Vào những năm 1980, một ông lão họ Dương sống ở huyện Bình Lộ, tỉnh Sơn Tây, Trung Quốc khi đang chặt củi bỗng phát hiện ra kho vàng trong một hang động. Vào thời điểm này, hầu hết nông dân tỉnh Sơn Tây vẫn đang phải sống trong hoàn cảnh nghèo đói và gia đình ông Dương cũng không phải là ngoại lệ.

Ông lão lên núi đốn củi phát hiện hang động giấu cả kho vàng, đem đến ngân hàng đổi thì bị cảnh sát bắt ngay tại chỗ
Lão nông khi đi đốn củi thì bất ngờ phát hiện ra kho vàng

Để kiếm sống, lão Dương hàng ngày phải làm việc đồng án hoặc lên núi đốn củi. Mặc dù Sơn Tây là tỉnh giàu tài nguyên than nhưng việc khai thác than tư nhân vẫn bị cấm vì nhiều lý do. Vì vậy, ngay cả khi có tài nguyên than, những người nông dân ở nơi đây vẫn phải chặt củi để sưởi ấm và nấu ăn.

Một ngày nọ, Lão Dương mang theo một ấm nước, một ít thức ăn và một chiếc rìu để lên núi đốn củi. Tuy rằng trời mưa mấy ngày nay đã khiến đường đi trở nên lầy lội, tuy nhiên, vì củi trong nhà đã cạn kiệt nên ông vẫn quyết định lên đường.

Lũ quét liên miên, đường núi dốc đứng nhưng Lão Dương vẫn hăng hái tiến về phía trước. Lúc này, ông nhìn thấy một cái hang dưới chân một sườn đồi đã sụp đổ. Nhìn vào bên trong hang động, lão Dương bất ngờ có suy nghĩ: "Nếu trong hang động này có bảo bối thì tốt quá. Như vậy lão Dương ta sẽ không phải chẻ củi nữa”.

Nếu ai đã biết chút ít về lịch sử của huyện Bình Lộ sẽ biết đây không phải là ý nghĩ bất chợt của lão Dương. Huyện Bình Lộ có lịch sử lâu đời, nơi đây cũng có nhiều ngôi mộ cổ và nhiều di tích văn hóa quý giá. Mỗi lần sau khi lũ quét xảy ra, người dân trong làng lại có cơ hội nhặt được một số cổ vật, di tích văn hóa trên núi. Khi đó, nông dân sẽ giao nộp những di tích văn hóa này cho chính phủ như một sự đóng góp cho đất nước và chính phủ cũng sẽ đưa ra những phần thưởng nhất định.

Lão Dương lúc này tìm được hai miếng kim loại có màu vàng trong hang, ông vui mừng trở về báo tin vui cho vợ nhưng lại bị mắng. Vợ của ông không coi trọng hai miếng kim loại này, bà cho rằng đây chỉ là những mảnh vụn thông thường và không đáng để phấn khích như vậy. Tuy nhiên, lão Dương tin chắc rằng chúng có gì đó rất đặc biệt bởi nó vừa được khắc chữ, vừa được chôn tận trong hang. Sau đó, ông quyết định mang chúng về nhà để bàn bạc với con trai xem giá trị thực sự là bao nhiêu.

Con trai của lão Dương làm việc ở mỏ vàng Sóc Châu, do đó, anh biết khá rõ về vàng. Buổi tối khi vừa về đến nhà, anh bị bố kéo vào phòng. Lão Dương lúc này đưa hai miếng kim loại màu vàng ra cho con trai. Sau khi dùng giấy nhám đánh bóng, nhìn kỹ rồi cho vào miệng, cắn một miếng, anh bỗng nhiên thốt lên: “Bố ơi, đây là vàng thật!”.

Ông lão lên núi đốn củi phát hiện hang động giấu cả kho vàng, đem đến ngân hàng đổi thì bị cảnh sát bắt ngay tại chỗ
Sau khi kiểm tra họ phát hiện đây là vàng thật

Lúc này, lão Dương vô cùng vui mừng, ông quyết định ngày hôm sau sẽ đến tiệm vàng để xác minh lại một lần nữa. Cả nhà ông vui mừng đến mức đêm đó không ngủ được. Sáng ngày hôm sau, họ đi đến một tiệm vàng nọ. Khi người bán hàng nhìn thấy số vàng trong tay lão Dương, ông ta đã rất sốc và nói: “Đây có phải là vàng thật không?”.

Lão Dương sau khi nghe xong tức giận rồi đáp lại: “Trước tiên thì hãy nhìn một chút rồi nói”. Sau khi quan sát, kiểm tra cẩn thận, người bán hàng xác nhận số vàng này là thật. Tuy nhiên, bất mãn với thái độ của người bán hàng khi trước đó đã nghi ngờ họ, gia đình lão Dương quyết định không bán nữa và rời khỏi tiệm vàng.

Sau đó, họ bàn bạc xem phải làm gì với số vàng này và quyết định trước tiên sẽ tìm một nơi an toàn để giấu nó. Hai cha con lão Dương đã mượn một chiếc xe để lên núi chở số vàng trong hang về nhà. Họ đào được một trăm cân vàng và quyết định cất giữ xuống hầm.

Ông lão lên núi đốn củi phát hiện hang động giấu cả kho vàng, đem đến ngân hàng đổi thì bị cảnh sát bắt ngay tại chỗ
Gia đình lão nông mượn xe để lên hang động này chở số vàng về nhà

Khi thức dậy vào sáng hôm sau, họ bắt đầu suy nghĩ cách để kiếm tiền. Lúc này, gia đình lão Dương quyết định đi đến ngân hàng để đổi vàng. Khi đến ngân hàng, nhân viên giao dịch lại bất ngờ gọi một cuộc điện thoại trong tâm thế đầy lo lắng sau khi nhìn thấy số vàng mà gia đình lão Dương mang đến.

Một lúc sau, một cảnh sát xuất hiện ở quầy, khi nhìn thấy những dòng chữ cổ trên vàng, anh ta nghĩ rằng gia đình lão Dương có thể là những kẻ buôn bán di tích văn hóa hoặc những kẻ cướp mộ.

Sở dĩ nhân viên ngân hàng đặc biệt cảnh giác như vậy bởi ở Sóc Châu có rất nhiều ngôi mộ cổ và các di tích văn hóa phong phú. Quay trở lại lúc lão Dương mang số vàng ra đưa cho nhân viên ngân hàng, cô đã nói với gia đình ông rằng: "Xin lỗi, hệ thống cân của chúng tôi có vấn đề và nó đang được sửa chữa. Sau một lát, chúng tôi có thể cân vàng và đổi lấy tiền mặt cho ông”.

Lão Dương và con trai không hề mảy may nghi ngờ mà chỉ chờ đợi sự cố được giải quyết. Không ngờ lúc này cô lại khẩn trương liên lạc với cơ quan cảnh sát. Trong khi cả hai đang kiên nhẫn chờ đợi thì đột nhiên các nhân viên công an xông vào và nói: “Xin hãy đi cùng chúng tôi”.

Lão Dương và con trai lúc này sốc nặng và họ ngay lập tức hiểu ra rằng có thể bản thân đang gặp rắc rối. Quả nhiên, cảnh sát thẳng thừng hỏi: “Số vàng trong tay anh có phải là di tích văn hóa không?”

Đầu óc của lão Dương lúc này trở nên trống rỗng, tuy nhiên, sau đó ông dần bình tĩnh lại rồi giải thích chi tiết mọi thứ mình nhìn thấy cũng như cách ông di chuyển số vàng này từ hang về nhà. Cảnh sát sau đó đưa họ về nhà và khám xét, toàn bộ số vàng ngay lập tức bị thu giữ. Mặc dù cảnh sát chỉ trích hành vi của lão Dương, tuy nhiên, rất may là gia đình của ông không phải chịu hình phạt nào.

Tất cả số vàng đó đến từ đâu? Sau khi điều tra, các chuyên gia di tích văn hóa được biết lô vàng này đến từ thuộc hạ của Zhang Tongru trong cuộc nổi dậy Anshi thời nhà Đường.

Theo ghi chép lịch sử, Zhang Tongru đóng quân ở Tây Kinh và dẫn quân sơ tán sau thất bại. Các chuyên gia suy đoán rằng Zhang Tongru đã gặp tai nạn trong quá trình trốn thoát và buộc phải giấu vàng để sống sót. Lão Dương không hề biết chuyện nên dù vi phạm luật bảo vệ di tích văn hóa nhưng vẫn được cảnh sát đối xử khoan hồng vì tình tiết không đáng kể.

Trong trường hợp nếu lão Dương hiểu luật và báo cáo kịp thời, có thể ông đã được chính quyền trao thưởng. Thật không may, họ đã vô tình đánh mất cơ hội này và suýt phải ngồi tù.