Nguồn năng lượng đủ dùng 170.000 năm đang nằm dưới chân chúng ta
Nghiên cứu địa chất mới cho thấy thứ này có thể cung cấp đủ năng lượng cho nhân loại trong 170.000 năm.
Vỏ Trái Đất và nguồn năng lượng sạch chưa được khai phá
Một nghiên cứu vừa công bố trên Nature Reviews Earth and Environment ngày 13/5/2025 đã mang đến một bước ngoặt tiềm năng trong ngành năng lượng toàn cầu: vỏ Trái Đất có thể chứa đủ khí hydro tự nhiên để cung cấp cho toàn nhân loại trong 170.000 năm. Đây là nhận định từ nhóm nghiên cứu do Giáo sư Chris Ballentine (Đại học Oxford) dẫn đầu, khẳng định tiềm năng của một dạng nhiên liệu sạch, gần như không phát thải carbon và có thể thay thế nhiên liệu hóa thạch.
Không giống hydro công nghiệp vốn chủ yếu được sản xuất từ khí đốt hoặc than đá (gây ra lượng lớn CO₂), hydro tự nhiên hình thành từ các phản ứng địa chất như sự tương tác giữa nước và đá nóng (ví dụ đá bazan), rồi tích tụ dưới các tầng đá ngầm. Nếu được khai thác hợp lý, nguồn năng lượng này có thể mang lại lợi ích lâu dài, ổn định và thân thiện với môi trường.
Công thức địa chất để tìm hydro tự nhiên
Trong nhiều năm, các mỏ hydro dưới lòng đất thường được phát hiện một cách rời rạc, thiếu tính quy luật. Tuy nhiên, nghiên cứu mới đã lần đầu tiên hệ thống hóa các điều kiện địa chất cần thiết để khí hydro hình thành, tích tụ và được “giữ lại” dưới lòng đất.
Cụ thể, theo các nhà khoa học, ba yếu tố bắt buộc phải đồng thời tồn tại gồm: nguồn sinh hydro, tầng đá chứa khí và lớp đá bịt kín. Quá trình sản sinh hydro tự nhiên có thể diễn ra từ các phản ứng giữa nước và đá mácma (như bazan), tại những khu vực có lịch sử kiến tạo địa chất lâu đời. Những nơi này thường là đới nứt lục địa cổ, vành đai greenstone, các khối ophiolite hay các tỉnh đá magma rộng lớn.
Một ví dụ điển hình là vùng Kansas (Hoa Kỳ), nơi tồn tại đới nứt từ hơn 1 tỷ năm trước, được xác định là khu vực có cấu trúc phù hợp để trở thành “kho chứa hydro” khổng lồ. Tương tự, năm 2024, một túi khí hydro tự nhiên đã được phát hiện tại một khối ophiolite ở Albania, mở ra cuộc chạy đua săn tìm nhiên liệu mới dưới lòng đất.
Tuy nhiên, hydro không phải lúc nào cũng tồn tại bền vững. Các vi sinh vật sống trong lòng đất có thể “tiêu thụ” hydro, khiến nhiều khu vực mất tiềm năng khai thác. Do đó, các khu vực có dấu hiệu vi khuẩn hoạt động cần được loại trừ khỏi danh sách tiềm năng.
Cơ hội cho các tập đoàn năng lượng và định hình lại tương lai xanh
Trước triển vọng về một dạng năng lượng sạch tuyệt đối, các tập đoàn lớn như BP, Rio Tinto hay Breakthrough Energy (do Bill Gates tài trợ) đang đầu tư mạnh vào việc lập bản đồ địa chất, xây dựng cơ sở dữ liệu và phát triển công nghệ dò tìm hydro tự nhiên.
Trong bối cảnh toàn cầu đang hướng tới trung hòa carbon và loại bỏ dần nhiên liệu hóa thạch, hydro tự nhiên – nếu được khai thác hiệu quả – có thể trở thành trụ cột chính cho quá trình chuyển dịch năng lượng. Việc sản xuất, lưu trữ và phân phối loại khí này sẽ cần đầu tư đáng kể, nhưng đổi lại là nguồn năng lượng gần như vô tận và an toàn cho hành tinh.