Một mặt hàng Việt xuất khẩu tăng 673% chỉ trong 2 tháng, Trung Quốc và EU tranh mua

Theo thống kê mới nhất từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), ngành xuất khẩu nhuyễn thể có vỏ đang ghi nhận bước nhảy vọt ngoạn mục trong đầu năm 2025. Tổng kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng này trong 2 tháng đầu năm đạt 41 triệu USD, tăng 132% so với cùng kỳ năm 2024 – một con số đầy ấn tượng giữa bối cảnh thị trường thế giới vẫn đang chịu ảnh hưởng của lạm phát và suy giảm nhu cầu tiêu dùng.

Trong nhóm nhuyễn thể có vỏ, nghêu tiếp tục giữ vững vai trò chủ lực, đạt kim ngạch hơn 14 triệu USD, tăng 41% so với năm ngoái. Đây là mặt hàng có khả năng cạnh tranh cao nhờ giá cả ổn định, dễ chế biến và được thị trường quốc tế ưa chuộng.

Đáng chú ý, xuất khẩu ốc và sò điệp ghi nhận mức tăng trưởng “bứt phá”. Cụ thể, ốc tăng 673%, từ 2 triệu USD lên 14 triệu USD; sò điệp tăng 479%, đạt 10 triệu USD chỉ sau hai tháng. Đây là những mức tăng chưa từng có tiền lệ trong ngành thủy sản Việt Nam.

Trung Quốc, EU, Nhật Bản, Hàn Quốc và Mỹ tiếp tục là các thị trường truyền thống và cũng là điểm đến chủ yếu cho các sản phẩm nhuyễn thể của Việt Nam. Trong đó, Trung Quốc có xu hướng tăng cường nhập khẩu nghêu và sò điệp, phản ánh sự tin tưởng vào chất lượng sản phẩm thủy sản Việt.

Bên cạnh các thị trường truyền thống, doanh nghiệp Việt cũng tích cực mở rộng xuất khẩu sang Đông Âu, Bắc Âu, Trung Đông, châu Phi, Bắc Mỹ và Nam Mỹ – góp phần đa dạng hóa cơ cấu thị trường, giảm phụ thuộc vào một vài quốc gia.

Đa dạng sản phẩm chế biến: từ nghêu hộp đến sò điệp đông lạnh
Các sản phẩm từ nhuyễn thể phục vụ xuất khẩu ngày càng đa dạng và phù hợp với nhu cầu thị trường. Một số mặt hàng nổi bật bao gồm:

Nghêu luộc đông lạnh IQF
Nghêu nguyên con, nghêu 1 mảnh vỏ
Cồi điệp đông lạnh, thịt sò đông lạnh
Nghêu đóng hộp sẵn sàng sử dụng
Việc chế biến sâu và đầu tư vào công nghệ đã giúp nâng cao giá trị sản phẩm, kéo theo giá trị xuất khẩu gia tăng mạnh mẽ.

Tuy đạt nhiều kết quả tích cực, nhưng từ tháng 3 trở đi, các chuyên gia tại VASEP cho biết đã có dấu hiệu tăng trưởng chậm lại. Cụ thể, xuất khẩu cua chỉ tăng 27,9%, nhuyễn thể có vỏ tăng 89,7% – thấp hơn nhiều so với mức tăng 3 chữ số trước đó. Nguyên nhân được cho là nhu cầu tiêu dùng giảm sau mùa cao điểm Tết Nguyên đán.

Bên cạnh những con số tích cực, ngành nhuyễn thể vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức về chất lượng giống, quy hoạch vùng nuôi và môi trường.

Hiện nay, do mật độ nuôi tăng cao, chất lượng giống suy giảm, nhiều khu vực nuôi nhuyễn thể đang rơi vào tình trạng phá vỡ quy hoạch, khiến môi trường bị ô nhiễm và ảnh hưởng đến sản lượng. Đây là nguy cơ lâu dài nếu không được kiểm soát chặt chẽ.

Ngoài ra, việc thiếu vốn đầu tư, thiếu chính sách tín dụng ưu đãi, và chưa hình thành được các vùng nuôi tập trung, chuyên canh cũng đang là rào cản cho sự phát triển bền vững của ngành.

Theo bà Lê Hằng, Phó Tổng Thư ký VASEP, để duy trì đà tăng trưởng, ngành nhuyễn thể cần sự vào cuộc mạnh mẽ từ phía cơ quan quản lý và doanh nghiệp. Một số kiến nghị đáng chú ý bao gồm:

Tăng cường đầu tư công nghệ chế biến và bảo quản sau thu hoạch
Hỗ trợ tín dụng ưu đãi cho hộ nuôi và doanh nghiệp sản xuất nhuyễn thể
Xây dựng vùng nuôi chuyên canh, đảm bảo chất lượng và an toàn sinh học
Phát triển thương hiệu sản phẩm nhuyễn thể Việt trên thị trường quốc tế
Mặc dù giá trị xuất khẩu nhóm sản phẩm nhuyễn thể có vỏ vẫn còn khiêm tốn so với cá tra hay tôm, nhưng tốc độ tăng trưởng nhanh và ổn định đang mở ra tiềm năng rất lớn trong việc đa dạng hóa ngành thủy sản Việt Nam.

Nếu giải quyết được bài toán chất lượng con giống, quy hoạch vùng nuôi và chế biến sâu, nhóm sản phẩm này hoàn toàn có thể đạt mốc tăng trưởng kỷ lục trong năm 2025, đặc biệt khi các thị trường lớn như Trung Quốc, EU và Nhật Bản đang có nhu cầu tiêu thụ ngày càng cao.

Thanh Hằng