Dịch bệnh bí ẩn bùng phát tại Congo: Lo ngại về "bệnh X"
Từ cuối tháng 10/2024, tại tỉnh Kwango của Cộng hòa Dân chủ Congo, một dịch bệnh bí ẩn đã bùng phát, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cộng đồng địa phương. Hơn 400 ca nhiễm bệnh và 31 trường hợp tử vong đã được ghi nhận, với tỷ lệ tử vong lên tới 7,6%. Các quan chức y tế và hiện vẫn chưa thể xác định nguyên nhân chính xác của dịch bệnh này.
| Dịch bệnh bí ẩn ở Congo có thể trở thành mức dịch bệnh "X" |
Dịch bệnh tại Congo khởi phát với các triệu chứng phổ biến như sốt, đau nhức, ho và sổ mũi. Đáng chú ý, WHO không loại trừ khả năng đây là "bệnh X" - một thuật ngữ được tổ chức này đưa ra từ năm 2018 để cảnh báo về các đại dịch tiềm ẩn có mức độ nghiêm trọng tương tự COVID-19.
Theo báo cáo từ WHO, hầu hết các trường hợp mắc bệnh đều là trẻ em dưới 5 tuổi, đặc biệt là những trẻ suy dinh dưỡng nặng. Điều kiện vệ sinh kém, thiếu thốn cơ sở hạ tầng y tế và tình trạng an ninh lương thực tồi tệ tại khu vực này đã khiến trẻ em trở thành đối tượng dễ bị tổn thương nhất.
Các nỗ lực ứng phó của WHO
Hiện WHO đã cử đội ngũ chuyên gia đến tỉnh Kwango để thu thập mẫu và tiến hành phân tích. Kết quả xét nghiệm ban đầu của 12 mẫu bệnh phẩm cho thấy 9 mẫu dương tính với sốt rét. Tuy nhiên, WHO cho biết chất lượng các mẫu này còn hạn chế, khiến việc xác định nguyên nhân dịch bệnh chưa thể hoàn tất.
Các biện pháp phòng ngừa cũng đã được khuyến cáo, bao gồm duy trì vệ sinh cá nhân, tránh tụ tập đông người và hạn chế tiếp xúc với thi thể người bệnh để ngăn chặn sự lây lan. Bên cạnh đó, WHO đang hợp tác với chính phủ Congo để cải thiện cơ sở hạ tầng y tế và phòng thí nghiệm tại khu vực này.
Khủng hoảng y tế tại Congo
Vùng dịch bệnh bùng phát cách thủ đô Kinshasa khoảng 48 giờ đi đường, không có phòng thí nghiệm đủ năng lực để phân tích mẫu bệnh phẩm. Các mẫu bệnh phẩm phải được vận chuyển đến thủ đô để kiểm tra, gây chậm trễ trong công tác xác định bệnh và triển khai các biện pháp ứng phó kịp thời.
Theo Africa CDC, nhiều quốc gia châu Phi, bao gồm Congo, đang đối mặt với tình trạng thiếu thốn cơ sở hạ tầng y tế trầm trọng. Báo cáo gần đây của WHO cũng chỉ ra rằng tình trạng mất an ninh lương thực tại Kwango đã tăng từ mức trung bình lên mức khủng hoảng trong thời gian từ tháng 4 đến tháng 9/2024, làm gia tăng nguy cơ dịch bệnh và suy dinh dưỡng.
Lo ngại về "bệnh X"
Thuật ngữ "bệnh X" được WHO đặt ra nhằm nâng cao nhận thức về các dịch bệnh không lường trước. Tổng giám đốc WHO, ông Tedros Adhanom Ghebreyesus, cho rằng các đợt bùng phát như ở Congo là lời nhắc nhở về sự cần thiết phải chuẩn bị tốt hơn trước các nguy cơ đại dịch tiềm ẩn.
Tổng giám đốc Africa CDC, Jean Kaseya, cũng nhấn mạnh rằng việc chính phủ Congo mất đến 5-6 tuần để thông báo dịch bệnh cho WHO là một điểm yếu lớn trong hệ thống giám sát y tế. Ông cảnh báo rằng sự chậm trễ này có thể làm gia tăng nguy cơ lan rộng của dịch bệnh.
Bên cạnh điều kiện y tế thiếu thốn, khu vực Kwango còn đang đối mặt với mùa mưa lớn, gây cản trở công tác kiểm soát dịch bệnh. Tuy nhiên, với sự vào cuộc của WHO và các tổ chức y tế quốc tế, hy vọng vẫn còn để ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh bí ẩn này.
Thu Thủy