Một mặt hàng Mỹ âm thầm đổ về Việt Nam, giá siêu rẻ, ngành dệt may không nên bỏ lỡ
Chỉ trong 3 tháng đầu năm 2025, Việt Nam đã nhập khẩu hơn 454.000 tấn bông từ nhiều quốc gia, trong đó lượng bông giá rẻ từ Mỹ chiếm tới 34% tổng nhập khẩu. Dù là quốc gia xuất khẩu dệt may hàng đầu thế giới, Việt Nam vẫn phụ thuộc gần như hoàn toàn vào nguồn nguyên liệu bông nhập khẩu.
Hàng trăm nghìn tấn bông Mỹ đổ bộ vào Việt Nam: Giá rẻ, thuế thấp, nhu cầu cao
Theo số liệu mới nhất từ Tổng cục Hải quan, tính riêng trong tháng 3/2025, Việt Nam đã nhập khẩu gần 153.000 tấn bông, với trị giá hơn 260 triệu USD. Dù giảm nhẹ so với tháng trước, nhưng lũy kế 3 tháng đầu năm, tổng lượng bông nhập khẩu đã đạt hơn 454.000 tấn, tăng 22,5% về lượng và 8% về kim ngạch so với cùng kỳ năm 2024.
Trong đó, Mỹ – quốc gia được ví như “đại bản doanh” của vàng trắng thế giới – đã xuất khẩu tới 155.600 tấn bông vào Việt Nam, tương đương 275,5 triệu USD. Dù lượng nhập tăng mạnh 86,3%, giá bông Mỹ nhập khẩu về Việt Nam lại ở mức thấp kỷ lục – chỉ 1.771 USD/tấn, giảm 13,4% so với năm ngoái. Mức thuế nhập khẩu ưu đãi chỉ 5% càng khiến bông Mỹ trở thành lựa chọn hấp dẫn.
Vì sao Việt Nam “khát” bông dù là cường quốc dệt may?
Theo thống kê của Hiệp hội Dệt may Việt Nam (VITAS), nước ta tiêu thụ khoảng 1,5 triệu tấn bông mỗi năm, nhưng sản lượng nội địa chỉ đáp ứng chưa tới 1%. Trong khi đó:
Ngành sản xuất xơ, sợi trong nước mới chỉ đáp ứng được khoảng 30% nhu cầu.
Ngành vải tự cung tự cấp khoảng 20%.
Công nghiệp hỗ trợ ngành dệt may như thuốc nhuộm, hoàn tất, phụ liệu vẫn còn yếu và thiếu đồng bộ.
Điều này khiến các doanh nghiệp dệt may Việt Nam phải phụ thuộc lớn vào nguyên liệu đầu vào từ thị trường quốc tế, đặc biệt là bông nhập khẩu từ Mỹ, Brazil và Úc.
Dù Mỹ chiếm tới 34% tổng lượng bông nhập khẩu vào Việt Nam, nhưng Brazil mới là nhà cung cấp bông lớn nhất trong quý I/2025 với 191.455 tấn, tương đương 341 triệu USD – tăng vọt 66% về lượng so với cùng kỳ năm ngoái.
Lý do khiến bông Brazil “lên ngôi” là nhờ giá nhập khẩu cạnh tranh hơn, chỉ 1.784 USD/tấn (giảm 12%). Mặt khác, Brazil đang đầu tư mạnh vào sản lượng và chất lượng bông xuất khẩu, dần vượt qua Mỹ để trở thành quốc gia xuất khẩu bông lớn nhất thế giới.
Theo USDA, xuất khẩu bông của Mỹ năm 2024 đạt khoảng 2,49 triệu tấn, tương đương 5 tỷ USD. Tuy nhiên, bước sang năm 2025, dự báo tổng kim ngạch xuất khẩu của Mỹ có thể giảm 200 triệu USD, còn 4,3 tỷ USD do ảnh hưởng của thời tiết cực đoan và cạnh tranh gay gắt từ các đối thủ như Brazil.
Dù vậy, Việt Nam vẫn được dự báo là điểm sáng trong xuất khẩu bông của Mỹ, nhờ tăng trưởng mạnh mẽ trong dệt may và dòng vốn FDI đổ vào ngành công nghiệp xơ sợi. Các tập đoàn lớn từ Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan đang liên tục đầu tư vào các nhà máy dệt tại Việt Nam, kéo theo nhu cầu bông nhập khẩu tăng cao.
Ngành dệt may Việt Nam: Cơ hội từ bông giá rẻ nhưng không thể chủ quan
Hiện nay, Việt Nam là quốc gia xuất khẩu hàng dệt may lớn thứ 3 thế giới, chỉ sau Trung Quốc và Bangladesh. Ngành dệt may đóng góp khoảng 12-15% tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa cả nước, tạo việc làm cho hàng triệu lao động.
Tuy nhiên, sự phụ thuộc quá lớn vào nguyên liệu nhập khẩu khiến ngành này đối mặt với nhiều rủi ro:
Biến động giá bông thế giới ảnh hưởng trực tiếp tới chi phí đầu vào.
Rủi ro logistics và chính sách thương mại (thuế, kiểm dịch) từ các nước xuất khẩu.
Thiếu chuỗi cung ứng khép kín khiến sản phẩm dệt may khó đạt chuẩn xuất xứ để hưởng thuế ưu đãi từ các FTA như EVFTA, CPTPP...
Giải pháp dài hạn: Phát triển vùng nguyên liệu và công nghiệp hỗ trợ
Để tận dụng cơ hội từ giá bông rẻ và mở rộng xuất khẩu, các chuyên gia cho rằng Việt Nam cần đầu tư phát triển vùng nguyên liệu bông tại các tỉnh Tây Nguyên, Duyên hải Nam Trung Bộ. Cùng với đó, cần:
Khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ kéo sợi, nhuộm hoàn tất đạt chuẩn quốc tế.
Xây dựng chuỗi cung ứng khép kín từ bông – xơ – sợi – vải – may mặc.
Đa dạng hóa thị trường nhập khẩu nguyên liệu, tránh phụ thuộc vào 1-2 quốc gia.