Tin xấu từ "trời Tây" liệu có làm khó Hòa Phát (HPG)
Canada chính thức điều tra chống bán phá giá dây đai thép từ Việt Nam. Doanh nghiệp liên quan cần chuẩn bị kỹ hồ sơ trước hạn 18/6. Tập đoàn Hòa Phát liệu có chịu ảnh hưởng trực tiếp từ chuyện này?
Ngày 12/5/2025, Cơ quan Dịch vụ Biên giới Canada (CBSA) đã chính thức khởi xướng cuộc điều tra chống bán phá giá (CBPG) đối với một số sản phẩm dây đai thép nhập khẩu từ Việt Nam và nhiều quốc gia khác, theo đơn kiện của Công ty JEM Strapping Systems Inc. Vụ việc mang mã số SS 2025 IN, mở ra một giai đoạn mới với nhiều tác động tiềm tàng đến các doanh nghiệp xuất khẩu liên quan.
Mặt hàng bị điều tra và thời kỳ xem xét
Theo CBSA, đối tượng điều tra là các loại dây đai thép thuộc các mã HS gồm: 7212.20, 7212.30, 7212.40, 7212.50, 7212.60, 7217.10, 7217.20, 7217.30, 7226.99, 7312.90 và 7326.20. Thời kỳ điều tra bán phá giá kéo dài từ ngày 1/4/2024 đến 31/3/2025, trong khi thời kỳ phân tích lợi nhuận được áp dụng từ 1/1/2024 đến 31/3/2025.
Dữ liệu thống kê cho thấy kim ngạch xuất khẩu dây đai thép của Việt Nam sang Canada đạt khoảng 7,8 triệu USD trong năm 2022 và 4,3 triệu USD trong năm 2023 – quy mô không quá lớn, nhưng vẫn đủ để lọt vào tầm ngắm của cơ quan chức năng Canada.
CBSA sẽ công bố Bản tuyên bố lý do vào ngày 27/5/2025, cung cấp thêm chi tiết về lập luận và phạm vi điều tra. Trong giai đoạn này, CBSA cũng đã gửi yêu cầu cung cấp thông tin đến nhiều doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam, yêu cầu báo cáo chi tiết về doanh số, chi phí, giá bán và cấu trúc sản phẩm xuất khẩu sang Canada, cũng như giá bán nội địa.
Cần chuẩn bị kỹ lưỡng để tránh rủi ro bị áp thuế
Cục Phòng vệ Thương mại (Bộ Công Thương) khuyến nghị các doanh nghiệp có liên quan cần khẩn trương rà soát và hoàn thiện hồ sơ trả lời đúng thời hạn, cụ thể là trước 5 giờ chiều ngày 18/6/2025 (giờ Canada). Nếu không phản hồi đầy đủ, CBSA có thể sử dụng dữ liệu sẵn có để đưa ra kết luận bất lợi cho doanh nghiệp.
Đặc biệt, CBSA cũng gửi yêu cầu tới Chính phủ Việt Nam theo Mục 20 của Đạo luật Biện pháp nhập khẩu đặc biệt (SIMA), nhằm điều tra khả năng có hay không độc quyền xuất khẩu trong ngành thép. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và cộng đồng doanh nghiệp trong việc cung cấp thông tin minh bạch, đầy đủ.
Lộ trình điều tra và các mốc thời gian quan trọng
Theo kế hoạch, CBSA sẽ đưa ra Kết luận sơ bộ trong vòng 90 ngày kể từ ngày khởi xướng, dự kiến vào ngày 11/8/2025. Nếu phát hiện có dấu hiệu bán phá giá, CBSA có thể áp thuế tạm thời ngay trong thời gian chờ kết luận cuối cùng.
Song song đó, Tòa án Thương mại Quốc tế Canada (CITT) cũng sẽ điều tra về thiệt hại đối với ngành sản xuất nội địa, và đưa ra kết luận sơ bộ vào ngày 11/7/2025. Nếu CITT cho rằng không có thiệt hại đáng kể, toàn bộ cuộc điều tra sẽ bị chấm dứt. Kết luận cuối cùng của cả hai cơ quan dự kiến được công bố vào ngày 10/10/2025.
Hòa Phát có bị ảnh hưởng?
Tập đoàn Hòa Phát (HoSE: HPG) hiện là một trong những doanh nghiệp thép xuất khẩu lớn nhất Việt Nam. Tuy nhiên, theo báo cáo thường niên 2024, dây đai thép không nằm trong danh mục sản phẩm xuất khẩu của tập đoàn. Các sản phẩm chủ lực của Hòa Phát gồm phôi thép, thép xây dựng, thép chất lượng cao, thép cuộn cán nóng (HRC), ống thép, tôn mạ, thép dự ứng lực và vỏ container.
Cũng cần lưu ý rằng vào tháng 9/2024, CBSA đã áp thuế chống bán phá giá đối với mặt hàng dây thép nhập khẩu từ Việt Nam – là sản phẩm khác với dây đai thép đang bị điều tra lần này. Trong đó, hai công ty con của Hòa Phát là CTCP Thép Hòa Phát Dung Quất và CTCP Thép Hòa Phát Hải Dương bị áp mức thuế lần lượt là 17,7% và 13,5%.
Tuy nhiên, ảnh hưởng thực tế được đánh giá là không đáng kể. Theo phân tích của Chứng khoán Maybank, lượng dây thép xuất sang Canada chỉ chiếm khoảng 3% tổng sản lượng xuất khẩu của Hòa Phát, do đó tác động đến hoạt động kinh doanh là rất nhỏ.
Cơ hội từ rủi ro
Một điểm sáng đáng chú ý là nếu CBSA áp thuế chống bán phá giá cao với sản phẩm thép dây hoặc dây đai thép từ Trung Quốc – quốc gia thường xuyên bị điều tra trong lĩnh vực này – thì các doanh nghiệp Việt Nam có thể có cơ hội mở rộng thị phần tại Canada nhờ lợi thế thuế suất thấp hơn.
Chứng khoán Maybank nhận định, trong bối cảnh chi phí logistics giảm, nhu cầu phục hồi nhẹ và sự dịch chuyển thương mại toàn cầu, hàng hóa Việt Nam có thể tận dụng được những cơ hội mới. Điều quan trọng là doanh nghiệp cần chuẩn hóa hồ sơ, cải thiện minh bạch và chủ động phối hợp với cơ quan điều tra để tránh bị đánh giá bất lợi.