Thấy gì sau hơn 2 tuần vận hành hệ thống giao dịch mới trên HOSE?

100 ngày nỗ lực không ngừng nghỉ

Trước đó, thực hiện chỉ đạo của Bộ Tài chính về phương án giải quyết tình trạng quá tải hệ thống giao dịch tại HOSE, từ tháng 03/2021 đến tháng 06/2021, Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM đã phối hợp với Công ty cổ phần FPT và các đơn vị liên quan bắt tay ngay vào triển khai.

Dự án được chia thành 05 giai đoạn gồm: Khảo sát, phát triển hệ thống, HOSE kiểm tra tính đúng đắn, kiểm thử diện hẹp, kiểm thử diện rộng. Qua quá trình kiểm thử với tất cả các Công ty Chứng khoán thành viên, Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam và Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội, triển khai chuyển đổi dữ liệu và thực hiện kiểm tra an ninh, an toàn thông tin, giải pháp đã được hoàn thành kỹ thuật và đưa vào vận hành theo đúng tiến độ.

Hình minh họa

Ban đầu, kế hoạch này nhận về nhiều sự nghi ngờ. Bởi thông thường việc xây dựng một hệ thống lớn được triển khai trong điều kiện bình thường (không dịch bệnh và áp lực thời gian) thì phải tính đơn vị năm mới hoàn thiện được.

Tuy nhiên, sau 100 ngày với sự phối hợp chặt chẽ giữa HOSE và FPT, dự án đã về đích đúng như dự kiến và đã vận hành ổn định cho đến thời điểm này, tức là sau hơn 2 tuần.

Theo ông Lê Hải Trà, Tổng Giám đốc HOSE, khó khăn lớn nhất trong quá trình triển khai “kế hoạch 100 ngày” là xây dựng hệ thống gateway để kết nối với các công ty chứng khoán theo giao thức hiện hành của HOSE, nhằm giảm thiểu việc chỉnh sửa hệ thống đối với 73 công ty chứng khoán thành viên. Ngoài ra, phần quan trọng nhất là kiểm thử tích hợp hệ thống để đảm bảo độ ổn định, chính xác và an toàn an ninh xuyên suốt từ các hệ thống nội bộ của HOSE đến các công ty chứng khoán. Đội ngũ chuyên gia của HOSE và FPT đã phải làm việc hết công suất, thường xuyên phải xuyên đêm để giải những bài toán này.

Năng lực vượt trội và khả năng làm chủ công nghệ

Ngày 5/7/2021, được sự phê duyệt của Bộ Tài chính và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, HOSE đã chính thức vận hành giải pháp kỹ thuật mới do FPT xây dựng vào hoạt động.

Thời điểm mới vận hành, cũng có nhiều nghi ngờ về năng lực của hệ thống, khi trong những phiên giao dịch đầu tiên một số công ty chứng khoán (CTCK) mới đã gặp trục trặc khi kết nối hệ thống, dẫn đến hiện tượng đăng nhập chập chờn, dữ liệu hiển thị chưa chính xác, chậm cập nhật trạng thái lệnh.

Tuy nhiên, nguyên nhân được xác định do lỗi cục bộ từ phía các CTCK, do khả năng tiếp nhận dữ liệu khác nhau từ hệ thống của các công ty này.

Theo đánh giá của ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc phân tích Khối Khách hàng cá nhân, Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam, trong trường hợp này, HOSE đã làm đủ vai trò, nhiệm vụ là kết nối và trả thông tin về cho các công ty chứng khoán. Nhiệm vụ của CTCK là phải xử lý thông tin HOSE trả về, bắn lên bảng điện sao cho tương thích. Tuy nhiên, hệ thống của một số CTCK đã không thay đổi kịp để khớp với tốc độ trả lệnh từ HOSE.

Lãnh đạo HOSE cũng cho biết, quá trình vận hành giải pháp mới này, về cơ bản đến nay hệ thống của giao dịch của HOSE đã hoạt động ổn định. Điều này thể hiện qua số lượng lệnh gửi vào hệ thống trong tuần đầu sau khi áp dụng đều đạt trên 900.000 lệnh, có phiên đạt trên 1 triệu lệnh mỗi phiên, cao hơn công suất tối đa của hệ thống cũ – nhưng hệ thống vẫn vận hành trơn tru.

Theo các chuyên gia, hiện tượng lỗi mang tính cục bộ xuất hiện tại một sốCTCK tập trung chủ yếu ở việc nhận, trả lệnh từ CTCK đến nhà đầu tư. Nguyên nhân do mỗi công ty lựa chọn và đầu tư một hệ thống công nghệ khác nhau, mức độ đầu tư cho công nghệ, phần cứng, bảo mật... cũng khác nhau; cùng với đó, kỳ vọng của nhà đầu tư quá lớn nên lượng lệnh tăng đột biến nhưng hạ tầng của một số CTCK chưa đáp ứng. Ngoài ra, khi hệ thống của HOSE được cải tiến, tốc độ và tần suất trả thông tin cao hơn trước, cũng là lúc hệ thống tại một số công ty đã xảy ra lỗi vì chưa kịp điều chỉnh.

Thời điểm đó, đội ngũ IT của nhiều công ty chứng khoán đã phải làm việc xuyên đêm để khắc phục tình trạng này. Phía HOSE và FPT đã bố trí đội ngũ kỹ thuật để hỗ trợ các công ty chứng khoán khi gặp vấn đề.

Lãnh đạo HOSE cho biết, giải pháp kỹ thuật mới đang áp dụng tại HOSE đã nâng năng lực xử lý của hệ thống từ mức tối đa 900.000 lệnh/ngày lên tới 3-5 triệu lệnh/ngày.

Đồng thời, bỏ cơ chế phân bổ lệnh theo công nghệ cũ, theo đó, số lệnh đặt của các công ty chứng khoán không còn bị giới hạn như trước, tránh tình trạng hết "quota" cục bộ trong trường hợp lượng giao dịch tăng đột biến.

Đặc biệt, điểm quan trọng là HOSE và FPT sẽ có khả năng làm chủ hệ thống. Sau khi đưa vào vậnh hành an toàn, HOSE cùng với FPT sẽ tiếp tục theo dõi, giám sát và khắc phục sự cố (nếu có) và có thể nhận biết được lỗi ở đâu để sớm có giải pháp khắc phục. Ngoài ra, các đơn vị vận hành còn có thể chủ động nâng cấp phần cứng và thay đổi thuật toán để đáp ứng năng lực thị trường.