Vũ khí có thể tự tìm mục tiêu, xuyên thủng mọi lớp phòng vệ ngoài khơi chỉ bằng một cú bấm
Đây là thứ vũ khí đối hạm hiệu quả nhất, với khả năng bay bám biển, kháng nhiễu cao và liên tục được nâng cấp qua nhiều thế hệ.
Tên lửa Harpoon: Biểu tượng chiến lược từ thời Chiến tranh Lạnh đến hiện tại
Ra đời từ những năm 1970, tên lửa Harpoon (AGM/RGM/UGM-84) được xem là một trong những loại vũ khí đối hạm nổi bật và phổ biến nhất trong lịch sử hiện đại. Được phát triển bởi McDonnell Douglas (nay là Boeing), Harpoon đáp ứng nhu cầu của Hải quân Mỹ về một loại tên lửa tầm xa có khả năng phóng từ nhiều nền tảng – máy bay, tàu chiến và tàu ngầm.
Hiện nay, đã có hơn 7.000 quả Harpoon được sản xuất, trang bị cho hơn 30 quốc gia, trong đó có hầu hết các thành viên NATO và các đồng minh chủ chốt của Mỹ tại châu Á – Thái Bình Dương. Với ba biến thể chính gồm: AGM-84 (phóng từ máy bay), RGM-84 (phóng từ tàu mặt nước) và UGM-84 (phóng từ tàu ngầm qua ống phóng ngư lôi), Harpoon đáp ứng yêu cầu tác chiến linh hoạt trong nhiều môi trường.
Đặc trưng chiến thuật đáng chú ý của Harpoon là khả năng bay bám mặt biển (sea-skimming), giúp giảm xác suất bị radar phát hiện. Trong giai đoạn cuối, Harpoon sử dụng radar chủ động để tự khóa mục tiêu, cho phép tấn công chính xác ngay cả khi bị gây nhiễu điện tử hoặc trong điều kiện thời tiết xấu.
Liên tục nâng cấp để duy trì ưu thế
Mặc dù đã hơn 50 năm tồn tại, Harpoon vẫn chưa bị thay thế nhờ vào chuỗi nâng cấp công nghệ liên tục. Phiên bản Block II tích hợp hệ thống định vị GPS và mở rộng khả năng tấn công các mục tiêu trên đất liền, đưa Harpoon trở thành một tên lửa hành trình đa nhiệm thay vì chỉ giới hạn ở nhiệm vụ diệt hạm.
Tiến xa hơn, phiên bản Harpoon Block II+ ER (Extended Range) do Boeing giới thiệu vào giữa thập niên 2010 nâng tầm bắn vượt quá 300 km, cải thiện khả năng kháng nhiễu và cho phép lựa chọn lại mục tiêu trong hành trình bay. Điều này giúp Harpoon không chỉ tiếp tục giữ vai trò quan trọng trong Hải quân Mỹ, mà còn được trang bị cho các tàu chiến hiện đại như lớp Arleigh Burke và tàu tác chiến ven bờ (LCS).
Song song, Mỹ cũng đẩy mạnh việc chuyển giao công nghệ hoặc viện trợ Harpoon cho các quốc gia đồng minh như Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan – những nơi đang phải đối mặt với căng thẳng an ninh trên các vùng biển chiến lược như biển Hoa Đông và biển Đông.
Khả năng thực chiến và giá trị chiến lược
Khác với nhiều hệ thống vũ khí chỉ dừng ở mô phỏng, Harpoon đã được chứng minh năng lực trong thực tế chiến trường. Trong Chiến tranh Falklands năm 1982, phiên bản tương tự Harpoon – tên lửa Exocet đã được Hải quân Anh sử dụng để tấn công tàu chiến Argentina. Sau này, Harpoon tiếp tục xuất hiện trong nhiều cuộc diễn tập quân sự và hoạt động tuần tra biển của Mỹ cùng các đồng minh.
Một minh chứng đáng chú ý là vào tháng 6/2022, Ukraine đã sử dụng tên lửa Harpoon để đánh chìm tàu kéo Vasiliy Bekh của Nga, đang vận chuyển quân nhân và vũ khí ra đảo Zmiinyi (đảo Rắn). Sự kiện này không chỉ chứng minh tính hiệu quả của Harpoon trong xung đột thực chiến, mà còn khẳng định vai trò hỗ trợ quốc phòng của Mỹ đối với các quốc gia đối tác.