Vũ khí bay 13.000km chỉ trong 30 phút, mang theo đầu đạn hạt nhân, có thể phá hủy nhiều thành phố trong 'một nốt nhạc'
Với khả năng phóng cực nhanh, độ chính xác cao và nâng cấp liên tục, đây vẫn là thứ vũ khí then chốt nếu có chiến tranh.
Biểu tượng răn đe xuyên thế kỷ trong chiến lược hạt nhân Hoa Kỳ
Ra đời từ năm 1970, tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Minuteman III vẫn giữ một vị trí đặc biệt trong chiến lược răn đe hạt nhân của Mỹ. Không hiện đại như các vũ khí siêu thanh mới, không ẩn mình như tàu ngầm, nhưng hệ thống này lại được ví như “ngón tay luôn đặt trên cò súng” – luôn sẵn sàng hành động chỉ trong vài phút khi có mệnh lệnh.
Minuteman III là phiên bản thứ ba trong dòng tên lửa Minuteman, được thiết kế để phóng từ các hầm ngầm (silo) cố định trên đất liền. Đây cũng là loại ICBM đầu tiên của Mỹ được trang bị công nghệ MIRV (nhiều đầu đạn độc lập), cho phép một tên lửa tấn công nhiều mục tiêu khác nhau.
Kể từ khi thay thế Minuteman II vào thập niên 1970, hệ thống này từng đạt quy mô hơn 1.000 quả và đến nay vẫn còn 400 quả đang trong trạng thái trực chiến. Với đặc điểm tầm bắn lên đến 13.000 km, tốc độ Mach 23 và độ chính xác cao (CEP chỉ khoảng 120–200m), mỗi quả tên lửa có thể vươn tới các mục tiêu chiến lược trên lãnh thổ Nga, Trung Quốc hay Triều Tiên chỉ trong vòng 30–40 phút sau khi phóng.
Minuteman III hiện đang được bố trí tại ba bang: Wyoming, Montana và North Dakota, với cơ sở chỉ huy được bảo vệ tuyệt mật và kết nối trong mạng lưới liên lạc có độ bảo mật cao nhất của quân đội Mỹ.
Hiện đại hóa liên tục: Một di sản vẫn còn sức nặng
Dù đã vượt qua tuổi đời 50 năm, Minuteman III không bị loại bỏ mà được nâng cấp định kỳ để duy trì khả năng chiến đấu. Không quân Hoa Kỳ đã đầu tư hàng tỷ USD để nâng cấp động cơ, hệ dẫn đường, đầu đạn và phần mềm điều khiển. Đặc biệt, việc tích hợp GPS vào hệ dẫn đường đã giúp tăng độ chính xác, trong khi các đầu đạn W78 và W87 được cải tiến để tăng khả năng xuyên phá và sống sót trong môi trường tác chiến hiện đại.
Cấu trúc 24/7 của hệ thống này khiến nó trở thành trụ cột trong "bộ ba hạt nhân" (nuclear triad) của Mỹ – bao gồm ICBM, tên lửa từ tàu ngầm (Trident II D5), và máy bay ném bom chiến lược (B-2, B-52 và tương lai là B-21 Raider). Mỗi thành phần đảm nhiệm một vai trò riêng, nhưng ICBM lại mang tính “chốt chặn” trong chiến lược răn đe nhờ khả năng phóng cực nhanh, độ tin cậy cao và chi phí vận hành thấp hơn so với các nền tảng khác.
Trong các lần thử nghiệm tại căn cứ Vandenberg, California, Minuteman III vẫn đạt kết quả ấn tượng khi phóng đến đảo Kwajalein tại Thái Bình Dương, cách hơn 6.700 km với sai số rất thấp, chứng minh tính ổn định của hệ thống qua thời gian.
Tuy nhiên, hệ thống cũng không tránh khỏi sự thay thế. Dự án Sentinel (trước đây là GBSD – Ground-Based Strategic Deterrent) hiện đang được phát triển để thay thế toàn bộ Minuteman III trong giai đoạn 2030–2035. Sentinel hứa hẹn sẽ tích hợp AI, khả năng tàng hình trước radar và tự động phản ứng trong điều kiện bị tấn công mạng – một bước tiến quan trọng trong thời đại công nghệ cao và vũ khí siêu thanh.
Vũ khí gây tranh cãi nhưng vẫn giữ vai trò chiến lược
Bên cạnh vai trò chiến lược, Minuteman III cũng là chủ đề của không ít tranh luận trong giới chuyên gia và chính trị gia Mỹ. Một số quan điểm cho rằng các tên lửa đặt cố định dễ bị phát hiện và tiêu diệt trong kịch bản tấn công phủ đầu, qua đó tạo áp lực buộc phải ra quyết định nhanh chóng, dễ dẫn đến sai lầm thảm họa.
Tuy nhiên, phía Lầu Năm Góc vẫn duy trì lập luận ngược lại: chính sự hiện diện của hệ thống này với số lượng lớn, phân tán trên diện rộng và bảo vệ kiên cố khiến đối phương phải cân nhắc kỹ lưỡng trước bất kỳ hành động nào. Nó mang ý nghĩa răn đe mạnh mẽ, không cần khai hỏa mà vẫn đủ để giữ hòa bình.
Trong bối cảnh xung đột tiềm tàng và các cường quốc tăng tốc phát triển vũ khí siêu thanh hay hạt nhân chiến thuật, Minuteman III vẫn đóng vai trò như một “chiếc đồng hồ đếm ngược thầm lặng”, buộc tất cả các bên phải cân nhắc điều tồi tệ nhất nếu khơi mào chiến tranh.