7 tiêu chí để lựa chọn cổ phiếu an toàn, tỷ lệ sinh lời cao
Benjamin Graham - “cha đẻ của đầu tư giá trị” đã để lại di sản đầu tư lừng danh với 7 tiêu chí chọn cổ phiếu vẫn còn nguyên giá trị đến ngày nay.
Benjamin Graham – nhà đầu tư huyền thoại của thế kỷ 20, được mệnh danh là “cha đẻ của phân tích chứng khoán hiện đại” và là người khai sinh ra trường phái đầu tư giá trị, một phương pháp đầu tư vẫn giữ nguyên giá trị đến tận ngày nay.
Tác giả của những cuốn sách kinh điển như Security Analysis (1934) và The Intelligent Investor (1949), Graham chính là người thầy đầu tiên và có ảnh hưởng sâu sắc đến tỷ phú Warren Buffett cùng nhiều nhà đầu tư trứ danh khác.
Graham không chỉ truyền cảm hứng mà còn để lại bộ tiêu chí kinh điển giúp nhà đầu tư xác định được đâu là cổ phiếu giá trị đích thực – những mã cổ phiếu tiềm năng mang lại lợi nhuận cao nhưng vẫn giữ mức rủi ro ở mức tối thiểu. Dưới đây là 7 tiêu chí lựa chọn cổ phiếu được đúc kết từ tư tưởng đầu tư của ông – kim chỉ nam không thể thiếu cho nhà đầu tư theo trường phái giá trị.
Cổ phiếu tốt là gì?
Theo định nghĩa đơn giản nhưng đầy sức nặng của Graham, cổ phiếu tốt là cổ phiếu của một doanh nghiệp có nền tảng tài chính ổn định, có khả năng tăng trưởng lợi nhuận trong tương lai và đặc biệt là đang được thị trường định giá thấp hơn giá trị thực của nó. Đầu tư vào những cổ phiếu như vậy chính là cách mà Graham gọi là “mua 1 đô với giá 50 xu”.
Tuy nhiên, việc đánh giá một cổ phiếu là "tốt" hay không không thể tách rời khỏi bối cảnh ngành nghề, sức khỏe nội tại doanh nghiệp và triển vọng của thị trường chung.
Graham đã tổng hợp thành 7 tiêu chí chọn lọc chặt chẽ, nền tảng của mọi quyết định đầu tư giá trị.
Chất lượng doanh nghiệp đáng tin cậy
Graham cho rằng không nhất thiết phải tìm kiếm những doanh nghiệp tốt nhất, mà chỉ cần là doanh nghiệp có hồ sơ tài chính đủ tin cậy, với xếp hạng tín nhiệm từ 'B' trở lên (theo chuẩn xếp hạng của S&P về thu nhập và cổ tức). Một doanh nghiệp trung bình nhưng có kết quả hoạt động ổn định vẫn là một khoản đầu tư an toàn nếu mua ở mức giá hợp lý.
Đòn bẩy tài chính kiểm soát tốt
Tránh xa những doanh nghiệp mang gánh nặng nợ nần là điều bắt buộc trong phương pháp của Graham. Cụ thể, tỷ lệ nợ phải nhỏ hơn 110% tài sản lưu động ròng. Điều này đảm bảo doanh nghiệp đủ sức chống chọi với các cú sốc kinh tế mà không phải “bán mình trả nợ”.
Công thức đầu tư giá trị là: (Tổng nợ vay/Tài sản ngắn hạn) < 1.
Khả năng thanh khoản mạnh mẽ
Chỉ số thanh khoản hiện hành (Current Ratio = Tài sản ngắn hạn / Nợ ngắn hạn) phải từ 1.5 trở lên. Graham xem đây là thước đo tối thiểu đảm bảo doanh nghiệp có thể trả các khoản nợ ngắn hạn mà không gặp rủi ro mất khả năng thanh toán.
Tăng trưởng thu nhập đều đặn
Một doanh nghiệp lý tưởng là doanh nghiệp có lãi liên tục và thu nhập trên mỗi cổ phiếu (EPS) tăng trưởng ổn định trong ít nhất 5 năm. Theo Graham, quá khứ là “bằng chứng sống” đáng tin cậy cho tương lai của doanh nghiệp.
Tỷ lệ P/E hấp dẫn
Graham khuyến nghị chọn những doanh nghiệp có P/E dưới 9.0 – tức là giá cổ phiếu đang ở mức thấp so với thu nhập mà nó tạo ra. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng P/E khác nhau ở từng ngành, và những doanh nghiệp tăng trưởng cao có thể chấp nhận mức P/E cao hơn.
Giá trên giá trị sổ sách thấp (P/B < 1.2)
Một cổ phiếu lý tưởng theo Graham là cổ phiếu đang giao dịch với giá thấp hơn giá trị sổ sách của chính nó. Tỷ lệ P/B nhỏ hơn 1.2 là minh chứng rằng bạn đang mua tài sản giá rẻ hơn giá trị kế toán của doanh nghiệp – một nguyên lý then chốt trong đầu tư giá trị.
Lịch sử trả cổ tức đều đặn
Graham đặc biệt coi trọng các doanh nghiệp có lịch sử chi trả cổ tức liên tục. Đây không chỉ là nguồn thu nhập thụ động ổn định cho nhà đầu tư mà còn là minh chứng cho sự bền vững và minh bạch trong quản trị tài chính của doanh nghiệp.
Triết lý đầu tư của Benjamin Graham dựa trên nguyên tắc an toàn và giá trị nội tại đã trường tồn gần một thế kỷ và vẫn là kim chỉ nam cho hàng triệu nhà đầu tư trên toàn cầu. Bảy tiêu chí mà ông đưa ra không chỉ giúp loại bỏ các cổ phiếu rủi ro cao, mà còn hỗ trợ nhà đầu tư tìm ra những viên ngọc bị định giá sai trên thị trường.
Không có tiêu chí nào là tuyệt đối, nhưng khi kết hợp lại, chúng tạo nên một tấm khiên vững chắc giúp nhà đầu tư phòng ngừa rủi ro và tối ưu hóa lợi nhuận. Hãy luôn kiên nhẫn, kỷ luật và tỉnh táo khi áp dụng những nguyên tắc này trên hành trình chinh phục thị trường chứng khoán.