Hơn 100 robot học kỹ năng sống tại cơ sở đầu tiên của Trung Quốc
Trung Quốc đang từng bước khẳng định vị thế trong cuộc đua công nghệ robot hình người khi đưa vào vận hành trung tâm huấn luyện robot dị chủng đầu tiên tại Thượng Hải.
Theo Thời báo Hoàn cầu, trung tâm này có tên gọi chính thức là Trung tâm Đổi mới Robot hình người do nhà nước và địa phương đồng xây dựng, tọa lạc tại khu công nghệ cao Trương Giang, Thượng Hải.
Với diện tích hơn 5.000m², cơ sở được thiết kế để đào tạo hơn 100 robot hình người đến từ hơn 10 công ty công nghệ khác nhau. Dự kiến, trung tâm sẽ vận hành toàn bộ từ tháng 7/2025, hướng tới mục tiêu tạo ra một hệ sinh thái chia sẻ dữ liệu robot quy mô lớn.
Điểm khác biệt của trung tâm này nằm ở việc đào tạo các robot “dị chủng” – tức là những robot có cấu trúc và chức năng không đồng nhất, do các nhà sản xuất khác nhau phát triển. Chính sự khác biệt về thông số kỹ thuật như số lượng khớp chuyển động, động cơ hay lượng điện tiêu thụ khiến việc xây dựng tập dữ liệu dùng chung trở nên khó khăn. Trung tâm ra đời nhằm xóa nhòa rào cản này bằng cách xây dựng hệ thống dữ liệu thống nhất, hướng tới việc chia sẻ và chuẩn hóa giữa các bên.
Ở giai đoạn đầu, hơn 45 kỹ năng cơ bản như cầm nắm, nhặt, đặt và vận chuyển sẽ được truyền dạy cho robot. Các hành vi này được học bằng cách sao chép chuyển động từ con người thông qua cảm biến và camera tích hợp. Mỗi ngày, các huấn luyện viên phải lặp đi lặp lại một hành động đơn giản như "nắm bắt" tới 600 lần để robot ghi nhận đủ dữ liệu cho quá trình huấn luyện. Dữ liệu này sau đó được đưa vào mô hình học sâu để cải thiện khả năng tự động hóa hành động phức tạp hơn.
Giám đốc hệ thống thị trường tại trung tâm – ông Yang Zhengye – chia sẻ rằng trung tâm hiện đã bước vào giai đoạn chạy thử, thu thập khoảng 20.000 đến 30.000 dữ liệu/ngày. Khi đi vào vận hành toàn phần, con số này có thể đạt 50.000 dữ liệu mỗi ngày, hướng tới mục tiêu 10 triệu dữ liệu trong năm đầu tiên hoạt động. Các kịch bản huấn luyện được chia theo 10 lĩnh vực ứng dụng trọng điểm, bao gồm công nghiệp, dịch vụ khách sạn, công việc gia đình, logistics và y tế.
Trung tâm cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc mô phỏng những tình huống thực tế như gấp quần áo, sắp xếp vật dụng, vệ sinh khu vực nguy hiểm – những công việc vốn yêu cầu sự khéo léo và linh hoạt mà chỉ con người mới thực hiện được. Mục tiêu lâu dài là giúp robot hình người có thể làm việc một cách trơn tru trong môi trường công cộng và nhà máy, từ đó thay thế hoặc hỗ trợ con người hiệu quả hơn.
Một điểm nổi bật khác là kế hoạch xây dựng mô hình "siêu não" – nền tảng dữ liệu trí tuệ hiện thân chung có khả năng hướng dẫn robot từ nhiều hãng sản xuất khác nhau. Điều này mở đường cho một hệ sinh thái nơi robot có thể chia sẻ khả năng nhận thức, học hỏi tập thể và cùng nhau tiến hóa về năng lực. Khi các nhà phát triển robot cùng hợp tác và đóng góp dữ liệu trên nền tảng chung, chi phí nghiên cứu – phát triển sẽ giảm đáng kể trong khi hiệu quả triển khai tăng cao.
Theo đại diện trung tâm, các nhà phát triển trong tương lai sẽ có thể truy cập vào từng tập dữ liệu chuyên biệt phục vụ mục đích cụ thể như chăm sóc y tế, robot gia dụng, công nghiệp nhẹ, giúp hạn chế việc nghiên cứu trùng lặp và tăng tốc ứng dụng thực tiễn.
Dự án này là một phần trong chiến lược dài hạn của Trung Quốc nhằm chiếm lĩnh lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, đặc biệt là mảng robot hình người. Với sự bùng nổ của AI thế hệ mới, Trung Quốc đang đẩy mạnh ứng dụng trí tuệ nhân tạo hiện thân – lĩnh vực được cho là sẽ thay đổi hoàn toàn cách vận hành sản xuất và dịch vụ trong thập kỷ tới.