Quảng Nam có 2 xã đảo đặc biệt sẽ không sáp nhập, nguyên nhân khiến ai cũng đồng tình

Hơn 150 xã được sáp nhập, hai xã đảo giữ nguyên vì lý do an ninh quốc phòng

Tỉnh Quảng Nam vừa thông qua đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã năm 2025, với quy mô điều chỉnh mạnh mẽ: giảm từ 233 xuống còn 78 xã, tương ứng giảm gần 67% tổng số đơn vị hành chính cấp xã toàn tỉnh. Đây được đánh giá là một trong những đề án sáp nhập lớn nhất cả nước tính đến thời điểm hiện tại.

Theo đề án do Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Lê Văn Dũng ký ban hành, tỉnh sẽ tiến hành sắp xếp lại toàn bộ hệ thống đơn vị hành chính cấp xã theo hướng tinh gọn, hiệu quả và phù hợp với thực tiễn phát triển. Tuy nhiên, hai xã đảo là Tân Hiệp (Cù Lao Chàm, TP Hội An) và Tam Hải (huyện Núi Thành) được giữ nguyên do là xã hải đảo, có vị trí địa lý biệt lập và đóng vai trò đặc biệt quan trọng về an ninh, quốc phòng.

Đây là điểm đáng chú ý trong phương án sáp nhập của Quảng Nam, thể hiện sự tôn trọng tính đặc thù và yêu cầu chiến lược quốc gia trong quản lý hành chính vùng biển đảo.

Quy mô địa giới mới sau khi sáp nhập

Trước khi sáp nhập, Quảng Nam có tổng cộng 233 xã, phường, thị trấn. Sau khi thực hiện đề án, tỉnh còn 78 đơn vị hành chính cấp xã, trong đó gồm các xã mới hình thành sau khi sáp nhập, các phường đô thị và các đơn vị giữ nguyên do đủ tiêu chuẩn.

Một số điểm đáng chú ý trong quy hoạch mới:

• Xã Bến Giằng (huyện Nam Giang) trở thành xã có diện tích lớn nhất tỉnh sau sáp nhập, với hơn 535 km² và gần 8.300 người dân. Xã này được thành lập trên cơ sở sáp nhập 3 xã: Cà Dy, Tà Bhing và Tà Pơơ.
• Xã La Êê (cũng thuộc Nam Giang) có dân số thấp nhất sau khi sáp nhập, chỉ hơn 2.300 người, dù có diện tích lên đến hơn 243 km². Xã được hình thành từ La Êê cũ và xã Chơ Chun.
• Xã Tân Hiệp – nơi giữ nguyên địa giới – cũng là một trong những đơn vị hành chính có dân số thấp, chỉ khoảng 2.600 người.

Trong khi đó, tại các đô thị như TP Tam Kỳ hay TP Hội An, một số phường sau sắp xếp có diện tích khá nhỏ, dao động chỉ từ 8 – 15 km², như phường Tam Kỳ (8,36 km²), phường Hội An (10,81 km²) hay Hương Trà (14,64 km²).

Ngoài hai xã đảo, thị trấn Thạnh Mỹ (huyện Nam Giang) cũng được giữ nguyên không sáp nhập do đã đáp ứng đầy đủ tiêu chí về quy mô dân số, diện tích và yêu cầu phát triển đô thị. Việc giữ lại các đơn vị hành chính đủ tiêu chuẩn là cách tiếp cận thực tiễn, linh hoạt nhằm tránh sắp xếp hình thức hoặc gây xáo trộn không cần thiết trong đời sống người dân.

Tác động của việc sáp nhập đối với hệ thống hành chính địa phương

Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam khẳng định, việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, không chỉ nhằm tiết kiệm chi phí vận hành bộ máy mà còn là bước đi thiết thực để nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, tinh giản biên chế, đồng thời cải thiện chất lượng phục vụ người dân.

Cơ cấu mới sau sắp xếp được kỳ vọng sẽ giúp các địa phương dễ dàng hơn trong việc:

• Tập trung đầu tư hạ tầng đồng bộ
• Phân bổ nguồn lực hợp lý
• Giảm chồng chéo giữa các đơn vị hành chính lân cận
• Tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển nông thôn mới, đô thị hóa và thu hút đầu tư

Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích lâu dài, cũng có không ít thách thức trước mắt, như bố trí lại đội ngũ cán bộ, xử lý trụ sở dôi dư, và đảm bảo ổn định đời sống người dân trong giai đoạn chuyển tiếp.

Tuấn Anh