Ngành thép có dấu hiệu phục hồi trong dài hạn

Trong 9 tháng đầu năm 2023, sản lượng thép thành phẩm đạt 19 triệu tấn, tăng 10,8% so với cùng kỳ. Tính riêng thép thô sản xuất trong nước, sản lượng nhóm mặt hàng này là 14 triệu tấn, giảm 13%. Nhìn chung, thị trường thép trong nước chưa phục hồi hoàn toàn sau đại dịch Covid-19 và cuộc khủng hoảng của nhóm ngành bất động sản. Các lĩnh vực tiêu thụ thép chính như xây dựng dân dụng, xây dựng công nghiệp, hạ tầng chưa đạt được mức độ tăng trưởng cao như trước.

Điểm tích cực là xuất khẩu thép Việt Nam tăng trưởng mạnh trong 9 tháng đầu năm 2023. Việc giá thép thành phẩm trên thế giới phục hồi và phần lớn các lò cao Trung Quốc vẫn còn đang tạm thời đóng cửa đã tạo điều kiện cho các doanh nghiệp xuất khẩu thép Việt Nam hưởng lợi. Tính đến cuối tháng 9, xuất khẩu thép đạt gần 6 triệu tấn, tăng 22,6%. Trong đó, xuất khẩu thép thành phẩm đạt 5,8 triệu tấn, tăng 23,3%.

Nhập khẩu thép Việt Nam cũng tăng, do giá thép trong nước tăng cao hơn giá thế giới, khiến các doanh nghiệp trong nước có xu hướng nhập khẩu thép để đáp ứng nhu cầu sản xuất. Tính chung 9 tháng đầu năm 2023, nhập khẩu thép Việt Nam đạt 8,6 triệu tấn, tăng 25,3%. Trong đó, nhập khẩu thép thành phẩm đạt 8,2 triệu tấn, tăng 25,6%.

Kể từ đầu tháng 10, thị trường thép Việt Nam đã có 5 đợt tăng giá, hiện tại đang ở mức cao hơn khoảng 4% so với đáy, chủ yếu là các sản phẩm từ thép cuộn cán nóng (HRC), bao gồm tôn mạ, ống thép…

Giá thép nội địa hồi phục nhanh có thể đến từ 2 nguyên nhân chính: một là, giá nguyên liệu thép gồm than cốc và quặng sắt tăng trở lại trong vài tuần gần đây, sau thông tin về gói hỗ trợ bất động sản của Chính phủ Trung Quốc trong việc nỗ lực kích thích nền kinh tế; hai là, giá điện tăng khiến chi phí sản xuất của ngành thép tăng.

Đánh giá chung, ngành thép đang bước vào giai đoạn phục hồi, nhưng động lực cho giá thép hiện tại hầu như chỉ đến từ việc chi phí sản xuất tăng. Ngành bất động sản và xây dựng dân dụng vẫn cho thấy nhu cầu yếu, trong khi các dự án hạ tầng đang triển khai chưa thúc đẩy nhu cầu thép một cách rõ rệt. Sự phục hồi của ngành thép có thể mang tính dài hạn hơn, khi các nút thắt của ngành bất động sản tại Việt Nam và Trung Quốc cần nhiều thời gian hơn để tháo gỡ.

Trong ngắn hạn, ngành thép đang có những chuyển biến tích cực về hoạt động kinh doanh, khi biên lợi nhuận trong quý III của các doanh nghiệp lớn trong ngành như HPG, HSG, NKG được cải thiện so với quý II.