Thương mại điện tử Việt Nam sắp bước vào giai đoạn phát triển nhanh và bền vững
Với tốc độ tăng trưởng ấn tượng và loạt chính sách mới chuẩn bị có hiệu lực từ 2025, thương mại điện tử Việt Nam được kỳ vọng bước vào "giai đoạn vàng" phát triển nhanh và bền vững.
Theo Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM), năm 2024 chứng kiến mức tăng trưởng 27% của ngành thương mại điện tử (TMĐT), với quy mô thị trường bán lẻ trực tuyến đạt 32 tỷ USD. Doanh thu từ TMĐT hiện đã chiếm khoảng 12% tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng, vượt xa mức 10% của năm trước.
Không dừng lại, dự báo đến năm 2025, quy mô thị trường TMĐT Việt Nam có thể cán mốc 52 tỷ USD, với tốc độ tăng trưởng trung bình 29% mỗi năm giai đoạn 2020–2025.
Những con số này cho thấy thương mại điện tử đang trở thành trụ cột mới của nền kinh tế số Việt Nam, vượt lên cả nhiều quốc gia trong khu vực Đông Nam Á về tốc độ phát triển.
Ba giai đoạn hình thành – Một giai đoạn bứt phá
Theo phân tích từ VECOM, quá trình phát triển TMĐT Việt Nam được chia thành ba giai đoạn chính:
Giai đoạn 1998–2005: Hình thành nền móng hạ tầng và pháp lý, với sự ra đời của Luật Giao dịch điện tử, Luật Công nghệ thông tin…
Giai đoạn 2006–2015: Phổ cập mua sắm trực tuyến, hàng chục triệu người tiêu dùng bắt đầu làm quen với giao dịch TMĐT.
Giai đoạn 2016–2024: Tăng trưởng nhanh, bùng nổ các nền tảng TMĐT, nhưng cũng phát sinh thách thức như mất cân đối giữa các địa phương, vấn đề môi trường và xuất khẩu trực tuyến còn hạn chế
Và từ năm 2025, theo VECOM, Việt Nam sẽ bước vào giai đoạn thứ tư: phát triển nhanh và bền vững, nhờ nền tảng chính sách đồng bộ và sự hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế số toàn cầu.
Hàng loạt chính sách mới mở đường cho TMĐT bứt phá
Nhiều văn bản pháp lý quan trọng sẽ chính thức có hiệu lực trong năm 2025, tạo "hành lang vàng" cho TMĐT phát triển:
Luật Thương mại điện tử sửa đổi: Định danh rõ trách nhiệm các bên tham gia, tăng tính pháp lý cho giao dịch.
Kế hoạch tổng thể phát triển TMĐT quốc gia 2026–2030: Xây dựng hạ tầng số, đẩy mạnh kết nối logistics và xuất khẩu trực tuyến.
Chính sách về thuế, hải quan, xuất nhập khẩu số hóa: Hỗ trợ doanh nghiệp TMĐT vận hành thuận lợi hơn khi giao thương quốc tế.
Ngoài ra, việc cập nhật các tiêu chuẩn phù hợp với các hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam tham gia sẽ mở rộng cơ hội xuất khẩu TMĐT ra thị trường thế giới.
Cơ hội lớn nhưng cũng đặt ra thách thức mới
Bên cạnh triển vọng sáng sủa, TMĐT Việt Nam cũng đối mặt không ít thách thức trong giai đoạn tới:
Yêu cầu minh bạch hóa giao dịch: Cần đẩy mạnh xác thực sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ để chống gian lận thương mại.
Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng: Xây dựng hệ sinh thái hậu mãi hiệu quả, giải quyết tranh chấp thương mại điện tử.
Đầu tư vào công nghệ mới: Trí tuệ nhân tạo (AI), blockchain, big data... sẽ trở thành nền tảng bắt buộc để TMĐT phát triển bền vững.
Ông Nguyễn Bình Minh, Ủy viên BCH VECOM, nhấn mạnh: "Luật Thương mại điện tử mới cần bao quát xu hướng công nghệ tương lai, đồng thời rõ ràng hóa vai trò và trách nhiệm của mỗi chủ thể trong hệ sinh thái TMĐT."
Tận dụng cơ hội "vàng" để dẫn đầu thị trường
Giai đoạn 2025–2030 sẽ là thời kỳ vàng để doanh nghiệp Việt bứt phá thông qua TMĐT.
Để tận dụng cơ hội này, doanh nghiệp cần:
Chủ động nâng cấp nền tảng số: Xây dựng website bán hàng chuyên nghiệp, kết nối đa kênh TMĐT.
Ứng dụng công nghệ mới: AI gợi ý sản phẩm, tự động hóa kho vận, bảo mật giao dịch bằng blockchain.
Tối ưu hóa trải nghiệm khách hàng: Đầu tư vào dịch vụ chăm sóc, hậu mãi, giao hàng nhanh, đổi trả minh bạch.
Chỉ những doanh nghiệp đi nhanh, nắm bắt xu thế mới và đầu tư bài bản vào thương mại điện tử mới có thể vươn lên dẫn đầu trong "kỷ nguyên vàng" này.