Chỉ 1 thập kỷ, nông dân Hải Dương đổi đời nhờ trồng giống cây "dễ chăm – khó chán", năm nào cũng lãi hàng trăm triệu đồng

Hiệu quả kinh tế từ sự mạnh dạn chuyển đổi

Tại xã Tuấn Việt (huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương), mô hình trồng ổi lê Đài Loan đang trở thành hướng đi kinh tế bền vững cho hàng chục nông dân địa phương. Người tiên phong là anh Vũ Văn Diện ở thôn Bùng Dựa. Năm 2013, anh nhận chuyển đổi một mẫu đất trồng lúa kém hiệu quả và mạnh dạn trồng thử 3 sào táo và 3 sào ổi lê. Sau một năm, anh nhận thấy ổi cho thu hoạch quanh năm, đầu ra ổn định, giá cao hơn, nên quyết định mở rộng diện tích.

Đến năm 2016, diện tích trồng ổi của gia đình anh tăng lên 1 mẫu và hiện đạt 1,8 mẫu – lớn nhất xã. Với mức giá dao động 8.000–10.000 đồng/kg, mỗi đợt thu hoạch mang về cho gia đình anh gần 3 triệu đồng, ngay cả trong mùa phụ. Trung bình mỗi năm, sau khi trừ chi phí, anh thu lãi trên 300 triệu đồng. Anh chia sẻ: “Ổi lê dễ chăm, chi phí thấp, thu hoạch đều trong 5–6 năm trước khi phải trồng lại. Tôi khuyến khích bà con cùng chuyển đổi để tăng hiệu quả canh tác”.

Lời kêu gọi từ trưởng thôn có sức lan tỏa rõ rệt. Năm 2018, ông Vũ Văn Tẹo trong thôn cải tạo đất vườn trồng thử 1 mẫu ổi. Sau hai năm, ông mở rộng lên 1,5 mẫu, mỗi năm thu lãi khoảng 200 triệu đồng. Tính theo mức giá bình quân 15.000–18.000 đồng/kg, mỗi sào ổi đem lại lãi ròng từ 20–25 triệu đồng, cao gấp nhiều lần trồng lúa hay ngô.

Hiện nay, thôn Bùng Dựa có hơn 40 hộ trồng ổi lê với diện tích gần 6 ha. Mỗi năm, toàn vùng cung cấp hàng trăm tấn quả ra thị trường, tạo giá trị kinh tế khoảng 4 tỷ đồng. Cây ổi lê đã giúp người dân nâng cao thu nhập, tạo việc làm cho nhiều lao động tại chỗ, đồng thời khẳng định là cây trồng chủ lực trong chuyển đổi cơ cấu nông nghiệp của xã.

Đưa sản phẩm nông dân lên sàn thương mại và OCOP 3 sao

Không dừng lại ở hiệu quả kinh tế, mô hình trồng ổi lê tại Tuấn Việt đang được tổ chức theo hướng nông nghiệp sạch, bền vững. Năm 2023, Trung tâm Ứng dụng khoa học – công nghệ tỉnh Hải Dương đã chuyển giao kỹ thuật chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh cho các hộ trồng ổi. Việc áp dụng các biện pháp canh tác hiện đại như tỉa cành hợp lý, nhận diện sâu bệnh đúng thời điểm và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đúng cách giúp giảm tồn dư hóa chất, bảo vệ sức khỏe người trồng và môi trường.

Cuối năm 2023, chính quyền xã vận động thành lập Tổ hợp tác trồng ổi lê theo tiêu chuẩn VietGAP. Tổ hợp tác gồm 40 hộ, được cấp mã số vùng trồng và được chứng nhận VietGAP. Đặc biệt, năm 2024, sản phẩm ổi lê Tuấn Việt chính thức được công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao của tỉnh Hải Dương.

Không chỉ tiêu thụ theo cách truyền thống, người dân đã tiếp cận thị trường trực tuyến thông qua các sàn thương mại điện tử và mạng xã hội. Nhiều hộ tích cực livestream bán hàng trên Facebook, TikTok, giúp mở rộng kênh phân phối. Từ chỗ phụ thuộc vào thương lái, nay sản phẩm ổi lê đã có mặt tại các cửa hàng nông sản sạch, siêu thị mini, với tem truy xuất nguồn gốc rõ ràng, minh bạch.

Từ mô hình kinh tế đến chuyển đổi tư duy nông nghiệp

Ổi lê Tuấn Việt không chỉ là một cây trồng hiệu quả mà còn là biểu tượng cho tư duy đổi mới trong sản xuất nông nghiệp. Sự mạnh dạn chuyển đổi của những người nông dân như anh Vũ Văn Diện đã mở ra hướng đi mới cho một vùng quê từng phụ thuộc vào cây trồng truyền thống.

Thành công của mô hình trồng ổi cũng là minh chứng cho hiệu quả khi các cấp chính quyền, tổ chức nông dân và cơ quan chuyên môn cùng đồng hành với nông dân. Từ việc đào tạo kỹ thuật, hỗ trợ tiêu chuẩn VietGAP đến quảng bá thương hiệu OCOP, tất cả đều góp phần nâng tầm giá trị nông sản.

Trong bối cảnh nông nghiệp ngày càng phải thích nghi với thị trường và đòi hỏi về chất lượng, an toàn thực phẩm, mô hình ổi lê Tuấn Việt là một ví dụ điển hình về sự thích ứng thành công và chủ động hội nhập thị trường của người nông dân hiện đại.

Ngọc Linh