Năm 2021: Thị trường cà phê trong và ngoài nước còn nhiều thử thách

	Siêu thị Hà Nội cam kết bán thịt heo tươi không lợi nhuận dịp Tết
	Cập nhật bảng giá máy tính bảng Android mới nhất ngày 11/1/2021
	Giá xăng dầu hôm nay 11/1: Tăng nhẹ phiên giao dịch đầu tuần

Cuối năm 2020, Liên minh châu Âu và Vương quốc Anh đã trở thành hai "thực thể" kinh tế độc lập sau vòng đàm phán cuối cùng thành công. Hai bên cam kết cùng bình đẳng và cùng không áp đặt hạn ngạch lên nhau. Tại Mỹ, TT Trump chuẩn y gói hỗ trợ nạn nhân đại dịch Covid-19 là các doanh nghiệp nhỏ và vừa, người lao động và thất nghiệp trong nước. Các động thái này đã giúp giá các sàn cà phê đứng vững tuần qua.

Bước vào năm 2021, các nước châu Âu và Mỹ một mặt tăng tốc phân phối và chích ngừa vắc-xin Covid-19, mặt khác lại đối diện với virus SRAS-Cov-2 biến thể mới được phát hiện tại Anh Quốc. Khả năng lây lan của biến thể này nhanh hơn 70%. Nhiều nước châu Âu được đặt trong tình trạng khẩn cấp như Anh Quốc, Đức, Pháp…tất cả đều áp dụng chế độ giãn cách xã hội nghiêm ngặt, cấm tụ tập đông người, hàng quán phải đóng cửa dù giữa những ngày Tết Dương lịch 2021.

Đầu năm 2021: Thị trường cà phê trong và ngoài nước còn nhiều thử thách

Nhìn lại thị trường cà phê 2020: Một năm đầy khó khăn

Hai sàn cà phê phái sinh robusta London và arabica New York ghi nhận thêm một năm có hiệu suất đầu tư giảm. Lợi suất đầu tư trên hai sàn đều âm với London mất 109 Usd/tấn hay giảm 7,29% (1.495-1.386). Cũng vậy, New York giảm 11.80 cts/lb tương đương với -260 Usd/tấn tức mất 8,43% (140.05-128.25).

So với lần báo cáo trong bài nhận định tuần trước của NCIF, tồn kho cà phê đạt chuẩn ghi nhận những ngày cuối năm 2020: sàn arabica New York là 85.195 tấn so với tuần trước là 83.774 tấn. Tồn kho đạt chuẩn robusta thuộc sàn London là 138.070 tấn so với tuần trước là 137.740 tấn chủ yếu hàng từ Brazil.

Xuất khẩu và tiêu thụ cà phê trong nước

Đại dịch Covid-19 kéo dài gần cả năm 2020 làm xuất khẩu cà phê Việt Nam thêm năm thứ hai mất kim ngạch xuất khẩu vượt 3 tỷ Usd. Tổng cục Thống kê Việt Nam ước xuất khẩu cà phê cả nước tháng 12/2020 chỉ đạt 85.000 tấn, giảm 54,70% so với cùng kỳ 2019. Cả năm 2020, Việt Nam xuất khẩu 1,51 triệu tấn cà phê trị giá 2,7 tỷ Usd, giảm 8,8% về lượng và 7,20% về giá trị so với 2019. Nhưng có thể hiểu rằng con số giảm xuất khẩu cà phê nguyên liệu (thô) ấy nằm giấu trong khối lượng cà phê chế biến (chừng 180.000 tấn).

Năm 2020, Việt Nam đã tăng cường sản xuất và xuất khẩu cà phê chế biến gồm rang xay và hòa tan. Hiệp hội Cà phê và Ca Cao Việt Nam (Vicofa) ước tỷ lệ này chừng 12% gồm cả tiêu thụ nội địa và xuất khẩu.

Nếu lấy con số xuất khẩu của Tổ chức Cà phê thế giới (ICO) trong vòng 12 tháng tính đến hết tháng 10/2020, khối lượng xuất khẩu robusta toàn cầu là 2,95 triệu tấn thì của Việt Nam chiếm hơn một nửa. Lượng xuất khẩu cà phê các nhóm arabica trong kỳ đạt gần 4,71 triệu tấn.

Giá cà phê loại 2, tối đa 5% đen vỡ trong năm dao động từ 29-35 triệu đồng/tấn, hiện nay đang quanh mức 33 triệu đồng/tấn.

Sản lượng cà phê niên vụ 2020 - 2021 có thể giảm 15%

Trao đổi với người viết bên lề hội nghị tổng kết năm 2020 của ngành công thương, ông Lương Văn Tự - Chủ tịch Hiệp hội Cà phê - Cacao Việt Nam cho biết sản lượng cà phê niên vụ 2019 - 2020 đạt 1,8 triệu tấn, giảm 5% so với niên vụ 2018 - 2019. Trong đó, lượng tiêu thụ trong nước chiếm 10% còn lại là xuất khẩu.

Ông Lương Văn Tự - Chủ tịch Hiệp hội Cà phê - Cacao Việt Nam (Ảnh: Đức Quỳnh/Kinh tế&Tiêu dùng)

Tuy nhiên, ông Tự cho rằng bước sang niên vụ 2020 - 2021, sản lượng cà phê sẽ còn giảm khoảng 15% do ảnh hưởng bởi đợt mưa lũ hồi tháng 10 và hạn hán hồi tháng 5 và tháng 6. Hiện tại, người dân đã thu hoạch được khoảng 60 - 70% sản lượng niên vụ cà phê niên vụ 2020 - 2021.

Mức độ giảm sản lượng dự kiến trong niên vụ 2020 - 2021 mà Hiệp hội Cà phê - Cacao Việt Nam đưa ra cao hơn so với Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA).

Trước đó hồi tháng 11, USDA dự báo sản lượng cà phê của Việt Nam niên vụ 2020 - 2021 sẽ giảm 3,5% so với niên vụ 2019/20, xuống còn 30,2 triệu bao (mỗi bao 60 kg).

Theo Cục Chế biến và Phát triển Thị trường Nông sản, vụ cà phê năm nay của Việt Nam bị mất mùa và thu hoạch trễ hơn so với các năm trước nên chưa tạo áp lực lên thị trường.

Theo số liệu của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, diện tích cà phê của Việt Nam năm 2020 là 680.000 ha, giảm khoảng 2% so với năm 2019. Bước sang năm 2021, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho rằng diện tích sẽ còn giảm xuống khoảng 675.000 ha.

USDA cho biết thông lệ, khi giá cà phê xuống thấp, người dân có xu hướng chuyển hướng sang trồng cây hồ tiêu.

Tuy nhiên, những năm gần đây, cả ngành hồ tiêu cũng hứng chịu cuộc khủng hoảng dư cung khi diện tích gấp 3 lần quy hoạch nên giá xuống thấp kỉ lục. Do đó, người trồng cà phê chuyển sang trồng xen canh các loại cây ăn quả như xoài, sầu riêng…

Theo số liệu của Cục Chế biến và Phát triển Thị trường Nông sản xuất khẩu cà phê tháng 12 năm 2020 ước đạt 85 nghìn tấn với giá trị đạt 170 triệu USD, đưa khối lượng và giá trị xuất khẩu cà phê cả năm 2020 đạt 1,51 triệu tấn và 2,66 tỷ USD, giảm 8,8% về khối lượng và giảm 7,2% về giá trị so với năm 2019.

Kỳ vọng chu kì giảm giá cà phê sớm kết thúc

Theo ông Tự, với việc sản lượng cà phê toàn cầu và Việt Nam đang có xu hướng giảm như hiện nay, giá cà phê có thể tiếp tục tăng trong năm 2021.

"Thị trường cà phê đã trải qua chu kì giảm giá 4 năm liên tiếp. Do đó, tôi cho rằng giá cà phê sẽ phục hồi trong năm 2021 nhờ sản lượng giảm", ông Tự nói.

Nhìn lại cả năm 2020, giá cà phê trong nước biến động giảm trong 6 tháng đầu năm và có xu hướng tăng nhẹ trong 6 tháng cuối năm.

So với thời điểm cuối năm 2019, giá cà phê vối nhân xô tại các tỉnh Tây Nguyên tăng nhẹ 500 đồng/kg. Tuy nhiên, giá lại giảm 100 – 200 đồng/kg so với tháng 11/2020.

Giá cà phê trong tháng 12/2020 dao động trong khoảng 32.500 – 32.900 đồng/kg. Giá cà phê cao nhất ở khu vực tỉnh Đắk Lắk và thấp nhất tại khu vực tỉnh Lâm Đồng. Giá cà phê rubusta giá FOB giao tại cảng thành phố Hồ Chí Minh ổn định tại ngưỡng 34.500 đồng/kg.

Tồn kho cà phê tại các kho cảng trên thế giới đã giảm xuống mức thấp nhất trong nhiều năm qua là tín hiệu lạc quan cho thấy thị trường xuất khẩu cà phê sẽ cải thiện trong năm 2021.

Các thị trường nhập khẩu cà phê lớn của Việt Nam đều gặp thiệt hại lớn vì dịch COVID-19 và tiếp tục thực hiện giãn cách xã hội ở mức cao, tăng cường nhu cầu tiêu thụ cà phê tại nhà.

Cục Chế biến và Phát triển Thị trường Nông sản cho rằng cùng với thông tin thử nghiệm vắc xin, sẽ thúc đẩy lượng xuất khẩu tăng lên, dự báo xuất khẩu cà phê sẽ có nhiều tín hiệu lạc quan trong những tháng đầu năm 2021.

Xuất khẩu robusta khả năng tiếp tục tăng cao khi nhu cầu cà phê hòa tan tại nhà nhiều hơn trong bối cảnh các nước áp đặt các biện pháp hạn chế tiếp xúc để ngăn chặn dịch COVID-19.

Tác động đến thị trường cà phê trong nước: Giá cà phê đi ngang một thời gian?

Biến thể mới của virus SARS-Cov-2 tại châu Âu đang tạo tâm lý hoang mang về tiêu thụ cà phê giảm trong những ngày tới. Các hãng tàu biển lại tăng cước, càng gây khó khăn cho hoạt động xuất khẩu. Nhiều hợp đồng đã mua chờ xuất khẩu chưa đặt được chỗ trên tàu, giá mới của mặt hàng cà phê trong điều kiện giá cước đắt đỏ chưa hình thành rõ ràng. Đó có thể là hai lý do khiến hàng cà phê "ế ẩm" dù là tạm thời.

Trong khi đó, hàng cà phê vụ mới 2020-2021 đang ra mỗi ngày mỗi nhiều, lại gặp Việt Nam đang chuẩn bị đón tết âm lịch vào đầu tháng 2/2021, nên không tránh khỏi áp lực bán từ phía nông dân.

Vào mùa năm nay, tình hình thị trường không như các năm trước. Giá cà phê trong nước nếu có bị ép chăng chính là người thu mua trung gian và giới đầu tư bằng số tiền nhàn rỗi trong thị trường nội địa.

Chính vì vậy, giá cà phê cả tháng 1/2021trong nước có thể thiên về bình giá và đi xuống nhẹ. Trừ khi giá sàn kỳ hạn bộc phát bất ngờ vượt khỏi 1.450 Usd/tấn, giá nội địa mới có điều kiện thay đổi giá tăng một cách rõ nét. Nhưng trong thời gian dài hơn cả tháng cho đến tết Tân Sửu, nếu giá cà phê trong nước lên được 34 triệu đồng/tấn là một kỳ vọng không dễ đạt.

Thu Uyên (Tổng hợp)