Vừa điều chỉnh thuế quan với Trung Quốc, một loại nông sản của Mỹ vẫn bị Brazil 'đe dọa': Lợi thế giá rẻ hấp dẫn, thị phần gấp đôi so với Mỹ
Nông dân Mỹ cho biết Brazil vẫn có lợi thế ở mặt hàng nông sản quan trọng tại Trung Quốc hơn bất chấp những điều chỉnh về thuế quan thương mại.
Các chuyên gia hàng hóa cho biết việc tạm dừng áp thuế giữa Trung Quốc và Mỹ sẽ không giúp nông dân Mỹ tăng doanh số bán đậu tương tại Trung Quốc bởi Brazil đang nắm giữ thế mạnh lớn về giá cả.
Theo thỏa thuận được công bố vào ngày 11/5, Mỹ sẽ cắt giảm thuế quan bổ sung áp dụng đối với hàng hóa Trung Quốc từ 145% xuống còn 30% trong vòng 3 tháng tới, trong khi thuế của Trung Quốc đối với hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ sẽ giảm từ 125% xuống còn 10%.
Tuy nhiên nông dân Mỹ cho biết việc tạm dừng áp thuế là chưa đủ. Brazil - nhà cung cấp đậu tương lớn nhất cho Trung Quốc, có nguồn cung dồi dào từ vụ thu hoạch kỷ lục và nông dân của họ không phải đối mặt với thuế quan của Trung Quốc như các đối thủ cạnh tranh của Mỹ. Trung Quốc - nước nhập khẩu nông sản lớn nhất thế giới, hiện đang nhập khoảng 70% lượng đậu tương từ Brazil.
Caleb Ragland, một nông dân ở Magnolia, Kentucky và là Chủ tịch Hiệp hội đậu tương Mỹ, cho biết: "Mức thuế quan vẫn áp dụng đối với đậu tương của Mỹ là không hề nhỏ. Các sản phẩm mua từ đối thủ cạnh tranh của chúng tôi tại Brazil và Argentina không phải chịu thêm chi phí này."
Trong khi Mỹ chỉ chiếm khoảng 28% lượng đậu nành nhập khẩu của Trung Quốc vào năm tài chính 2022/23, thì đây lại là thị trường quan trọng đối với nông dân Mỹ - chiếm hơn một nửa lượng đậu tương xuất khẩu của Mỹ trong năm vừa qua.
Cuộc chiến thương mại của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tạo ra cơ hội lớn cho Brazil. Quốc gia này đặt mục tiêu xuất khẩu nhiều mặt hàng nông sản hơn nữa sang Trung Quốc bao gồm lúa mì, thịt lợn và thịt gà để chiếm lĩnh thị phần - Luis Rua, người giám sát thương mại nước ngoài của Bộ Nông nghiệp Brazil cho biết.
Các thương nhân cho biết người mua Trung Quốc đã tránh mua lúa mì của Mỹ trong khi đã mua từ 400 – 500 nghìn tấn hàng từ Úc và Canada trong những tuần gần đây.
Nông dân Mỹ hy vọng rằng Trung Quốc có thể mua các loại nông sản như một phần của các cuộc đàm phán thương mại với Washington. Một số người trồng trọt cho biết họ sẽ bán trước các vụ thu hoạch ngô và đậu nành vào mùa thu nếu giá cây trồng tăng do nhu cầu tăng.
Việc hoãn thuế quan sẽ kết thúc ngay trước khi nông dân Mỹ bắt đầu thu hoạch đậu nành và ngô, thời điểm quan trọng cho xuất khẩu. Họ đã trồng ít đậu tương hơn vào mùa xuân năm nay so với năm ngoái vì vụ mùa này có vẻ kém lợi nhuận hơn ngô.
Bắc Kinh đã không thực hiện cam kết mua thêm sản phẩm nông nghiệp của Mỹ theo thỏa thuận thương mại mà nước này đã ký với Trump trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông vào năm 2020.
"Tình hình đã tệ trước khi chúng tôi bắt đầu và cần phải làm gì đó. Tình hình vẫn tệ như vậy", Ron Heck, một nông dân trồng ngô và đậu nành ở Perry, Iowa, cho biết.
Vào thời điểm đó, Trung Quốc đã cắt giảm lượng mua nông sản của Mỹ, khiến chính quyền ông Trump phải trả cho nông dân hàng tỷ USD tiền viện trợ.
Trung Quốc đã ký hợp đồng mua 2,4 triệu tấn đậu tương Brazil đầu tháng 4, tương đương khoảng 1/3 lượng tiêu thụ đậu tương hàng tháng của Trung Quốc. Theo các nguồn tin, Nhật Bản có thể mua thêm ngô và thậm chí là đậu tương của Mỹ như một phần của các cuộc đàm phán thương mại. Nhật Bản là nước nhập khẩu ngô lớn thứ hai và đậu nành lớn thứ năm của Mỹ.
Tại thị trường Việt Nam, theo số liệu thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, nhập khẩu đậu tương về Việt Nam trong tháng 4 đạt hơn 126 nghìn tấn với trị giá hơn 56 triệu USD, giảm gần 42% về cả lượng lẫn kim ngạch so với tháng 3. Lũy kế trong 4 tháng đầu năm nước ta đã chi hơn 318 triệu USD để nhập khẩu hơn 703 nghìn tấn, giảm 7,8% về lượng và giảm đến 22% về trị giá so với cùng kỳ năm 2024.
Hiện nay Mỹ đã vươn lên nhà cung cấp đậu tương lớn nhất cho Việt Nam với hơn 414 nghìn tấn, trị giá hơn 186 triệu USD, tăng mạnh 47% về lượng và tăng 19% về trị giá so với cùng kỳ năm trước. Trước đó trong năm 2024, Brazil là nhà cung cấp đậu tương lớn nhất cho Việt Nam.