Sau sáp nhập, Hải Dương và Hải Phòng ưu tiên đặt tên xã, phường mang bản sắc địa phương
Hải Dương và Hải Phòng điều chỉnh phương án đặt tên đơn vị hành chính cấp xã sau sáp nhập theo hướng tôn vinh di sản văn hóa, lịch sử và danh nhân địa phương.
Thay đổi định hướng đặt tên sau sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã
Thực hiện chủ trương sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã, nhiều tỉnh, thành trong cả nước đang triển khai giai đoạn lấy ý kiến, hoàn thiện đề án và chuẩn bị trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Trong đó, tại tỉnh Hải Dương và TP Hải Phòng, việc lựa chọn tên gọi mới cho các xã sau sáp nhập đã và đang nhận được sự quan tâm đặc biệt từ người dân và dư luận xã hội.
Tại Hải Dương, Thường trực Tỉnh ủy vừa có chỉ đạo cụ thể về việc lựa chọn tên gọi cho các đơn vị hành chính mới sau sắp xếp. Theo đó, yêu cầu được đặt ra là phải gắn tên xã, phường với địa danh lâu đời, danh nhân tiêu biểu, hoặc các yếu tố lịch sử, truyền thống văn hóa đặc trưng của từng địa phương. Việc lựa chọn tên gọi phải nhận được sự đồng thuận từ nhân dân và đảm bảo tiến độ đề ra.
Bí thư các huyện ủy, thành ủy, thị ủy chịu trách nhiệm chính trước Ban Thường vụ Tỉnh ủy về phương án đặt tên, đồng thời phải báo cáo và hoàn thiện sớm để tổng hợp trong đề án chung trình cấp thẩm quyền.
Phản hồi từ dư luận và điều chỉnh tại TP Hải Phòng
Trước đó, trong bản đề án lấy ý kiến cử tri tại Hải Dương, các đơn vị hành chính mới dự kiến sẽ mang tên theo cách gọi ghép tên huyện/thành phố với số thứ tự (ví dụ: Phường Hải Dương 1, Hải Dương 2…). Tuy nhiên, cách làm này được cho là thiếu bản sắc, không phản ánh được chiều sâu văn hóa, lịch sử từng vùng đất cụ thể.
Từ phản hồi của nhân dân, chính quyền một số địa phương ở TP Hải Phòng – nơi cũng đang triển khai việc sáp nhập cấp xã đã có động thái điều chỉnh phương án đặt tên. Cụ thể, huyện Vĩnh Bảo sẽ có các xã mang tên gắn với truyền thống và tên gọi quen thuộc như: Vĩnh Am, Vĩnh Hải, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Vĩnh Hòa, Vĩnh Thịnh, Vĩnh Thuận…
Tương tự, huyện Tiên Lãng đưa ra phương án mới với các tên gọi: Quyết Thắng, Tiên Lãng, Tân Minh, Tiên Minh, Chấn Hưng, Hùng Thắng... Các tên làng, xã cũ cũng được cân nhắc sử dụng để đặt tên cho các thôn và khu dân cư sau sắp xếp.
Những điều chỉnh này cho thấy sự lắng nghe dư luận xã hội và nỗ lực giữ gìn bản sắc địa phương trong quá trình thực hiện một chủ trương lớn có ảnh hưởng đến đời sống cộng đồng.
Bản sắc là yếu tố không thể thiếu trong đặt tên hành chính
Việc đặt tên các xã, phường sau khi sáp nhập không đơn thuần là yếu tố hành chính kỹ thuật, mà còn mang ý nghĩa văn hóa – lịch sử sâu sắc. Một tên gọi phù hợp không chỉ giúp người dân dễ dàng nhận diện địa bàn cư trú, mà còn gìn giữ giá trị truyền thống, tôn vinh danh nhân, sự kiện lịch sử và tăng cường bản sắc cộng đồng.
Bài học từ các đợt sáp nhập trước cho thấy, nếu đặt tên thiếu hợp lý, máy móc, có thể gây ra tâm lý xa lạ, mất phương hướng trong đời sống cư dân, thậm chí nảy sinh tranh cãi kéo dài. Việc lồng ghép yếu tố văn hóa trong đặt tên hành chính do đó là yêu cầu chính đáng và cần được lắng nghe, xử lý thấu đáo.
Hiện nay, nhiều địa phương trên cả nước cũng đang hướng tới nguyên tắc lấy ý kiến nhân dân rộng rãi, tổ chức hội thảo, đối thoại với sự tham gia của các nhà sử học, văn hóa để bảo đảm việc đặt tên phản ánh đúng đặc trưng và được người dân chấp nhận lâu dài.