“Được chim bẻ ná, được cá quên nơm”, bạn sẽ nhận lại gì?

“Được chim bẻ ná, được cá quên nơm” – câu tục ngữ của người Việt phê phán thói quen quên đi công cụ hay nguồn lực đã giúp mình thành công. Trong bối cảnh hiện nay, khi nhịp sống hiện đại dễ khiến con người chạy theo kết quả mà bỏ qua giá trị của quá trình, câu nói này vẫn là lời nhắc nhở sâu sắc, khuyến khích sự biết ơn và trân trọng, cả trong kinh doanh lẫn cuộc sống.

Đừng quên nguồn lực đã dẫn đến thành công

Câu tục ngữ “Được chim bẻ ná, được cá quên nơm” chia thành hai vế, mỗi vế mang một hình ảnh ẩn dụ. “Được chim bẻ ná” ám chỉ việc sau khi săn được chim, người ta bẻ bỏ cây ná – công cụ đã giúp đạt được thành quả. “Được cá quên nơm” nói đến việc bắt được cá rồi quên đi chiếc nơm – dụng cụ quan trọng trong quá trình đánh bắt.

Trong bối cảnh truyền thống, tục ngữ phê phán thái độ vô ơn, xem nhẹ công cụ hoặc người đã giúp mình đạt được mục tiêu. Trong kinh doanh, ý nghĩa này mở rộng thành bài học về sự trân trọng các nguồn lực, như đội ngũ nhân viên, đối tác, hoặc công nghệ, đã đóng góp vào thành công. Trong cuộc sống, câu tục ngữ khuyến khích mỗi người biết ơn những người, những điều đã hỗ trợ mình, thay vì chỉ tập trung vào thành quả mà quên đi nguồn gốc.

Ngày nay, khi thành công thường được đo bằng kết quả tức thời, câu tục ngữ vẫn giữ nguyên giá trị. Trong kinh doanh, “Được chim bẻ ná, được cá quên nơm” cảnh báo về thái độ thiếu trân trọng các yếu tố đã góp phần vào thành công. Một doanh nghiệp đạt được lợi nhuận lớn nhờ đội ngũ nhân viên tận tâm, nhưng nếu sau đó không ghi nhận, không đầu tư vào nhân viên, họ có thể mất đi động lực hoặc rời bỏ công ty, gây tổn hại lâu dài. Tương tự, một doanh nghiệp dựa vào công nghệ để tăng trưởng, nhưng không bảo trì hoặc nâng cấp hệ thống, sẽ sớm đối mặt với sự cố hoặc tụt hậu.

Trong thời đại số, câu tục ngữ còn áp dụng vào cách chúng ta sử dụng các nền tảng trực tuyến. Một doanh nghiệp có thể đạt được thành công nhờ quảng cáo trên mạng xã hội, nhưng nếu sau đó bỏ qua việc xây dựng mối quan hệ lâu dài với khách hàng hoặc không đầu tư vào các kênh khác, thành công sẽ không bền vững.

Trong cuộc sống, bài học này nhắc nhở mỗi người biết ơn những người đã giúp mình. Từ gia đình, bạn bè, đến đồng nghiệp, những người hỗ trợ trong hành trình cuộc sống đều xứng đáng được trân trọng. Quên đi sự giúp đỡ của họ, chỉ tập trung vào thành quả cá nhân, sẽ làm mất đi ý nghĩa của thành công và có thể làm tổn thương các mối quan hệ.

Bài học về sự biết ơn và trân trọng

Câu tục ngữ dạy chúng ta bài học về sự biết ơn và trân trọng những yếu tố dẫn đến thành công. Trong kinh doanh, sự trân trọng thể hiện qua việc ghi nhận đóng góp của đội ngũ, đối tác, hoặc công cụ. Một doanh nghiệp biết đầu tư lại vào nhân viên, như tăng lương, đào tạo, hoặc tạo môi trường làm việc tốt, sẽ xây dựng được đội ngũ trung thành, sẵn sàng cống hiến lâu dài. Tương tự, việc bảo trì công nghệ, hoặc duy trì mối quan hệ với đối tác, giúp doanh nghiệp đảm bảo sự ổn định và phát triển bền vững.

Sự biết ơn cũng tạo nên giá trị lâu dài. Một doanh nghiệp không quên “ná” và “nơm” – tức là các nguồn lực đã giúp mình thành công – sẽ xây dựng được lòng tin và uy tín, từ đó tạo nền tảng cho những thành công lớn hơn. Ngược lại, nếu chỉ tập trung vào kết quả mà bỏ qua quá trình, doanh nghiệp dễ rơi vào tình trạng thiếu bền vững, mất đi sự hỗ trợ cần thiết khi đối mặt với khó khăn.

Trong cuộc sống, bài học này khuyến khích sự biết ơn đối với những người xung quanh. Một người đạt được thành công nhờ sự hỗ trợ của gia đình, bạn bè, hoặc thầy cô, nên trân trọng và đền đáp sự giúp đỡ đó, thay vì chỉ tự hào về thành quả cá nhân. Sự biết ơn không chỉ làm sâu sắc các mối quan hệ mà còn giúp mỗi người sống ý nghĩa hơn.

Dù câu tục ngữ nhấn mạnh sự trân trọng, nó cũng đặt ra thách thức trong bối cảnh hiện đại. Trong kinh doanh, áp lực đạt kết quả nhanh chóng có thể khiến doanh nghiệp tập trung quá mức vào lợi nhuận, bỏ qua việc đầu tư lại vào nguồn lực. Một doanh nghiệp chỉ chú trọng đến doanh số mà không quan tâm đến nhân viên hoặc đối tác sẽ khó duy trì thành công lâu dài. Vì thế, câu tục ngữ khuyến khích sự cân bằng: vừa hướng đến mục tiêu, vừa trân trọng quá trình và những yếu tố đã giúp đạt được mục tiêu đó.

Trong cuộc sống, thách thức cũng tương tự. Nhịp sống hiện đại dễ khiến con người chạy theo thành công mà quên đi những giá trị cốt lõi. Một người có thể đạt được danh vọng, tài sản, nhưng nếu quên đi những người đã giúp mình, họ sẽ mất đi ý nghĩa thực sự của thành công. Câu tục ngữ nhắc nhở rằng, biết ơn không chỉ là một hành động, mà là một thái độ sống, cần được duy trì xuyên suốt hành trình.

Ân Thiên