Gửi ông Chủ tịch Hội đồng Hứa – Người nói đâu… thị trường dõi theo đó

Tôi nhớ như in cái hôm ông lên báo, giọng chắc nịch: “Quý sau, lợi nhuận sẽ tăng trưởng vượt bậc”. Nghe xong, cả thị trường reo hò. Nhà đầu tư lao vào như thể công bố lãi đậm đã được ký chứng thực. Cổ phiếu công ty ông bật trần trong hai phiên. Nhóm “tay to” rầm rộ, còn tôi – một nhà đầu tư nhỏ – cũng không cưỡng lại được cái cảm giác ngọt ngào từ hai chữ: Tăng trưởng.

Nhưng rồi quý sau đến. Lợi nhuận thì có tăng – một chút – nhưng “vượt bậc” thì phải dùng… kính hiển vi mới thấy. Cổ phiếu rơi như lá cuối thu, còn tôi thì rơi vào trạng thái: Đang nghi ngờ chính lòng tin của mình.

Thưa ông Hứa, tôi không trách ông – thật đấy. Tôi hiểu ông cũng chịu nhiều áp lực: Từ cổ đông, từ thị trường, từ những con số lạnh lùng. Có thể ông chỉ nói để trấn an, để giữ nhịp giá, để gửi tín hiệu tích cực. Nhưng có lẽ, ông quên rằng mỗi lời nói của mình – khi gắn với cái ghế “Chủ tịch” – thì nó không còn là câu chuyện trà đá, mà là... kim chỉ nam của hàng ngàn quyết định đầu tư.

Có lần ông nói: “Chúng tôi sẽ không bán ra cổ phiếu”. Một tuần sau, công bố thông tin cho thấy… ông bán đúng đỉnh. Lý do là “cơ cấu danh mục cá nhân”. Ngắn gọn, lạnh lùng và đủ khiến những người vừa tin vào cam kết của ông cảm thấy mình như đứa trẻ tin vào ông già Noel – đầy ngây thơ và rất dễ tổn thương.

Ông biết không, ông là hiện thân của một điều rất lạ trong thị trường: Sự kỳ vọng quá lớn vào lời nói. Trong khi báo cáo tài chính cần kiểm toán, chiến lược cần thời gian, thì lời hứa của ông lại có thể đẩy cổ phiếu lên cao chỉ trong vài dòng đăng báo. Có khi tôi tự hỏi: Nếu ông thôi không nói nữa, liệu thị trường có vận động lành mạnh hơn không?

Nhưng rồi tôi lại nghĩ: Không thể trách ông mãi. Bởi nếu ông là người hứa, thì tôi và nhiều nhà đầu tư khác cũng là những kẻ muốn được nghe lời hứa. Thị trường không chỉ cần dữ liệu, nó cần cảm xúc. Và ông theo một cách nào đó đã trở thành... liều thuốc tinh thần.

Có điều, ông Hứa ạ, thị trường giờ đã khác. Nhà đầu tư trẻ nhiều hơn, thông minh hơn, biết đọc giữa các dòng phát biểu hơn. Họ có thể tha thứ một lời hứa sai, nhưng không tha thứ sự lập lại. Họ có thể tin lần một, lần hai, nhưng không tin mãi mãi.

Và tôi – sau vài lần theo lời ông mà mua đỉnh, bán đáy cũng đã tự học cách đặt niềm tin ít hơn vào lời người, nhiều hơn vào bản thân. Tôi học cách lắng nghe doanh nghiệp, chứ không chỉ người đại diện. Tôi học cách đọc báo cáo, chứ không chỉ đọc dòng tít giật gân.

Tôi viết thư này không phải để “đính chính kỳ vọng”, càng không phải để chỉ trích. Tôi chỉ muốn nhắn nhủ: Ông có quyền nói, nhưng thị trường có quyền nhớ. Và niềm tin một khi mất đi thì dù là Chủ tịch, cũng khó mua lại được bằng tiền.

Nếu có thể, lần tới ông phát biểu, xin hãy nói ít hơn, nhưng đúng hơn. Hãy để cổ phiếu tăng vì nội tại, chứ không phải vì khẩu khí. Hãy để nhà đầu tư thấy sự trưởng thành của một lãnh đạo, chứ không phải sự trơn tru của một diễn giả.

Thân mến,
Một cổ đông – đã từng tin ông như tin một người bạn và đang học cách... phân tích lại tình bạn ấy.

Nguyên Khôi