Hang động hàng triệu năm tuổi giữa miền Tây: Nơi truyền thuyết "Thạch Sanh – đại bàng – công chúa" in dấu vào vách đá
Giữa miền Tây có một hang động kỳ lạ, nơi truyền thuyết Thạch Sanh, đại bàng và công chúa như in dấu vào từng vách đá, gợi tò mò lẫn ngỡ ngàng cho du khách.
Một biểu tượng bất động giữa thập cảnh Hà Tiên
Cách trung tâm thành phố Hà Tiên chỉ khoảng 4km, Thạch Động – hay còn được gọi bằng cái tên thi vị Thạch Động Thôn Vân – sừng sững hiện lên như một ngọn tháp thiên nhiên bằng đá vôi cao 50m, nổi bật giữa vùng đồng bằng yên bình miền Tây Nam Bộ. Bao quanh là cánh đồng thốt nốt, những triền ruộng xanh ngát và tiếng gió rì rào của đất phương Nam, Thạch Động như một nét chấm phá trầm mặc giữa bức tranh Hà Tiên thập cảnh.

Từ quốc lộ 80, chỉ cần liếc mắt sang phía Tây, du khách đã có thể nhìn thấy dáng hình thô mộc, nhưng đầy cuốn hút của Thạch Động – nơi đã đi vào thi ca, cổ tích và truyền thuyết suốt bao đời nay.
Để lên đến cửa hang, du khách phải vượt khoảng 50 bậc đá dẫn từ chân núi. Càng tiến gần hơn, toàn cảnh thành phố Hà Tiên mờ xa và biên giới Campuchia lấp ló dần hiện ra. Những bậc thang dẫn lối không chỉ là hành trình thể lực mà còn là chuyến đi vào miền ký ức, nơi chuyện xưa và địa chất giao thoa đầy kỳ thú.
Đá vôi ở Thạch Động được các nhà địa chất xác định hình thành cách đây hơn 250 triệu năm, chủ yếu là kết quả của quá trình trầm tích hóa học. Bên trong hang là một mê cung thạch nhũ kỳ ảo, với những hình thù độc đáo khơi gợi trí tưởng tượng: đầu chim đại bàng, gương mặt người phụ nữ xõa tóc, hay bóng dáng những linh vật trong văn hóa dân gian.
Thạch Sanh cứu công chúa: Truyền thuyết in dấu vào hang động
Tại một lối hang phía Đông, ánh sáng chiếu xiên xuống mặt đá, len lỏi qua từng khe hẹp – nơi ấy, dân gian tương truyền rằng Thạch Sanh đã dùng búa phá hang cứu công chúa Quỳnh Nga khỏi tay đại bàng. Câu chuyện ngày bé mẹ kể, giờ hiện hữu sống động qua từng vách đá, khiến bao người không khỏi rùng mình vì xúc cảm.

Một ngách hang khác, sâu hun hút, được gọi bằng cái tên rợn người: “ngõ xuống âm phủ”. Theo lời kể của người dân địa phương, đã từng có người hiếu kỳ muốn xuống khám phá nhưng... không bao giờ quay trở lại. Không rõ thực hư, nhưng chính sự mập mờ ấy lại càng khiến Thạch Động trở thành một điểm đến đầy mê hoặc.
Bên trong lòng Thạch Động còn ẩn chứa một di tích thiêng liêng: chùa Tiên Sơn, được xây dựng từ năm 1790. Giữa không gian đá vôi lạnh và thô ráp, những cột gỗ đen bóng, tường gạch đỏ nâu của chùa như một nét mềm mại đầy thi vị, tạo cảm giác cổ kính, linh thiêng và rất đỗi thanh bình.
Tiên Sơn không lớn, không lộng lẫy, nhưng chứa đựng một cảm giác thanh tịnh rất đặc biệt. Mỗi bước chân trong chùa như lạc vào một không gian thời gian khác – nơi tiếng mõ, tiếng chuông, và gió núi hòa làm một. Nơi ấy, du khách không chỉ dừng chân chiêm bái mà còn có thể lặng lẽ thiền định, tìm về một khoảng lặng giữa đời sống xô bồ.

Từ Thạch Động, nhìn rộng ra một miền văn hóa Hà Tiên
Được công nhận là di tích thắng cảnh cấp Quốc gia từ năm 1989, Thạch Động là điểm đến không thể thiếu trong hành trình khám phá Hà Tiên. Du khách đến đây thường kết hợp ghé thăm chùa Hang, đầm Đông Hồ, lăng Mạc Cửu, hay núi Đá Dựng, tạo nên tuyến du lịch vừa linh thiêng, vừa kỳ bí, vừa mang đậm bản sắc văn hóa Kiên Giang.
Gần Thạch Động còn có các phiên chợ biên giới, nơi bạn có thể gặp gỡ người Khmer, người Việt, người Hoa và cả người Chăm, thưởng thức những món ăn đặc trưng như bánh ống, bún cá, gỏi sầu đâu...