Quản trị nhân sự nhìn từ Quan Công: Một chữ “trung” tạo dựng cả đế nghiệp

Trong Tam Quốc Diễn Nghĩa, Quan Công (Quan Vũ) là biểu tượng của lòng trung thành và danh dự, một giá trị vượt thời gian mà ông thể hiện qua sự tận tụy với Lưu Bị và lý tưởng khôi phục nhà Hán. Dù đối mặt với nhiều thử thách và cám dỗ, Quan Công luôn giữ vững lòng trung thành, trở thành hình mẫu lý tưởng cho các mối quan hệ trong quản trị nhân sự. Câu chuyện của ông mang lại bài học sâu sắc cho các doanh nghiệp ngày nay: lòng trung thành là giá trị cốt lõi giúp xây dựng một đội ngũ gắn kết, vượt qua mọi khó khăn để đạt được thành công bền vững.

Biểu tượng của lòng trung thành

Quan Công (160–220), tên tự là Vân Trường, là một trong những tướng lĩnh tài ba nhất của Thục Hán, đồng thời là anh em kết nghĩa với Lưu Bị và Trương Phi qua lời thề vườn đào: “Không cầu đồng sinh, nhưng nguyện đồng tử”.

Ông nổi tiếng với lòng trung thành tuyệt đối, không chỉ với Lưu Bị mà còn với lý tưởng khôi phục nhà Hán. Một trong những câu chuyện minh chứng rõ nhất cho lòng trung thành của Quan Công là sự kiện “qua năm ải, chém sáu tướng”. Sau khi bị lạc khỏi Lưu Bị và rơi vào tay Tào Tháo, Quan Công được Tào Tháo đối đãi hậu hĩnh, phong làm Hán Thọ Đình Hầu và ban tặng nhiều vàng bạc, mỹ nữ. Tuy nhiên, ngay khi biết tin Lưu Bị còn sống, Quan Công lập tức từ bỏ tất cả, vượt qua năm cửa ải và chém sáu tướng của Tào Tháo để trở về với Lưu Bị, mang theo cả hai người vợ của Lưu Bị mà không màng đến lợi ích cá nhân.

Lòng trung thành của Quan Công còn thể hiện qua sự kiện ở Hoa Dung. Khi Tào Tháo thua trận Xích Bích (208) và chạy trốn qua đường Hoa Dung, Quan Công được giao nhiệm vụ chặn đánh. Tuy nhiên, vì nhớ ân nghĩa cũ – Tào Tháo từng tha mạng và đối xử tử tế với ông – Quan Công đã thả Tào Tháo, bất chấp nguy cơ bị Lưu Bị trách phạt. Hành động này không chỉ cho thấy lòng trung thành với lý tưởng đạo nghĩa mà còn thể hiện sự kiên định trong giá trị cá nhân, ngay cả khi phải đối mặt với áp lực từ cấp trên.

Dù cuối đời, Quan Công thất bại và bị Đông Ngô bắt giết tại Mạch Thành (220) do sự kiêu ngạo và không nghe lời khuyên của Gia Cát Lượng, lòng trung thành của ông vẫn là một di sản vượt thời gian. Ông được tôn thờ như một vị thánh – “Võ Thánh Quan Công” – biểu tượng của trung nghĩa trong văn hóa Trung Quốc, và đến nay vẫn được kính trọng trong nhiều lĩnh vực, kể cả kinh doanh, như một hình mẫu về lòng trung thành và đạo đức.

Giá trị cốt lõi trong quản trị nhân sự

Câu chuyện của Quan Công là minh chứng cho tầm quan trọng của lòng trung thành trong quản trị nhân sự. Trong một doanh nghiệp, lòng trung thành của nhân viên không chỉ là yếu tố giúp duy trì sự ổn định mà còn là động lực để vượt qua khó khăn, đặc biệt trong những giai đoạn khủng hoảng. Quan Công đã từ bỏ mọi cám dỗ để trở về với Lưu Bị, và một đội ngũ nhân viên trung thành sẽ sẵn sàng đồng hành cùng doanh nghiệp qua những thời điểm khó khăn, thay vì rời bỏ khi gặp thử thách.

Trước hết, lòng trung thành giúp xây dựng một đội ngũ gắn kết và ổn định. Quan Công trung thành với Lưu Bị không chỉ vì tình anh em mà còn vì lý tưởng chung; trong kinh doanh, khi nhân viên tin tưởng vào tầm nhìn và giá trị của doanh nghiệp, họ sẽ gắn bó lâu dài. Một đội ngũ gắn kết sẽ giảm thiểu tỷ lệ nghỉ việc, tiết kiệm chi phí tuyển dụng và đào tạo, đồng thời tạo ra một môi trường làm việc tích cực. Ví dụ, các công ty có văn hóa doanh nghiệp mạnh, nơi nhân viên cảm thấy được trân trọng và chia sẻ mục tiêu chung, thường có đội ngũ ổn định và hiệu quả, tương tự cách Quan Công trở thành trụ cột của Thục Hán.

Thứ hai, lòng trung thành thúc đẩy sự cống hiến và hiệu suất làm việc. Quan Công sẵn sàng vượt qua mọi nguy hiểm để bảo vệ Lưu Bị và lý tưởng của mình; trong doanh nghiệp, nhân viên trung thành sẽ làm việc với sự tận tâm, sẵn sàng cống hiến để đạt được mục tiêu chung. Họ không chỉ hoàn thành nhiệm vụ mà còn chủ động đóng góp ý tưởng, giúp doanh nghiệp phát triển. Một đội ngũ nhân viên tận tụy sẽ là tài sản vô giá, giúp doanh nghiệp vượt qua cạnh tranh và đạt được thành công lâu dài.

Tuy nhiên, lòng trung thành cũng đòi hỏi sự đáp lại từ doanh nghiệp. Quan Công trung thành với Lưu Bị vì ông được đối xử với sự tôn trọng và tin tưởng; trong kinh doanh, nếu doanh nghiệp không đối xử công bằng hoặc không tạo điều kiện phát triển cho nhân viên, họ có thể mất đi sự trung thành. Điều này nhấn mạnh rằng lòng trung thành là một mối quan hệ hai chiều: doanh nghiệp cần xây dựng môi trường làm việc nhân văn, công bằng, và hỗ trợ để nuôi dưỡng sự tận tụy từ nhân viên.

Cách nào nuôi dưỡng lòng trung thành trong đội ngũ?

Từ lòng trung thành của Quan Công, các doanh nghiệp có thể rút ra bài học cụ thể về cách xây dựng và nuôi dưỡng giá trị này trong quản trị nhân sự.

Trước hết, doanh nghiệp cần tạo môi trường làm việc dựa trên sự tôn trọng và tin tưởng. Quan Công trung thành với Lưu Bị vì ông được đối xử như anh em và được tin tưởng giao phó những nhiệm vụ quan trọng; trong kinh doanh, doanh nghiệp cần đối xử công bằng với nhân viên, lắng nghe ý kiến của họ, và trao quyền để họ cảm thấy được trân trọng. Một môi trường làm việc minh bạch, nơi nhân viên được công nhận đóng góp, sẽ giúp nuôi dưỡng lòng trung thành, tránh tình trạng nhân viên rời bỏ khi gặp khó khăn.

Thứ hai, doanh nghiệp cần đầu tư vào sự phát triển của nhân viên. Quan Công được Lưu Bị trao cho những trọng trách lớn, như trấn giữ Kinh Châu, giúp ông phát huy tài năng; trong kinh doanh, doanh nghiệp nên cung cấp các cơ hội đào tạo, thăng tiến, và phát triển kỹ năng cho nhân viên. Khi nhân viên thấy rằng họ có thể phát triển cùng doanh nghiệp, họ sẽ gắn bó lâu dài, giống như cách Quan Công sẵn sàng hy sinh vì Lưu Bị.

Cuối cùng, doanh nghiệp cần xây dựng một tầm nhìn và giá trị chung để nhân viên cảm thấy tự hào khi đồng hành. Quan Công trung thành không chỉ với Lưu Bị mà còn với lý tưởng khôi phục nhà Hán; trong kinh doanh, một doanh nghiệp có tầm nhìn rõ ràng và giá trị cốt lõi nhân văn sẽ truyền cảm hứng cho nhân viên. Ví dụ, các công ty tập trung vào trách nhiệm xã hội, như bảo vệ môi trường hoặc hỗ trợ cộng đồng, thường tạo ra sự tự hào và gắn bó từ đội ngũ, giúp họ sẵn sàng cống hiến vì mục tiêu lớn.

Ân Thiên