 130mm
• Hệ thống chống ngầm Paket-NK
• Máy bay trực thăng Ka-27 phục vụ tuần tra, săn ngầm và tìm kiếm cứu nạn

Về mặt cấu trúc, thân tàu và thượng tầng được thiết kế để giảm tín hiệu radar và tiếng ồn, giúp tăng khả năng sống sót trong môi trường tác chiến hiện đại. Hệ thống sonar đa hướng, chiến tranh điện tử và tác chiến mạng được tích hợp để tăng cường hiệu quả phòng thủ – tấn công trong chiến tranh thế hệ mới.

Tuy nhiên, quá trình đóng tàu cũng không ít khó khăn. Tàu đầu tiên "Đô đốc Gorshkov" phải mất gần 12 năm mới hoàn tất, do ảnh hưởng của việc chuyển đổi từ động cơ nhập khẩu sang nội địa sau khi Nga và Ukraine căng thẳng năm 2014. Việc nội địa hóa hoàn toàn hệ thống động lực là thách thức lớn, nhưng cũng buộc ngành công nghiệp quốc phòng Nga phát triển năng lực tự chủ, tạo tiền đề cho các phiên bản cải tiến tiếp theo.

Vị trí trong chiến lược hải quân và thế cân bằng khu vực

Tính đến năm 2025, Hải quân Nga đã biên chế 4 chiếc Admiral Gorshkov và tiếp tục đóng mới thêm nhiều tàu khác. Kế hoạch lâu dài đặt mục tiêu có từ 15 đến 20 tàu, phân bổ cho các hạm đội chính: Phương Bắc, Thái Bình Dương và Biển Đen.

Không giống như các nước phương Tây đang dồn lực cho tàu khu trục (destroyer) hoặc hộ vệ hạng nhẹ (corvette), Nga chọn con đường tàu hộ vệ hạng nặng nhỏ hơn nhưng tấn công mạnh hơn, phù hợp với khả năng ngân sách và hạ tầng hậu cần hiện có. Nhờ khả năng mang tên lửa tầm xa như Kalibr, Admiral Gorshkov-class có thể tấn công các mục tiêu từ khoảng cách xa, gây áp lực lên đối phương ngay từ ngoài vùng kiểm soát truyền thống.

Trong các bài so sánh, lớp tàu này vượt trội về hỏa lực so với các tàu hộ vệ FREMM (Pháp – Ý) hay Type 26 (Anh), nhưng vẫn còn hạn chế về tốc độ đóng tàu, khả năng tích hợp hệ thống và chuỗi bảo dưỡng hậu cần. Tuy nhiên, về mặt chiến lược, Admiral Gorshkov-class được coi là một trong những bước đi then chốt để Nga tái thiết lực lượng hải quân trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu gia tăng.

Tuấn Anh