Là một loại quả bình dân ở Việt Nam nhưng xuất khẩu sang nước ngoài đắt gấp 5 lần
Loại quả từng gắn liền với tuổi thơ nhiều người Việt, vốn chỉ vài chục nghìn đồng/kg khi bán vỉa hè, lại trở thành món đặc sản đắt đỏ khi được xuất khẩu.
Quả sấu: Từ bóng mát ven đường đến đặc sản đắt đỏ ở nước ngoài
Với người dân miền Bắc Việt Nam, đặc biệt là Hà Nội, hình ảnh những hàng sấu cổ thụ rợp bóng trên các con phố không còn xa lạ. Không chỉ mang lại vẻ đẹp đặc trưng, cây sấu còn cho ra một loại quả gắn liền với ký ức tuổi thơ – quả sấu. Từ lâu, sấu được sử dụng như một món ăn vặt quen thuộc, nguyên liệu chế biến món ăn và nước giải khát phổ biến vào mùa hè. Tuy nhiên, điều bất ngờ là ở nước ngoài, loại quả này đang được săn lùng và bán với giá gấp 5 lần so với tại Việt Nam.
Quả sấu: Bình dân ở Việt Nam, “đắt xắt ra miếng” tại Trung Quốc
Tại thị trường nội địa, giá sấu tươi dao động từ 40.000 – 70.000 đồng/kg, tùy mùa và khu vực. Loại quả nhỏ, vỏ xù xì nhưng có vị chua đặc trưng này được dùng để ngâm đường, nấu canh chua, làm ô mai, nước giải khát hoặc đơn giản là dầm cùng muối ớt – món ăn vặt khoái khẩu của bao thế hệ học trò.
Tuy nhiên, tại Trung Quốc, sấu lại được coi là đặc sản cao cấp. Theo ghi nhận, tại các khu vực như Quảng Đông, Quảng Tây, Vân Nam, giá bán quả sấu tươi dao động khoảng 100 Nhân dân tệ/kg (tương đương 344.000 đồng). Tại đây, quả sấu được gọi bằng cái tên khá thú vị “quả mặt người”, do hình dáng đặc biệt của vỏ ngoài khi khô lại.
Không chỉ ăn sống, người dân Trung Quốc còn ngâm sấu với nước tương tạo thành món ăn lạ miệng, vừa giòn vỏ, mềm thịt, chua chua ngọt ngọt. Ngoài ra, sấu còn được sử dụng trong y học cổ truyền như một vị thuốc hỗ trợ tiêu hóa, thanh nhiệt, giải độc và giảm triệu chứng ho, đau họng, loét miệng.
Công dụng ít biết của quả sấu – “vị thuốc” trong đời sống hàng ngày
Không chỉ là món ăn vặt hấp dẫn, quả sấu còn chứa nhiều dưỡng chất có lợi cho sức khỏe. Trong Đông y, sấu được xếp vào nhóm các loại quả có tính mát, vị chua ngọt, có tác dụng kích thích tiêu hóa, giải nhiệt, tiêu đờm và làm dịu cổ họng.
Một số công dụng nổi bật của quả sấu có thể kể đến như:
Giải nhiệt, thanh lọc cơ thể: Sấu ngâm đường uống vào mùa hè giúp làm mát gan, hỗ trợ giảm nóng trong người.
Trị ho, viêm họng nhẹ: Dân gian thường dùng sấu chín sắc lấy nước uống hoặc ngậm trực tiếp để giảm ho khan, ho có đờm.
Kích thích tiêu hóa, tăng cảm giác thèm ăn: Vị chua nhẹ của sấu hỗ trợ bài tiết dịch vị, giúp ăn ngon miệng hơn.
Chống oxy hóa, làm đẹp da: Một số nghiên cứu cho thấy sấu chứa vitamin C và hợp chất polyphenol giúp chống gốc tự do, hỗ trợ làn da sáng khỏe.
Xuất khẩu tiềm năng từ loại quả “mọc đầy đường”
Hiện tại, việc xuất khẩu quả sấu tươi sang Trung Quốc và một số thị trường châu Á khác đang được mở rộng, nhất là khi nhu cầu sử dụng các loại thảo dược và thực phẩm chức năng tăng cao.
Tuy nhiên, để tận dụng tiềm năng này, ngành nông nghiệp cần chú trọng chuỗi giá trị chế biến sâu. Ngoài sấu tươi, các sản phẩm như:
Sấu ngâm đường đóng chai
Sấu sấy khô
Tinh chất sấu chiết xuất
Bột sấu hòa tan
…được đánh giá cao về khả năng tiêu thụ tại thị trường quốc tế nhờ tiện lợi, bảo quản lâu và giữ được hương vị đặc trưng.
Bên cạnh đó, để đảm bảo tiêu chuẩn an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc, cần có thêm các chính sách hỗ trợ vùng trồng đạt chuẩn VietGAP hoặc GlobalGAP, giúp loại quả này thâm nhập mạnh mẽ hơn vào các thị trường khó tính như EU, Nhật Bản.
Dù chỉ là một loại quả bình dân, mọc phổ biến tại các đô thị và làng quê miền Bắc, quả sấu đang dần chứng minh tiềm năng xuất khẩu và ứng dụng đa dạng trong thực phẩm, dược liệu, và làm đẹp. Sự chuyển mình từ món ăn vặt vỉa hè sang mặt hàng đắt giá trên kệ siêu thị quốc tế cho thấy một chiến lược nông nghiệp thông minh hoàn toàn có thể biến những thứ “mọc đầy đường” thành “vàng xanh” cho nông dân Việt Nam.