"Vàng tím" giữa đại ngàn: Mô hình dược liệu biến đất nghèo thành vùng trù phú
Từ "vàng tím" của rừng sâu, sa nhân tím đang giúp đồng bào Mông ở xã Tây Sơn (Kỳ Sơn, Nghệ An) xây dựng sinh kế bền vững, phát triển kinh tế gắn với giữ rừng.
Sa nhân tím – "vàng tím" bén rễ nương rẫy Tây Sơn
Từ lâu, quả sa nhân tím đã được ví như "vàng tím" của rừng già ở Kỳ Sơn. Mỗi mùa thu hoạch, đồng bào Mông tại xã Tây Sơn vào rừng hái quả, thu nhập có thể lên tới hàng chục triệu đồng/mùa nhờ giá bán cao, từ 400.000 – 500.000 đồng/kg quả phơi khô.
Tuy nhiên, do sa nhân rừng ngày càng khan hiếm, bà con đã chủ động đưa cây sa nhân tím về trồng ngay trên nương rẫy quanh nhà. Những mô hình thử nghiệm xen canh trong vườn đào cho thấy cây phát triển rất tốt, thích nghi với điều kiện địa phương.
Trồng sa nhân tím: Dễ chăm sóc, thu nhập cao, bảo vệ rừng
Năm 2024, Tây Sơn triển khai mô hình trồng sa nhân tím quy mô lớn trong Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững. 70 hộ nghèo và cận nghèo được hỗ trợ gần 70.000 cây giống cùng phân bón, tập huấn kỹ thuật.
Sa nhân tím là loại cây dễ trồng, ít sâu bệnh, chỉ cần bón phân một lần mỗi năm, lại có khả năng phát tán tự nhiên, lấn át cỏ dại. Sau 3 năm, mỗi hecta có thể thu 1–1,5 tấn quả tươi, mang về doanh thu 50–70 triệu đồng/ha – cao gấp nhiều lần so với trồng ngô, sắn.
Không chỉ có giá trị kinh tế, trồng sa nhân tím còn góp phần giữ rừng, chống xói mòn nhờ bộ rễ phát triển ngang và thân cây chứa nhiều nước, giảm nguy cơ cháy rừng.
Hy vọng thoát nghèo từ "vàng tím" của người Mông
Theo ông Vừ Bá Rê – Phó Chủ tịch UBND xã Tây Sơn, dự án đã mở ra hướng đi mới cho nông nghiệp địa phương: kết hợp phát triển kinh tế với bảo vệ tài nguyên rừng.
Trong bối cảnh nhu cầu dược liệu tự nhiên ngày càng gia tăng, nhất là các sản phẩm Đông y có giá trị như sa nhân tím, việc hình thành vùng chuyên canh sa nhân tại Tây Sơn hứa hẹn sẽ mang lại sinh kế bền vững, góp phần xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững ở miền núi Nghệ An.