Cỗ máy đào than không người đầu tiên đã khởi động ở Trung Quốc
Trung Quốc vừa đưa vào vận hành đội xe tải khai thác mỏ tự hành điện lớn nhất thế giới.
Bước tiến mới trong hiện đại hóa ngành khai thác than
Ngày 15/5, Trung Quốc đã chính thức vận hành đội xe tải khai thác mỏ tự hành điện lớn nhất thế giới tại mỏ lộ thiên Yimin, khu vực Nội Mông. Đây là lần đầu tiên trên thế giới có một đội xe tải khai thác không có buồng lái, hoàn toàn điều khiển bằng công nghệ tự hành và trí tuệ nhân tạo.
Đội xe Huaneng Ruichi gồm 100 chiếc xe tải tự hành chạy điện, mỗi chiếc sử dụng pin lithium iron phosphate dung lượng 564 kWh, tải trọng tối đa 90 tấn. Toàn bộ hệ thống hoạt động dựa trên mạng 5G-Advanced (5G-A), cho phép độ trễ chỉ 20 mili giây, đảm bảo khả năng vận hành chính xác và ổn định trong môi trường khai thác khắc nghiệt.
Theo ông Li Shuxue, Chủ tịch Huaneng Inner Mongolia Eastern Energy, hệ thống xe tự hành giúp tăng hiệu suất vận hành lên 120% so với xe do con người điều khiển, đồng thời cải thiện an toàn lao động và giảm đáng kể sự can thiệp của con người trong môi trường làm việc nguy hiểm.
Những giới hạn về công nghệ và giải pháp khắc phục
Bên cạnh những điểm đột phá, đội xe tự hành điện vẫn đối mặt với một nhược điểm lớn: Quãng đường di chuyển ngắn. Theo công bố từ Huaneng, mỗi xe chỉ có thể hoạt động khoảng 60 km cho một lần sạc đầy – con số khá hạn chế khi đặt trong bối cảnh mỏ Yimin có quy mô rộng lớn. Trong khi đó, các xe tải chạy diesel truyền thống có thể hoạt động liên tục cả ngày mà không cần tiếp nhiên liệu.
Để giải quyết bài toán này, Tập đoàn Huaneng đã đầu tư vào hệ thống trạm sạc nhanh bố trí chiến lược quanh khu mỏ, đồng thời phát triển nền tảng quản lý năng lượng thông minh, giúp tính toán tuyến đường tối ưu, hạn chế thời gian chờ và tăng hiệu suất tiêu thụ điện năng.
Ông Zhang Ping’an, Giám đốc điều hành của Huawei – một trong các đối tác trong dự án – cho biết hãng đang phát triển thế hệ pin dung lượng cao hơn và công nghệ sạc siêu nhanh, với mục tiêu tăng gấp đôi quãng đường hoạt động trong vòng hai năm tới.
Tuy nhiên, không chỉ riêng vấn đề năng lượng, đội xe còn đối mặt với các rủi ro như sự phụ thuộc lớn vào hạ tầng kỹ thuật số, nguy cơ gián đoạn mạng lưới 5G-A trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt, và các vấn đề tiềm ẩn liên quan đến an ninh mạng công nghiệp.
Tham vọng công nghiệp hóa thông minh của Trung Quốc
Mặc dù còn nhiều thách thức, dự án xe tải tự hành điện của Trung Quốc vẫn được đánh giá là một bước ngoặt trong công cuộc hiện đại hóa khai thác mỏ, đặc biệt trong bối cảnh nước này vẫn là quốc gia tiêu thụ than lớn nhất thế giới.
Theo dữ liệu từ Enerdata, năm 2023, tiêu thụ than toàn cầu tăng 2,2%, giảm mạnh so với mức tăng 6% của năm 2022. Tuy nhiên, riêng Trung Quốc vẫn duy trì mức tăng trưởng 6,9%, chiếm hơn 70% tổng tiêu thụ than toàn cầu (cùng với Ấn Độ). Nước này đang triển khai công suất khai thác mỏ mới lên tới 1.280 triệu tấn mỗi năm – bằng một nửa toàn thế giới.
Trong bối cảnh đó, việc tăng hiệu quả và giảm nhân lực trong các hoạt động khai thác là điều bắt buộc. Giải pháp vận tải tự động không chỉ đảm bảo an toàn, mà còn giúp tối ưu chi phí vận hành, giảm tai nạn lao động và hướng đến mô hình khai thác xanh, ít carbon.
Hệ thống CVADCS (Cloud Vehicle Autonomous Driving Control System) do Huawei phát triển đóng vai trò quan trọng trong dự án. Đây là nền tảng điều phối dựa trên điện toán đám mây, cho phép cập nhật bản đồ thời gian thực, phân tích dữ liệu hành trình và tối ưu tuyến đường vận hành của các xe. Kết hợp cùng mạng 5G-A, CVADCS cho phép giám sát đồng thời nhiều phương tiện, điều phối chính xác hoạt động trong khu vực rộng hàng chục km².
Dự kiến trong tương lai gần, số lượng xe tải tự hành tại mỏ Yimin sẽ nâng lên 300 chiếc, vận hành 24/7, tạo ra mô hình mỏ thông minh quy mô lớn nhất thế giới. Dự án này là kết quả hợp tác giữa các tập đoàn lớn gồm Huaneng, Huawei, Xuzhou Construction Machinery Group (XCMG) và State Grid Smart Internet of Vehicles.